Het Kerstverhaal: ‘Zwart-wit’
voorpagina groningen
Woar moet de deus dan stoan? Ik ken hem niet vienden. Boven ien t trapgat van de vliering rommelt Jaap. Hij zal de deus met kerstspullen naor beneden hoalen. Anneriet heurt hem roepen en lopt noar de trap. Het is een grote verhuusdeus, ropt ze. Doe wolst hem zelf op de vliering hemmen, anders kwammen we het spul de hiele zummer tegen. O wacht es, ik zie hem al. Eem loater komt Jaap de koamer ien met een grote verhuusdeus. Dit moet hem wezen zijt er en hij zet de deus bij heur op de bank. Kerst denkt ze. Het wordt tied om de spullen weer veur de dag te hoalen. Ze is al loat. De meeste mensen ien e stroat hemmen de kerstboom al lang ien huus stoan. Sunterkloas is nog niet weg of de boom stijt er al. En Drint het al vanof oktober de kerstmarkt kloar. Zo vroeg hoeft veur heur niet. Moar op de één of andere manier wil de kerststemming ok niet echt kommen. Ze het er eigenlijk niet zo veul zin ien. Ze wiet eigenlijk nog niet of ze wel een boom hemmen wil dit joar. Het is net of ze alles ien zwart-wit zigt. As ze s oavonds noar het journaal kikt zigt ze allinnig moar ellende. De ene oorlog is nog niet veurbij of de volgende is er al weer. En dan voak over geloof of wat doar veur deur goan moet. Of het nou ien Syrië is of ien Israël of ien Palestina. Het binnen van die vrimde fanatieke mensen die bepoalen hoe de wereld er uut zien moet. En as ze dan die kiender zigt. Beroerd wordt ze er van. En as je de leiders proaten heuren. Het is allemaol zo zwart –wit. Je wieten niet meer wel je geloven moeten. En elkeen het er wel een mening over.. Je bennen veur of je bennen tegen. En dat gijt er dan zo fel aan toe. Mensen hemmen gien respect meer veur mensen met een andere mening. Doar wordt ze wel eens wat moede van. Je hoeven het toch niet altied met mekoar eens te wezen. Moar nee, het is zwart of het is wit. Zwart- wit. Ze schudt heur kop maor eens. Langzoam moakt ze de deus open. Doar lijt hiel wat joaren kerstgeschiedenis. De kerststerren die ze joaren leeden kocht het bij Ikea doen het nog altied. Eén veur boven en één veur beneden. Jaap moet ze straks moar eem ophangen. Misschien zitten de spiekertjes er nog wel. En dan de deus met de grote gladde ballen. Dat dee ze nou al vanof heur trouwen. Altied drie gladde ballen aan een lintje veur het roam. Het liefst zilveren. Moar ien de loop van de joaren warren er toch wel wat ballen stuk goan. Moar nou warren ze allemaol nog hiel. Gien zilveren, die warren er toen niet meer. Zwarte. Mat glanzende zwarte ballen. Nou dat paste wel een beetje bij heur stemming.
