‘Aan een trui kon je zien waar een aangespoelde visser vandaan kwam’

Afbeelding
voorpagina friesland

Visserijmuseum ontvangt met expositie over truien nieuwe doelgroep

ZOUTKAMP – Het Visserijmuseum in Zoutkamp opende drie weken geleden een nieuwe expositie: Visserstruien. Het is slechts een gedeelte van een grotere collectie, de overige delen worden momenteel tentoongesteld in het Admiraliteitshuis in Dokkum en het Vissershuisje in Moddergat.
Het mag gerust een bijzondere expositie genoemd worden. Het verhaal van vissers uit verschillende dorpen in Nederland wordt verteld aan de hand van truien. Voor een leek lijken de truien misschien allemaal op elkaar – de meeste truien zijn donkerblauw van kleur – maar niets is minder waar. ‘Vroeger was het heel gebruikelijk dat ieder vissersdorp zijn eigen trui had, met een eigen patroon. Wanneer er dan een visser verdronk en aanspoelde kon men aan de hand van de trui zien waar deze visser vandaan kwam,’ vertelt Truus Nienhuis, één van de vrijwilligsters die verantwoordelijk was voor de expositie. ‘Iedere trui heeft zo zijn eigen betekenis. De vissersvrouwen breiden speciale patronen. Zo is er het godsoog, waarmee men het idee had dat er over de vissers werd gewaakt. Er zijn speciale kabeltjes, die symbool staan voor verbondenheid en er zijn patronen die staan voor eb en vloed,’ vertelt Nienhuis. ‘Je moet je voorstellen: de mannen waren tijden van huis en de vrouwen hadden, behalve de opvoeding van de kinderen, weinig te doen. Alle verloren uurtjes werden besteed aan het breien van truien. Het was ook een stukje bijgeloof, maar ook praktisch. De truien werden nooit gewassen, en stonden dan ook stijf van het vuil. Dat zorgde voor de nodige isolatie.’
De expositie in het Visserijmuseum is tot stand gekomen nadat schrijfster Stella Ruhe vorig jaar een boek publiceerde over de visserstruien, met daarin de patronen die zij aan de hand van oude foto’s op papier wist te zetten. Door het hele land heen vroeg ze vrouwen om visserstruien te breien, om daar een reizende expositie van te kunnen maken. Het Visserijmuseum in Zoutkamp werd benaderd hier aan mee te doen. De vrijwilligsters, Tonny Lukkien, Truus Nienhuis, Astrid Postma en Aaltje Wiersum hebben de expositie ingericht. ‘Nee, deze truien hebben wij niet zelf gemaakt. Eigenlijk wel jammer, want de Zoutkamper trui is nu gebreid door iemand uit Drenthe,’ lacht Tonny Lukkien. ‘Maar zelf had ik het ook niet gekund, al is de Zoutkamper trui wel één van de makkelijkste truien. Andere truien zijn nog ingewikkelder om te breien.’ Truus Nienhuis is de enige van het stel die wel eens een visserstrui heeft gebreid, al was dat al in de jaren ’80 van de vorige eeuw. ‘Mijn man was visser, en toen in de jaren ’80 een boek over visserstruien kwam heb ik voor mijn man twee van deze truien gebreid. Uiteraard de Zoutkamper versie.’ Astrid Postma op haar beurt breide voor de expositie een aantal merklapjes. ‘Niet alle visserstruien zijn hier in het museum te vinden, maar dus ook in Dokkum en Moddergat. Van de truien die daar hangen heb ik merklapjes gemaakt, zodat men hier toch de patronen kan bekijken.’
De expositie loopt nog maar enkele weken en het seizoen moet voor het Visserijmuseum nog komen, toch heeft men het idee dat het museum dankzij de expositie over de visserstruien leeft. ‘Mensen vragen zich af hoe je met truien nou een hele expositie kunt maken. Maar als men hier dan komt, dan merkt men dat het verhaal tot leven komt. Hier in het dorp zijn zelf al jongeren die graag een Zoutkamper trui willen hebben,’ vertelt Astrid Postma. ‘Maar eigenlijk zou de bemanning van de schepen uit Zoutkamp en de mensen van het museum eerst een trui moeten hebben,’ zegt Truus Nienhuis. ‘We merken dat er door deze expositie meer vrouwen geïnteresseerd zijn in het museum. Laatst is er hier zelfs al een vrouw uit Limburg naartoe gekomen, speciaal voor deze expositie. Het is voor mensen van ver dan ook prettig combineren met bijvoorbeeld een bezoekje aan Lauwersoog, of om juist alle drie exposities te bekijken,’ aldus Anouk Bakker, PR-medewerker van het Visserijmuseum. Met de expositie hoopt het museum dit jaar meer bezoekers te trekken dan vorig jaar, toen er tussen de 4000 en 4500 bezoekers kwamen, en het record van 5000 bezoekers te verbreken. ‘Daar streven we wel naar,’ zegt Bakker. ‘We zijn bezig met meer nieuwe dingen. Zo hebben we in december een oudejaarssnerttocht georganiseerd, willen we komende zomer meer doen met demonstraties en willen we meer gaan doen met bijvoorbeeld vaararrangementen.’

UIT DE KRANT

Lees ook