175 jarig jubileum muziekvereniging Orpheus

“Zonder oud papier hebben wij geen bestaansrecht”

EENRUM – Dit jaar viert muziekvereniging Orpheus uit Eenrum haar 175 jarig bestaan. Na “De Eendracht” uit Ezinge is de muziekvereniging de oudste in de regio. Ondanks de lange geschiedenis heeft de vijfendertig leden tellende muziekvereniging het niet gemakkelijk. Voorzitter Hans Staal: “We hebben in de gemeente te maken met leegloop. Steeds meer jongeren trekken weg, naar de stad om te studeren.” 

De geschiedenis van voorzitter Staal bij de vereniging gaat ver terug. Zo’n vijfenzestig jaar geleden ging zijn vader al bij de muziekvereniging. “Toen was het echt nog vooral voor de gegoede stand. Je kwam er niet zomaar bij. Mijn vader moest nog voor een ballotage commissie verschijnen.” Anno 2013 is de vereniging een stuk toegankelijker. Iedereen is welkom. Meer dan welkom zelfs. Met maar vier leerlingen kunnen ze wat versterking voor de toekomst zeker gebruiken. Zo’n dertig jaar geleden was dat wel anders. “Toen hadden we nog meer dan honderd leden. Er was een majorettepeloton, een drumband en een fanfare orkest.” Het fanfare orkest is nu het enige wat is overgebleven.

De vereniging, opgericht in 1838, bestond uit een groepje van ongeveer tien boeren, waarschijnlijk met een familieband. In de omgeving gebeurde niet veel. “Er was behoefte om gezamenlijk muziek te maken. Dat zag je ook veel in Duitsland. Ook daar ontstonden op het platteland veel kleine muziekgroepjes. Er werd vooral gespeeld op de klarinet, de koperblaasinstrumenten waren toen nog in ontwikkeling.”

Na de gloriejaren in de jaren ’80 heeft Orpheus het nu een stuk moeilijker. Tegenwoordig is het voor veel kinderen minder vanzelfsprekend om voor de muziekvereniging te kiezen. “Muziek is vaak in het nadeel van sport. Een kind van vier jaar kan bij de voetbalclub direct meedoen, hij kan direct tegen een bal aan schoppen. Bij ons is dat anders. Het kind begint met een toeter en moet eerst minimaal twee jaar oefenen voordat hij of zij mee kan doen met het orkest.” De vereniging heeft een eigen docent in dienst die de kinderen les geeft. Een aardige investering voor vier leerlingen. “Het gebeurt dat na die twee jaar kinderen stoppen met de muziek. Van de tien kinderen die je opleidt, blijven er drie over.”

Om financieel rond te komen wordt de bevolking betrokken. Staal meent zelfs dat de muziekvereniging alleen kan bestaan bij de gratie van de bevolking. “Erg belangrijk is het oud papier halen voor ons. Dat halen we zes keer per jaar op, zo’n 150.000 ton.” Dat geld is hard nodig ook. De vereniging heeft net een nieuwe bes bas gekocht. Kosten: 10.000 euro. Ook een nieuwe trompet kost een aardige duit, zo’n 3.000 euro. “De gemeente heeft al aangegeven dat we niks van hen kunnen verwachten. We zijn nu officieel een krimpgemeente, dus de geldkraan gaat dicht. Dan is het nog belangrijker om slim beleid te voeren. Zo maken we gebruik van het Prins Bernhard Fonds. Zonder het oud papier en het fonds zouden we niet kunnen overleven.”

Samenwerken met een andere vereniging in de regio zit er volgens Staal vooralsnog niet in. Een te andere signatuur is het argument hiervoor. De achtergrond zou te verschillend zijn. Ook organisatorisch zou het lastig zijn. “Je kan natuurlijk wel samen leerlingen opleiden, maar het zijn vaak kinderen in de leeftijd van acht tot tien jaar. Dan moeten ze elke keer reizen, ze moeten gehaald en gebracht worden. Het kan wel, maar het is niet ideaal.”

Ondanks het teruglopende ledental vindt Staal de muziekvereniging nog altijd erg leuk. “Je ziet wel dat de gemiddelde leeftijd op het moment naar boven verschuift. Ons jongste lid is acht en de oudste tachtig en het grootste deel bestaat uit veertig plussers. Maar er zijn ook kinderen van dertien, veertien jaar. Leeftijd hoeft geen belemmering te zijn. Verder moet je muziek maken echt leuk vinden. Je moet af en toe in een pakje willen lopen en je moet er wat voor willen doen. Ik heb nog drie broers die ook bij de muziek zitten. Vroeger stuurde onze moeder ons omstebeurt naar boven. Elke dag moesten we even oefenen.” De zoon van Staal zit ook bij de vereniging, hij heeft al acht jaar les. “Daar heeft hij ook niet altijd zin in. Dan zeg ik: ‘als vader begrijp ik dat je wilt stoppen, maar als voorzitter heb ik liever dat je doorgaat.’”

Op zondag 20 januari viert Orpheus het 175 jarig jubileum in restaurant Schierstee in Wehe-DenHoorn. Als cadeautip staat op de uitnodiging het welbekende envelopje afgebeeld, een extraatje is altijd welkom voor de aanschaf van nieuwe instrumenten.