Democratie op de vierkante kilometer
Gemeente Westerkwartier
Een week voor de gemeenteraadsverkiezingen van de gemeente Noordenveld raakte ik in gesprek met een inwoner van Peize. Wat ik zou stemmen luidde de vraag. Ontduikend vertelde ik de man dat journalisten dat ten eerste nooit zouden moeten openbaren omwille van de onpartijdigheid en dat het ten tweede niet uit zou maken. Immers, ik ben geen inwoner van de gemeente Noordenveld en mag toch niet stemmen in die gemeente. Uiteraard kreeg hij dezelfde vraag wel teruggekaatst. ‘Gemeentebelangen’, antwoordde de beste man gedecideerd. Nu is Gemeentebelangen al jarenlang een gevestigde orde in de gemeente Noordenveld en verreweg de grootste partij. Verrassend was het antwoord dus niet. ‘Richard Veurman om precies te zijn’, voegde hij daar direct aan toe. En ook dat verbaasde mij niet. Voor degenen die niet bekend zijn in Peize en omstreken. Richard Veurman is de nummer 9 op de meeste recente kieslijst van Gemeentebelangen, woonachtig in Peize en tevens voorzitter van de plaatselijke Volksvermaken. Een man van Peize dus. En mannen van Peize krijgen stemmen uit Peize. Zo simpel is het. Het is het ‘trucje’ dat Gemeentebelangen slim toepast in –bijna- alle dorpen van Noordenveld. Wie de leidende figuren in een dorp aan zich weet te binden, wint het dorp voor zich en daarmee de verkiezingen. Het is geen hogere wiskunde.
Ik moest daaraan terugdenken toen ik de definitieve kieslijst van PvdA Westerkwartier zag. Eind februari maakte de partij haar concept kandidatenlijst openbaar met de boodschap dat er tijdens de ledenvergadering van 24 maart nog geschoven zou kunnen worden. Dat was ook noodzakelijk, vond ik na het zien van het concept. De top 3 kwam namelijk in zijn geheel uit het Zuidelijk Westerkwartier. Twee keer gemeente Leek (Rianne Vos en Sandra de Wit) gevolgd door één keer gemeente Marum (Hans Koenders). Prima kandidaten, niets ten nadele van de mensen op de lijst. Maar slim verdeeld is anders met de Zuidhorner fractieleider Mark Veenstra ‘pas’ op de vierde stek, raadslid André Hatzman niet op de lijst en het enige PvdA-raadslid uit Grootegast –weliswaar op eigen verzoek- als lijstduwer onderaan bungelend. Geen grote namen uit het Noordelijk Westerkwartier in de top van de lijst. Veenstra maakte vorige week tijdens de ledenvergadering in Ezinge het noodzakelijke sprongetje van vier naar twee. Onder aanvoering van Jan Oomkes werd het belang van de verschuiving duidelijk gemaakt. ‘Sociaal democratie op de vierkante kilometer’, vond Leekster PvdA-wethouder Ben Plandsoen die het schuiven niet zag zitten. In principe heeft Plandsoen een punt. We worden één gemeente en het zou niet uit moeten maken waar een kandidaat-raadslid vandaan komt. In de praktijk werkt dat echter anders en heeft Oomkes het gelijk aan zijn zijde. Het bovenstaande voorbeeld van Richard Veurman staat namelijk niet op zichzelf. Juíst tijdens gemeenteraadsverkiezingen speelt afkomst een rol. Want het beste dat Doezum kan overkomen is een raadslid uit eigen dorp die weet hoe belangrijk de realisatie van een dorpshuis is. En natuurlijk wil Zevenhuizen haar ‘eigen’ dorpsgenoot in de raad die harde punten maakt voor het gewenste multifunctionele centrum. Niemand die beter weet wat Boerakker nodig heeft dan een inwoner van Boerakker. Dorpen kiezen dorpsgenoten. Dat is de basis van het succes van de zogenoemde lokale partijen die dat als geen ander lijken te beseffen. Graag verwijs ik naar VZ Westerkwartier dat sinds 2000 in de Grootegaster raad aanwezig is met een stevige delegatie uit Opende. Opende, wel bekend van onder meer een schitterend multifunctioneel centrum, uitstekende en ruime sportvelden, een prachtig schoolgebouw, het mooiste theater van het Westerkwartier (en ver daarbuiten) en het ambitieuze project Droomwonen. Natuurlijk is Opende ook gewoon een sterk dorp met krachtige inwoners en een wereldberoemde showband. Maar de aanwezigheid van luide stemmen in het hoogste bestuursorgaan heeft zeker niet nadelig uitgewerkt voor de voorzieningen in het dorp.
Bijna was de PvdA gierend uit de bocht gevlogen. Het passeren van kandidaten uit het Noordelijk Westerkwartier op hoge plaatsen was de partij zeker duur komen te staan. Temeer met GroenLinks en de SP op het vinkentouw, die graag en met plezier de stemmen uit de straks voormalige gemeenten Zuidhorn en Grootegast onderling hadden verdeeld. Bijna dus. Want de partij corrigeerde zichzelf in Ezinge en voorkwam een bij voorbaat kansloze missie. Veenstra vertelt in te zetten op vier zetels bij de gemeenteraadsverkiezingen in november. Alhoewel weinig ambitieus is het wel een reëel doel. Mits de landelijke tak natuurlijk een beetje meewerkt. Want landelijke uitglijders hebben nu eenmaal effect op het resultaat van de lokale afdelingen. Het is te hopen dat PvdA-Kamerlid Kirsten van den Hul na haar onzinnige voorstel om kappers huiselijk geweld te laten constateren de rest van haar ideeën opbergt tot tenminste 21 november. Of de PvdA ook de vier door Mark Veenstra gewenste zetels gaat halen? Dat gaan we zien in november. De definitieve kandidatenlijst ziet er in ieder geval een stukje beter uit. En ach, vier van de mogelijke 33 zetels voor een gevestigde partij als de PvdA? Minder is eigenlijk ook niet acceptabel en zal ongetwijfeld ervaren worden als een gevoelige nederlaag.
