De bibliotheek als verbindende factor in de samenleving
voorpagina groningen
WESTERKWARTIER – De meeste mensen zullen bij een bibliotheek denken aan waar een bibliotheek vroeger voor stond: een zaak vol boeken waar vooral fanatieke lezers en scholieren gebruik van maakten. Een beeld dat allang niet meer representatief is voor de functie die de bibliotheek tegenwoordig inneemt in de samenleving. Boeken? Natuurlijk, die vindt men er nog altijd. Ze zijn ook nog altijd te lenen en leesliefhebbers kunnen nog altijd hun hart ophalen bij hun lokale bibliotheek. Maar daar houdt het niet op. De bibliotheken in het land, en ook zeker in het Westerkwartier, zijn meer dan ooit tevoren een plek waar ouderen bijgespijkerd worden over nieuwe ontwikkelingen, waar overheden contact leggen met hun burgers en waar laaggeletterdheid met een passie wordt bestreden.
Tijd dus voor een interview met Anneke Attema, teamleider bibliotheken Westerkwartier, en Tineke Goossens, medewerker sociaal domein bibliotheken Westerkwartier. De vier grote kernen van het Westerkwartier hebben allen een bibliotheek. Zowel in Leek, Zuidhorn, Grootegast als Marum neemt de bieb een prominente plek in de samenleving in. Daarnaast tellen we nog vier bibliotheek servicepunten in Aduard, Grijpskerk, Oldehove en De Wilp. “Scholieren van het basis- en voortgezet onderwijs weten ons natuurlijk te vinden”, aldus Anneke Attema. “De bibliotheek is van oudsher al dé plek waar informatie te vinden is over allerlei onderwerpen. Veel spreekbeurten en werkstukken vinden hun oorsprong in de plaatselijke bibliotheek.” Daar zijn met de opkomst van internet ook computers bijgekomen. De bibliotheek heeft zichzelf opnieuw uitgevonden en is veranderd van een traditioneel uitleeninstituut naar een maatschappelijk betrokken en educatieve instantie. “Dat is uitgemond in vijf programmalijnen waarmee we de gemeenschap tegenwoordig van dienst zijn”, meldt Tineke Goossens. “Dat varieert van mensen meehelpen deel te nemen aan de samenleving tot aan het organiseren van diverse cursussen. De bibliotheek bouwt bruggen tussen diverse instanties, de overheid en burgers.” Recent waren er in de bibliotheek van Grootegast twee treffende voorbeelden te vinden van de bieb die faciliteert en verbindt. Anneke: “In de bibliotheek worden Taalhuizen georganiseerd. Nieuwe medelanders én Nederlanders worden daar geholpen met de taal, krijgen tips en uitleg over hoe bepaalde zaken in dit land werken en ontmoeten elkaar. Want de bibliotheek is behalve een plek waar men boeken kan lenen en cursussen kan volgen natuurlijk ook een ideale ontmoetingsplek. Het beeld van die stille ruimte die beheerd wordt door een strenge bibliothecaresse klopt allang niet meer.” Deze bijeenkomsten worden opgezet met behulp van de vele partners waar Biblionet Groningen mee samenwerkt. “De kernpartners waar wij veel mee optrekken zijn Humanitas, Stichting Lezen & Schrijven, de gemeenten, het Noorderpoortcollege en het Alfa College”, aldus Tineke. “Daarnaast leggen wij ook verbindingen met organisaties of bedrijven wanneer de situatie daar om vraagt. Recent vertelde een oudere meneer tijdens een computercursus dat hij moeite had met internetbankieren. Zijn vrouw regelde dat altijd, maar was inmiddels overleden. Dit is natuurlijk een probleem waar meer mensen tegenaan lopen. De wereld digitaliseert, maar niet iedereen kan heel makkelijk mee ontwikkelen. Vanuit de bibliotheek hebben wij deze meneer doorverwezen naar Seniorweb in Leek. Zij werken samen met de Rabobank en hebben de expertise deze man verder te helpen.” Al kunnen ouderen wel bij de bibliotheek terecht voor de eerste stapjes op digitaal gebied, zoals het tweede voorbeeld waarvoor wij recent de bieb aan het Marktplein van Grootegast bezochten. Momenteel wordt daar de cursus Digisterker aangeboden. Een cursus waarbij mensen -vooral ouderen- worden bijgespijkerd over online zaken. “De