Geschiedenis Abel Tasman komt samen: “Laten we dit als opstap gebruiken richting de toekomst”
voorpagina groningen
Grootegast, Tasmanië en Nieuw-Zeeland spiritueel verbonden
LUTJEGAST – Hoog bezoek in Lutjegast waar zaterdag een bijzondere steen werd overhandigd. De grote jadesteen die de spirituele verbondenheid van Grootegast met Tasmanië en Nieuw-Zeeland symboliseert ging over van Maori-leider Doug Huria naar het Abel Tasmanmuseum. Dit in het bijzijn van onder meer de Nieuw-Zeelandse ambassadeur Lyndal Walker en voormalig Nederlands ambassadeur in Nieuw-Zeeland Rob Zaagman. De ceremonie werd opgeluisterd met een Haka, een ceremoniële dans van de Maori’s. Een ceremonie die even op zich heeft laten wachten en heel wat voeten in aarde heeft gehad. Want wie denkt zomaar een grote edelsteen mee te nemen in het vliegtuig van Nieuw-Zeeland naar Nederland komt bedrogen uit. “Het is goed dat we er toch maar even naar gevraagd hebben”, aldus Ard van der Tuuk, burgemeester van Grootegast.
De jadesteen, een pounamu genaamd ‘Ruamiki’, was eigendom van Doug Huria. Toen een Grootegaster delegatie vorig jaar op bezoek ging bij de Maori’s in Nieuw-Zeeland om samen stil te staan bij het feit dat beide volkeren –de inheemse Maori’s en de bemanning van de Lutjegaster ontdekkingsreiziger- elkaar 375 jaar eerder ontmoetten, besloot Huria de steen te schenken aan het Abel Tasman Museum in Lutjegast. “Dat gebeurde in een opwelling”, vertelt Huria. Op een gegeven moment “zag ik de steen en besloot deze als blijk van waardering en verbondenheid te schenken aan onze gasten.” Het geschenk werd dankbaar en vol emotie in ontvangst genomen. “Maar niet meegenomen”, vertelt Van der Tuuk. Vanwege de symbolische waarde mocht de steen niet zomaar het land uitgevoerd worden. Wat volgde was een diplomatieke gang langs instanties en ambassades die het mogelijk maakten dat de steen uiteindelijk toch in het Abel Tasmanmuseum van Lutjegast terecht is gekomen. Museumvoorzitter Harke Bosma: “Daar krijgt dit geschenk, schitterende gebaar, natuurlijk een passende en prominente plek. Vergis je niet, dit is wél iets groots.” Daarmee doelt Bosma op het hele gebeuren rondom 375 jaar Abel Tasman.
Een stukje geschiedenis. 375 jaar geleden voer Abel Tasman met zijn schip richting Nieuw-Zeeland. Op zoek naar nieuw land, nieuwe volkeren en nieuwe handel voer hij de Golden Bay in en trof daar de Maori-stam. Destijds op een minder prettige wijze. Culturele misverstanden leidden ertoe dat de eerste ontmoeting tussen de Maori’s en de bemanning van Tasman bloederig afliep. Liefst vier bemanningsleden vonden de dood in de Golden Bay. Toch geldt Tasman als de ontdekker van Nieuw-Zeeland en is zijn naam alom bekend op het eiland aan de andere kant van de wereld. 375 jaar later troffen nazaten van beide partijen elkaar weer, bovenop de klif van waaraf de Maori’s ooit de schepen van Tasman hebben zien naderen. Dit onder begeleiding van historicus Dave Horry. “Dingen kwamen samen”, blikt Doug Huria terug op het bezoek van de Grootegaster delegatie aan zijn land. “Twee geschiedenissen kwamen samen en zijn nu voor altijd één, met daarbij ook één gezamenlijke toekomst.” De steen symboliseert dit unieke verbond tussen de nakomelingen van beide partijen. “De steen is ooit naar mij toe gekomen als een gift, het leek mij passend om de pounamu ook door te geven als een gift. Op dat moment voelde ik dat ik dit moest doen en nu zijn we hier.” Huria lacht, want ook voor Maori-leider wordt het verhaal over zijn eigen verleden steeds completer en vooral veel duidelijker.
Want tot dusverre had men aan beide kanten van de wereld elk zijn eigen verhaal. In Nederland, in Grootegast, leerde men het verhaal van Abel Tasman die als ontdekkingsreiziger de zeeën had bevaren. De geboren Lutjegaster die als zeevaarder een legendarische status bereikte. Aan de Maori-kant ligt de geschiedenis gecompliceerder. “Het is pas sinds 25, misschien 30 jaar dat wij ons kunnen verdiepen in onze geschiedenis, onze kant van het verhaal”, aldus Huria. “Na Tasman kwam James Cook, een Engelsman. De Engelsen kolonialiseerden Nieuw-Zeeland en ‘herschreven’ onze geschiedenis. Natuurlijk konden zij ook wel zien dat zij niet als eerste voet aan land hadden gezet in Nieuw-Zeeland, toch kozen zij ervoor om het te claimen.” De Engelsen stelden de Maori’s te werk, maar gaven ze geen onderwijs. Eigenlijk tegen de zin van de Engelsen leerden Maori’s lezen en schrijven van de missionarissen.