Meediscussiëren over de herindeling of jouw mening laten horen? Laat het weten op Twitter @richardlamberst!
Ik moest daaraan terugdenken toen ik de definitieve kieslijst van PvdA Westerkwartier zag. Eind februari maakte de partij haar concept kandidatenlijst openbaar met de boodschap dat er tijdens de ledenvergadering van 24 maart nog geschoven zou kunnen worden. Dat was ook noodzakelijk, vond ik na het zien van het concept. De top 3 kwam namelijk in zijn geheel uit het Zuidelijk Westerkwartier. Twee keer gemeente Leek (Rianne Vos en Sandra de Wit) gevolgd door één keer gemeente Marum (Hans Koenders). Prima kandidaten, niets ten nadele van de mensen op de lijst. Maar slim verdeeld is anders met de Zuidhorner fractieleider Mark Veenstra ‘pas’ op de vierde stek, raadslid André Hatzman niet op de lijst en het enige PvdA-raadslid uit Grootegast –weliswaar op eigen verzoek- als lijstduwer onderaan bungelend. Geen grote namen uit het Noordelijk Westerkwartier in de top van de lijst. Veenstra maakte vorige week tijdens de ledenvergadering in Ezinge het noodzakelijke sprongetje van vier naar twee. Onder aanvoering van Jan Oomkes werd het belang van de verschuiving duidelijk gemaakt. ‘Sociaal democratie op de vierkante kilometer’, vond Leekster PvdA-wethouder Ben Plandsoen die het schuiven niet zag zitten. In principe heeft Plandsoen een punt. We worden één gemeente en het zou niet uit moeten maken waar een kandidaat-raadslid vandaan komt. In de praktijk werkt dat echter anders en heeft Oomkes het gelijk aan zijn zijde. Het bovenstaande voorbeeld van Richard Veurman staat namelijk niet op zichzelf. Juíst tijdens gemeenteraadsverkiezingen speelt afkomst een rol. Want het beste dat Doezum kan overkomen is een raadslid uit eigen dorp die weet hoe belangrijk de realisatie van een dorpshuis is. En natuurlijk wil Zevenhuizen haar ‘eigen’ dorpsgenoot in de raad die harde punten maakt voor het gewenste multifunctionele centrum. Niemand die beter weet wat Boerakker nodig heeft dan een inwoner van Boerakker. Dorpen kiezen dorpsgenoten. Dat is de basis van het succes van de zogenoemde lokale partijen die dat als geen ander lijken te beseffen. Graag verwijs ik naar VZ Westerkwartier dat sinds 2000 in de Grootegaster raad aanwezig is met een stevige delegatie uit Opende. Opende, wel bekend van onder meer een schitterend multifunctioneel centrum, uitstekende en ruime sportvelden, een prachtig schoolgebouw, het mooiste theater van het Westerkwartier (en ver daarbuiten) en het ambitieuze project Droomwonen. Natuurlijk is Opende ook gewoon een sterk dorp met krachtige inwoners en een wereldberoemde showband. Maar de aanwezigheid van luide stemmen in het hoogste bestuursorgaan heeft zeker niet nadelig uitgewerkt voor de voorzieningen in het dorp.
Bijna was de PvdA gierend uit de bocht gevlogen. Het passeren van kandidaten uit het Noordelijk Westerkwartier op hoge plaatsen was de partij zeker duur komen te staan. Temeer met GroenLinks en de SP op het vinkentouw, die graag en met plezier de stemmen uit de straks voormalige gemeenten Zuidhorn en Grootegast onderling hadden verdeeld. Bijna dus. Want de partij corrigeerde zichzelf in Ezinge en voorkwam een bij voorbaat kansloze missie. Veenstra vertelt in te zetten op vier zetels bij de gemeenteraadsverkiezingen in november. Alhoewel weinig ambitieus is het wel een reëel doel. Mits de landelijke tak natuurlijk een beetje meewerkt. Want landelijke uitglijders hebben nu eenmaal effect op het resultaat van de lokale afdelingen. Het is te hopen dat PvdA-Kamerlid Kirsten van den Hul na haar onzinnige voorstel om kappers huiselijk geweld te laten constateren de rest van haar ideeën opbergt tot tenminste 21 november. Of de PvdA ook de vier door Mark Veenstra gewenste zetels gaat halen? Dat gaan we zien in november. De definitieve kandidatenlijst ziet er in ieder geval een stukje beter uit. En ach, vier van de mogelijke 33 zetels voor een gevestigde partij als de PvdA? Minder is eigenlijk ook niet acceptabel en zal ongetwijfeld ervaren worden als een gevoelige nederlaag.
Meediscussiëren over de herindeling of jouw mening laten horen? Laat het weten op Twitter @richardlamberst!