overheid communiceert het liefste via de digitale snelweg met de burgers”, aldus Tineke Goossens. “Er wordt van mensen verwacht dat zij zichzelf weten te redden op de websites van de verschillende overheden en online hun documenten -zoals een paspoort of een rijbewijs- aanvragen. Dat is voor de jongere garde vaak geen probleem. Zij groeien ermee op, maar voor ouderen blijkt dit vaak veel problematischer. De bibliotheek biedt de ruimte voor cursussen, zoals Digisterker, aan.” Bij deze cursus krijgen deelnemers les in het aanvragen van bijvoorbeeld een DigiD en uitleg over hoe de overheid communiceert via hun websites en hoe mensen deze dienen te gebruiken. “Dat gebeurt soms met vrijwilligers die zich graag inzetten voor de medemens, maar soms ook met gecertificeerde mensen”, vertelt Anneke. “In het geval van cursus Digisterker hebben we te maken met privacygevoelige informatie. Deze cursussen worden dus gegeven door mensen die zijn opgeleid om daarmee om te kunnen en mogen gaan.” Digisterker is slechts één van cursussen die worden aangeboden in de bibliotheek. Momenteel alleen in Grootegast, maar de cursussen Digisterker en Klik & Tik gaan in mei ook in de bibliotheek van Leek van start.maar na de zomer wordt de cursus ook aangeboden in de bibliotheken van twee andere Westerkwartiergemeenten. “En zonder kosten”, vult Tineke aan. “De bibliotheek is laagdrempelig. De cursussen zijn bestemd voor iedereen. Men kan zich online aanmelden via de website van Biblionet Groningen, maar ook gewoon in de bibliotheek zelf.”
Snelle wereld
“De wereld om ons heen gaat razendsnel”, weet Anneke. “Veel hangt aan elkaar. Neem nu bijvoorbeeld de Taalmeter voor bijstandsgerechtigden. Zij moeten een toets doen om hun kennis van de Nederlandse taal te toetsen. Immers, een betere kennis van de taal houdt in dat men de arbeidskansen vergroot en sneller een baan vindt. Deze Taalmeter is echter digitaal. Dus voordat de taalvaardigheid getoetst kan worden, moet men eerst digitaal vaardig zijn.” De bibliotheek met haar centrale rol in de samenleving is het ideale punt om alles bij elkaar te brengen, vinden ook de twee niet-zo-strenge bibliothecaressen. Tineke: “Zoals gezegd hebben wij de ruimte en de mogelijkheden. Wat wij missen aan bijvoorbeeld expertise proberen we binnen te krijgen door het leggen van samenwerkingsverbanden. De bibliotheek is het ideale punt om mensen op weg te helpen in de huidige samenleving.” En dat gebeurt tegenwoordig niet alleen in de bibliotheken zelf. Inmiddels komen er ook steeds meer bibliotheken op school bij. “De Woldborg in Grootegast heeft recent zo’n overeenkomst getekend en wij gaan samen met de school een bibliotheek op school opzetten”, aldus Anneke. “Met dit programma willen wij de boeken dichterbij de leerlingen brengen. Daarmee hopen wij het leesplezier te vergroten en daardoor de taal-, lees- en informatievaardigheden van kinderen te verbeteren.” Precies zoals de vier gemeenten in het Westerkwartier voor ogen hebben. “De gemeenten hebben uitgesproken de laaggeletterdheid in deze regio aan te willen pakken”, besluit Tineke. “Door juist de jeugd erbij te betrekken kan in veel gevallen laaggeletterdheid worden voorkomen.” De bibliotheek nam altijd al een prominente plek in de samenleving in. Maar daar waar het vroeger vooral de ‘geboorteplaats’ was van spreekbeurten en werkstukken, dient de bieb tegenwoordig veel meer doelen, waaronder het vergroten van de zelfredzaamheid van burgers in de maatschappij, het verbeteren van kennis op diverse gebieden, het bestrijden van laaggeletterdheid en bovenal: de plek waar men elkaar kan ontmoeten en waar de koffie altijd klaar staat. De bibliotheek als verbindende factor in de samenleving. Loop in Grootegast (aan het Marktplein) of Zuidhorn (in het Cultureel Centrum aan de Jellemaweg) dus zeker uw plaatselijke bieb eens binnen om te kijken wat de bibliotheek u te bieden heeft.
