125 jaar Christelijk onderwijs wordt gevierd met reünie

Christelijk onderwijs toch een lang leven beschoren

TERNAARD - Een journalist van de Leeuwarder Courant schreef in 1886 nog dat het Christelijk onderwijs in Ternaard waarschijnlijk niet een lang leven beschoren zou zijn; het neutrale en openbare onderwijs was in die tijd de norm. Nu in 2014 staat het dorp inmiddels aan de vooravond van het 125 jarig jubileum van het christelijk onderwijs.

Op vrijdag 16, zaterdag 17 en zondag 18 mei wordt dit jubileum in Ternaard feestelijk gevierd.

De reüniecommissie is al druk bezig met de voorbereidingen. ‘Het lijkt nog maar kort geleden dat we het honderdjarig bestaan van het Christelijk onderwijs in Ternaard hebben gevierd. Toch is dat alweer vijfentwintig jaar geleden,’ vertelt Oane Talsma, voorzitter van de reüniecommissie en oud-leerling van de voormalige lagere school, nu CBS It Harspit. ‘We zijn al een tijdje bezig met de voorbereidingen voor de reünie, en tot nu toe hebben er al zo’n honderd mensen zich opgegeven, en daar komen iedere dag weer nieuwe mensen bij. De aanmeldingen komen veel vanuit de omgeving, maar ook uit Canada en Nieuw-Zeeland zijn er al aanmeldingen binnengekomen.’

Voordat er in Ternaard christelijk onderwijs wordt gegeven is er een lange weg afgelegd. Er heerste onvrede over het ontbreken van een christelijke inslag in het onderwijs. Een zevental personen, aangevoerd door de eerste orthodoxe predikant van Ternaard, dominee Rijnenberg, zetten de eerste stappen voor de totstandkoming van de ‘Vereniging tot bevordering van Christelijk Onderwijs’. ‘Dat is niet makkelijk geweest,’ vertelt Talsma. ‘Christelijk onderwijs werd in die tijd niet gesubsidieerd, dus het geld moest uit de gemeenschap komen. Nu was men in Ternaard niet al te rijk, dus ging men collecteren. Er zijn collectes geweest in het hele land, van Groningen tot Amsterdam en van Ternaard tot Brabant. Met al die kwartjes en dubbeltjes is uiteindelijk in 1892 de eerste christelijke school van Ternaard tot stand gekomen.’

De eerste school telde in het begin 77 leerlingen. Van die 77 ging lang niet iedereen met regelmaat naar school. Een aantal van hen moest op het land helpen. Door de jaren heen zijn er drie lagere schoolgebouwen in gebruik geweest. Het eerste schoolgebouw staat er nog, het tweede niet meer. It Harspit is nu een school die, ondanks de geluiden van krimp, nog steeds een van de grootste scholen van Dongeradeel is. ‘Momenteel zitten we op 162 leerlingen,’ vertelt Marianne Sollie, directrice van It Harspit. We verwachten het komende jaar een kleine teruggang, maar hebben ook weer zicht op een grote aanwas over twee jaar.’ Het grootste aantal leerlingen had de school in de jaren 90 van de vorige eeuw. In 1994 hield het openbaar onderwijs in Ternaard op te bestaan. Een aantal leerlingen ging vervolgens naar Holwerd, maar veel ouders kozen er voor om hun kinderen voortaan naar de christelijke school te sturen. ‘In die jaren zaten er zo’n 180 leerlingen op It Harspit,’ vertelt oud-directeur Eelke Goodijk.

Voor de reünie van mei worden er een paar honderd oud-leerlingen en oud-personeelsleden verwacht. ‘We beginnen te merken dat het begint te leven in Ternaard. Veel mensen moeten echter nog even over de streep getrokken worden, eerst even horen dat kennissen ook gaan. Bij de laatste reünie waren er zo’n zevenhonderd mensen. Zoveel verwachten we dit keer niet, maar we zouden blij zijn als er tussen de drie- en vierhonderd mensen komen,’ vertelt Talsma. ‘It Harspit is wel belangrijk voor de inwoners van Ternaard,’ voegt Goodijk daar aan toe. ‘Men blijft zich vaak betrokken voelen bij de school, ook wanneer de kinderen allang niet meer naar deze school toegaan.’

Op vrijdag 16 mei wordt er feest gevierd door de kinderen van CBS It Harspit. ‘Het programma blijft nog even geheim,’ vertelt Sollie. ‘Maar het belooft echt een feest voor en door de kinderen te worden.’

Op zaterdag 17 mei wordt er onder het genot van een hapje en een drankje gezellig bijgepraat. Dit gebeurt in de feesttent die voor de gelegenheid centraal in het dorp, op het kaatsveld is geplaatst. De school is open en er worden oude filmpjes vertoond. ’s Avond is er in de tent een gezellige broodmaaltijd voor de reünisten. Daarna volgt er nog een avond- vullend optreden met het duo Klún en Knoffelhakke . ‘Ook de kerken in het dorp zullen op zaterdag de deuren openen. Voor veel mensen is dit een mooie kans om nog eens even in hun voormalige woonplaats rond te kijken,’ zegt Talsma. Op zondag wordt de reünie afgesloten met een feestelijke kerkdienst in de kerk of de feesttent. Dat hangt nog wat af van het aantal aanmeldingen. ‘We hopen veel oude bekenden terug te zien en dat iedereen naar hartenlust bijpraten kan,’ zegt Goodijk. Opgeven voor de reünie kan via de website www.harspit-pcbodongeradeel.nl/reuny en moet gebeuren voor 1 maart aanstaande.