De studie van de geschiedenis van de Maori’s leidde naar een twee bladzijdes tellend document met daarop het verhaal van Te Ruamiki Te Whatapakoko, kortweg ‘Ruamiki’, de over-over-grootvader van Doug Huria. “Ruamiki wees rond 1850 de plek aan waar de schepen van Tasman hadden gelegen. Hij wist dat de Nederlanders eerder waren dan de Engelsen en liet dit optekenen.” Het document heeft jaren gelegen op een plek waar niemand vanaf wist, tot dus het moment –nu enkele decennia geleden- waarop het verhaal van Ruamiki kwam bovendrijven. “Dat was het moment waarop wij leerden dat wij hedendaagse afstammelingen waren van de Maori’s waar Tasman mee te maken kreeg”, zegt Doug. “Daarvoor maakten we vooral onderdeel uit van de Engelse historie.”
In december is een nieuw stukje geschiedenis geschreven dat nu een passend vervolg heeft gekregen. “We gingen in december naar Tasmanië en Nieuw-Zeeland zonder te weten wat ons eigenlijk te wachten stond of waar we zouden belanden”, weet Bosma. “Wat er gebeurde is geweldig. Na 375 jaar troffen beide volkeren elkaar weer, op dezelfde plek op dezelfde klif. Maar nu in vriendschap en in verbondenheid. Wetende dat we een gezamenlijke geschiedenis delen. Voorheen hadden we alleen ‘ons’ verhaal, nu hebben we een compleet plaatje.” Huria knikt en vult aan: “Laten we dit moment als opstap gebruiken naar de toekomst. We hebben inderdaad een gedeeld verleden. En nu ook een gezamenlijke toekomst. Het is belangrijk dat we dit verhaal blijven vertellen en overdragen aan onze kinderen. Zodat de band tussen Grootegast, Nieuw-Zeeland en Tasmanië voor altijd gewaarborgd blijft.” De pounamu ‘Ruamiki’, vernoemd naar de over-over-grootvader van Doug Huria, wordt tentoongesteld in het Abel Tasmanmuseum in Lutjegast. Een kijktip van de redactie: op YouTube is een schitterende documentaire te bekijken over het bezoek van de delegatie uit Grootegast aan Nieuw-Zeeland. Deze is te vinden door op YouTube te zoeken op ‘375 first encounter’.
LUTJEGAST – Hoog bezoek in Lutjegast waar zaterdag een bijzondere steen werd overhandigd. De grote jadesteen die de spirituele verbondenheid van Grootegast met Tasmanië en Nieuw-Zeeland symboliseert ging over van Maori-leider Doug Huria naar het Abel Tasmanmuseum. Dit in het bijzijn van onder meer de Nieuw-Zeelandse ambassadeur Lyndal Walker en voormalig Nederlands ambassadeur in Nieuw-Zeeland Rob Zaagman. De ceremonie werd opgeluisterd met een Haka, een ceremoniële dans van de Maori’s. Een ceremonie die even op zich heeft laten wachten en heel wat voeten in aarde heeft gehad. Want wie denkt zomaar een grote edelsteen mee te nemen in het vliegtuig van Nieuw-Zeeland naar Nederland komt bedrogen uit. “Het is goed dat we er toch maar even naar gevraagd hebben”, aldus Ard van der Tuuk, burgemeester van Grootegast.
De jadesteen, een pounamu genaamd ‘Ruamiki’, was eigendom van Doug Huria. Toen een Grootegaster delegatie vorig jaar op bezoek ging bij de Maori’s in Nieuw-Zeeland om samen stil te staan bij het feit dat beide volkeren –de inheemse Maori’s en de bemanning van de Lutjegaster ontdekkingsreiziger- elkaar 375 jaar eerder ontmoetten, besloot Huria de steen te schenken aan het Abel Tasman Museum in Lutjegast. “Dat gebeurde in een opwelling”, vertelt Huria. Op een gegeven moment “zag ik de steen en besloot deze als blijk van waardering en verbondenheid te schenken aan onze gasten.” Het geschenk werd dankbaar en vol emotie in ontvangst genomen. “Maar niet meegenomen”, vertelt Van der Tuuk. Vanwege de symbolische waarde mocht de steen niet zomaar het land uitgevoerd worden. Wat volgde was een diplomatieke gang langs instanties en ambassades die het mogelijk maakten dat de steen uiteindelijk toch in het Abel Tasmanmuseum van Lutjegast terecht is gekomen. Museumvoorzitter Harke Bosma: “Daar krijgt dit geschenk, schitterende gebaar, natuurlijk een passende en prominente plek. Vergis je niet, dit is wél iets groots.” Daarmee doelt Bosma op het hele gebeuren rondom 375 jaar Abel Tasman.