Tijd dus voor een interview met Anneke Attema, teamleider bibliotheken Westerkwartier, en Tineke Goossens, medewerker sociaal domein bibliotheken Westerkwartier. De vier grote kernen van het Westerkwartier hebben allen een bibliotheek. Zowel in Leek, Zuidhorn, Grootegast als Marum neemt de bieb een prominente plek in de samenleving in. Daarnaast tellen we nog vier bibliotheek servicepunten in Aduard, Grijpskerk, Oldehove en De Wilp. “Scholieren van het basis- en voortgezet onderwijs weten ons natuurlijk te vinden”, aldus Anneke Attema. “De bibliotheek is van oudsher al dé plek waar informatie te vinden is over allerlei onderwerpen. Veel spreekbeurten en werkstukken vinden hun oorsprong in de plaatselijke bibliotheek.” Daar zijn met de opkomst van internet ook computers bijgekomen. De bibliotheek heeft zichzelf opnieuw uitgevonden en is veranderd van een traditioneel uitleeninstituut naar een maatschappelijk betrokken en educatieve instantie. “Dat is uitgemond in vijf programmalijnen waarmee we de gemeenschap tegenwoordig van dienst zijn”, meldt Tineke Goossens. “Dat varieert van mensen meehelpen deel te nemen aan de samenleving tot aan het organiseren van diverse cursussen. De bibliotheek bouwt bruggen tussen diverse instanties, de overheid en burgers.” Recent waren er in de bibliotheek van Grootegast twee treffende voorbeelden te vinden van de bieb die faciliteert en verbindt. Anneke: “In de bibliotheek worden Taalhuizen georganiseerd. Nieuwe medelanders én Nederlanders worden daar geholpen met de taal, krijgen tips en uitleg over hoe bepaalde zaken in dit land werken en ontmoeten elkaar. Want de bibliotheek is behalve een plek waar men boeken kan lenen en cursussen kan volgen natuurlijk ook een ideale ontmoetingsplek. Het beeld van die stille ruimte die beheerd wordt door een strenge bibliothecaresse klopt allang niet meer.” Deze bijeenkomsten worden opgezet met behulp van de vele partners waar Biblionet Groningen mee samenwerkt. “De kernpartners waar wij veel mee optrekken zijn Humanitas, Stichting Lezen & Schrijven, de gemeenten, het Noorderpoortcollege en het Alfa College”, aldus Tineke. “Daarnaast leggen wij ook verbindingen met organisaties of bedrijven wanneer de situatie daar om vraagt. Recent vertelde een oudere meneer tijdens een computercursus dat hij moeite had met internetbankieren. Zijn vrouw regelde dat altijd, maar was inmiddels overleden. Dit is natuurlijk een probleem waar meer mensen tegenaan lopen. De wereld digitaliseert, maar niet iedereen kan heel makkelijk mee ontwikkelen. Vanuit de bibliotheek hebben wij deze meneer doorverwezen naar Seniorweb in Leek. Zij werken samen met de Rabobank en hebben de expertise deze man verder te helpen.” Al kunnen ouderen wel bij de bibliotheek terecht voor de eerste stapjes op digitaal gebied, zoals het tweede voorbeeld waarvoor wij recent de bieb aan het Marktplein van Grootegast bezochten. Momenteel wordt daar de cursus Digisterker aangeboden. Een cursus waarbij mensen -vooral ouderen- worden bijgespijkerd over online zaken. “De overheid communiceert het liefste via de digitale snelweg met de burgers”, aldus Tineke Goossens. “Er wordt van mensen verwacht dat zij zichzelf weten te redden op de websites van de verschillende overheden en online hun documenten -zoals een paspoort of een rijbewijs- aanvragen. Dat is voor de jongere garde vaak geen probleem. Zij groeien ermee op, maar voor ouderen blijkt dit vaak veel problematischer. De bibliotheek biedt de ruimte voor cursussen, zoals Digisterker, aan.” Bij deze cursus krijgen deelnemers les in het aanvragen van bijvoorbeeld een DigiD en uitleg over hoe de overheid communiceert via hun websites en hoe mensen deze dienen te gebruiken. “Dat gebeurt soms met vrijwilligers die zich graag inzetten voor de medemens, maar soms ook met gecertificeerde mensen”, vertelt Anneke. “In het geval van cursus Digisterker hebben we te maken met privacygevoelige informatie. Deze cursussen worden dus gegeven door mensen die zijn opgeleid om daarmee om te kunnen en mogen gaan.” Digisterker is slechts één van cursussen die worden aangeboden in de bibliotheek. Momenteel alleen in Grootegast, maar de cursussen Digisterker en Klik & Tik gaan in mei ook in de bibliotheek van Leek van start.maar na de zomer wordt de cursus ook aangeboden in de bibliotheken van twee andere Westerkwartiergemeenten. “En zonder kosten”, vult Tineke aan. “De bibliotheek is laagdrempelig. De cursussen zijn bestemd voor iedereen. Men kan zich online aanmelden via de website van Biblionet Groningen, maar ook gewoon in de bibliotheek zelf.”
Snelle wereld
“De wereld om ons heen gaat razendsnel”, weet Anneke. “Veel hangt aan elkaar. Neem nu bijvoorbeeld de Taalmeter voor bijstandsgerechtigden. Zij moeten een toets doen om hun kennis van de Nederlandse taal te toetsen. Immers, een betere kennis van de taal houdt in dat men de arbeidskansen vergroot en sneller een baan vindt. Deze Taalmeter is echter digitaal. Dus voordat de taalvaardigheid getoetst kan worden, moet men eerst digitaal vaardig zijn.” De bibliotheek met haar centrale rol in de samenleving is het ideale punt om alles bij elkaar te brengen, vinden ook de twee niet-zo-strenge bibliothecaressen. Tineke: “Zoals gezegd hebben wij de ruimte en de mogelijkheden. Wat wij missen aan bijvoorbeeld expertise proberen we binnen te krijgen door het leggen van samenwerkingsverbanden. De bibliotheek is het ideale punt om mensen op weg te helpen in de huidige samenleving.” En dat gebeurt tegenwoordig niet alleen in de bibliotheken zelf. Inmiddels komen er ook steeds meer bibliotheken op school bij. “De Woldborg in Grootegast heeft recent zo’n overeenkomst getekend en wij gaan samen met de school een bibliotheek op school opzetten”, aldus Anneke. “Met dit programma willen wij de boeken dichterbij de leerlingen brengen. Daarmee hopen wij het leesplezier te vergroten en daardoor de taal-, lees- en informatievaardigheden van kinderen te verbeteren.” Precies zoals de vier gemeenten in het Westerkwartier voor ogen hebben. “De gemeenten hebben uitgesproken de laaggeletterdheid in deze regio aan te willen pakken”, besluit Tineke. “Door juist de jeugd erbij te betrekken kan in veel gevallen laaggeletterdheid worden voorkomen.” De bibliotheek nam altijd al een prominente plek in de samenleving in. Maar daar waar het vroeger vooral de ‘geboorteplaats’ was van spreekbeurten en werkstukken, dient de bieb tegenwoordig veel meer doelen, waaronder het vergroten van de zelfredzaamheid van burgers in de maatschappij, het verbeteren van kennis op diverse gebieden, het bestrijden van laaggeletterdheid en bovenal: de plek waar men elkaar kan ontmoeten en waar de koffie altijd klaar staat. De bibliotheek als verbindende factor in de samenleving. Loop in Grootegast (aan het Marktplein) of Zuidhorn (in het Cultureel Centrum aan de Jellemaweg) dus zeker uw plaatselijke bieb eens binnen om te kijken wat de bibliotheek u te bieden heeft.