Een stukje geschiedenis. 375 jaar geleden voer Abel Tasman met zijn schip richting Nieuw-Zeeland. Op zoek naar nieuw land, nieuwe volkeren en nieuwe handel voer hij de Golden Bay in en trof daar de Maori-stam. Destijds op een minder prettige wijze. Culturele misverstanden leidden ertoe dat de eerste ontmoeting tussen de Maori’s en de bemanning van Tasman bloederig afliep. Liefst vier bemanningsleden vonden de dood in de Golden Bay. Toch geldt Tasman als de ontdekker van Nieuw-Zeeland en is zijn naam alom bekend op het eiland aan de andere kant van de wereld. 375 jaar later troffen nazaten van beide partijen elkaar weer, bovenop de klif van waaraf de Maori’s ooit de schepen van Tasman hebben zien naderen. Dit onder begeleiding van historicus Dave Horry. “Dingen kwamen samen”, blikt Doug Huria terug op het bezoek van de Grootegaster delegatie aan zijn land. “Twee geschiedenissen kwamen samen en zijn nu voor altijd één, met daarbij ook één gezamenlijke toekomst.” De steen symboliseert dit unieke verbond tussen de nakomelingen van beide partijen. “De steen is ooit naar mij toe gekomen als een gift, het leek mij passend om de pounamu ook door te geven als een gift. Op dat moment voelde ik dat ik dit moest doen en nu zijn we hier.” Huria lacht, want ook voor Maori-leider wordt het verhaal over zijn eigen verleden steeds completer en vooral veel duidelijker.
Want tot dusverre had men aan beide kanten van de wereld elk zijn eigen verhaal. In Nederland, in Grootegast, leerde men het verhaal van Abel Tasman die als ontdekkingsreiziger de zeeën had bevaren. De geboren Lutjegaster die als zeevaarder een legendarische status bereikte. Aan de Maori-kant ligt de geschiedenis gecompliceerder. “Het is pas sinds 25, misschien 30 jaar dat wij ons kunnen verdiepen in onze geschiedenis, onze kant van het verhaal”, aldus Huria. “Na Tasman kwam James Cook, een Engelsman. De Engelsen kolonialiseerden Nieuw-Zeeland en ‘herschreven’ onze geschiedenis. Natuurlijk konden zij ook wel zien dat zij niet als eerste voet aan land hadden gezet in Nieuw-Zeeland, toch kozen zij ervoor om het te claimen.” De Engelsen stelden de Maori’s te werk, maar gaven ze geen onderwijs. Eigenlijk tegen de zin van de Engelsen leerden Maori’s lezen en schrijven van de missionarissen.
De studie van de geschiedenis van de Maori’s leidde naar een twee bladzijdes tellend document met daarop het verhaal van Te Ruamiki Te Whatapakoko, kortweg ‘Ruamiki’, de over-over-grootvader van Doug Huria. “Ruamiki wees rond 1850 de plek aan waar de schepen van Tasman hadden gelegen. Hij wist dat de Nederlanders eerder waren dan de Engelsen en liet dit optekenen.” Het document heeft jaren gelegen op een plek waar niemand vanaf wist, tot dus het moment –nu enkele decennia geleden- waarop het verhaal van Ruamiki kwam bovendrijven. “Dat was het moment waarop wij leerden dat wij hedendaagse afstammelingen waren van de Maori’s waar Tasman mee te maken kreeg”, zegt Doug. “Daarvoor maakten we vooral onderdeel uit van de Engelse historie.”
In december is een nieuw stukje geschiedenis geschreven dat nu een passend vervolg heeft gekregen. “We gingen in december naar Tasmanië en Nieuw-Zeeland zonder te weten wat ons eigenlijk te wachten stond of waar we zouden belanden”, weet Bosma. “Wat er gebeurde is geweldig. Na 375 jaar troffen beide volkeren elkaar weer, op dezelfde plek op dezelfde klif. Maar nu in vriendschap en in verbondenheid. Wetende dat we een gezamenlijke geschiedenis delen. Voorheen hadden we alleen ‘ons’ verhaal, nu hebben we een compleet plaatje.” Huria knikt en vult aan: “Laten we dit moment als opstap gebruiken naar de toekomst. We hebben inderdaad een gedeeld verleden. En nu ook een gezamenlijke toekomst. Het is belangrijk dat we dit verhaal blijven vertellen en overdragen aan onze kinderen. Zodat de band tussen Grootegast, Nieuw-Zeeland en Tasmanië voor altijd gewaarborgd blijft.” De pounamu ‘Ruamiki’, vernoemd naar de over-over-grootvader van Doug Huria, wordt tentoongesteld in het Abel Tasmanmuseum in Lutjegast. Een kijktip van de redactie: op YouTube is een schitterende documentaire te bekijken over het bezoek van de delegatie uit Grootegast aan Nieuw-Zeeland. Deze is te vinden door op YouTube te zoeken op ‘375 first encounter’.