Zwart-wit docht ze. Ze zag het eigenlijk overal om heur hinne. Ze las de krant wel eens op de tablet of op de computer en as ze dan zag wat de mensen schreven aan reacties. Ze kon er söms niet bij. Zo kort deur de bocht en zo onbeschoft. Alsof het belangriek was dat de hiele wereld wist wat dien mening was. Vroeger kon dat allemoal niet maor nou mos je schienboar allemoal je mening ventileren. Alsof je dan allinnig moar met tellen. En dan har ze het nog niet eens over de toal fouten. Misschien kwam het ok wel omdat je older werden. Moar ja, aan de andere kant, ze ging nog wel met heur tied met. Ze har zelfs Facebook. Sinds de zummer was ze doar ok met begonnen. Jaap vond het moar niks. Moar met een kiend ien het buutenland was het toch net of alles een beetje dichter bij was. Veural as ze er foto’s op zetten. Van de kleinkiender. Dan von Jaap het ok nog wel mooi. Moar wat ze doar ok allemoal niet veurbij kommen zag. En ok voak van die zwart-wit meningen. Zollen die mensen wel deur hemmen dat iedereen dat lezen ken. Ze lei de zwarte ballen alvast ien de vensterbank. Misschien mos ik er moar een poar witte bijkopen, docht ze. Zwart-wit, dat past wel. Ze pakt de deus weer verder uut. Och ja, doar kommen de figuren uut de kerststal weer teveurschien. Ze wiet nog precies waor ze al die beeldjes kocht hemmen. As ze ien de zummer met vakaansie warren Ien Frankriek. Ien de Provence. Ze hieten santons, en ze werden ien hiel Zuud Frankriek moakt ien specioale ateliers. Je konnen ze kopen op de kunstmarkten en de kiender vonnen ze toen hiel mooi. Ze warren wel priezig maor elk jaor kochten ze er weer een paor bij. Zo harren ze Jozef en Maria en het kiendje , de herders en de wiezen uut het Oosten. Ze harren één herder dubbel want ien de zummer wis je noatuurlijk niet precies wat je het joar doar veur precies kocht hadden. Moar hij was toch net weer een beetje aans varfd. Ze zit een tiedje met de beeldjes ien de hand, hiele vakaansies goan weer aan heur veurbij, wat was dat een mooie tied en wat gijt die tied snel. Ze wiet nog wel dat heur olders het moar vrimd vonden, een kerststal. Dat har je niet as protestanten. En een echte stal harren ze ok niet. Ze zetten alles ien een holten kistje woar twee mooie flessen wien ien zitten harren. Dat ston wel decoratief. Moar tegenwoordig kon je overal kerststallen kopen en je zaggen ze bij veul mensen onder de boom stoan. Zol ze hem dit joar toch moar weer hinne zetten. Ze wist het niet. Natuurlijk wel. Met een kleindochter die misschien nog kwam mos je de boel wel gezellig moaken. Ze zucht eens even. Dat zwart-witte wil moar niet echt uut heur hoofd weg. Ziezo, de kerststal stijt. Het is toch ok wel weer mooi. Een lampke derop en het ziet er weer feestelijk uut. Ze zet de drie koningen eerst ien de vensterbank , want die kommen pas ien januari bij de stal en dan zigt ze de zwarte koning Caspar. En dan moet ze ok meteen weer denken aan de zwarte pieten discussie. Wat is ze doar van schrokken. Mensen die ze anders nooit heurde harren het ieneenent over het sunterkloasfeest alsof dat onze grootste Nederlandse traditie was. Terwijl ze wist dat diezelfde mensen Sunterklaos allang ienruild harren veur de Kerstman. Asof alle buutenlanders ons ieneenent ons eigen feest of pakken wilden. Misschien was zwarte Piet wel gien racisme, moar de reacties warren dat zeker wel. En as je as kiend vroeger zelf ervoaren harren dat je veur zwarte Piet uutmoakt werren, zogenoamd as grapke, dan ken ik me best veurstellen dat die mensen hun kiender doarveur spoaren willen. Wij binnen gien land van tradities, wij bennen een land van feestjes denkt ze wel eens. Nou moeten wij ieneenent ok Halloween vieren, hemmen we nooit doan. Een kerstman heurt ok niet bij de traditie moar dat moaken we der wel van. As je kiender zelf beslissen loaten zal het hun worst wezen of de pietjes groen of paars of zwart binnen. As ze moar peperneuten en kadootjes brengen. Ien de tied dat ik bestoa is er al zo veul verandert met Sunterkloas, de zak en de roe hemmen gien functie meer, allinnig veur de peperneuten. Een schorstien bestijt al host niet meer en liedjes zingen bij de schorstien dus ok niet. Wij warren vroeger eigenlijk wel hiel bang veur Sunterklaos , veural omdat hij alles van je wist, en dan met noame de slechte dingen die je doan harren.Tegenwoordig bepoalen de televisie en Albert Heyn hoe het der uut ziet. Met aparte Schoenkadootjes en een schoen ien de winkel opzetten. Moar is dat nou de traditie? Nee, da’s gewoon een leuk kienderfeest. En as het zo uut komt laoten we het net zo makkelijk vervangen deur de kerstman. Nee, dat was wel hiel slim zwart –wit. Stil zet ze Caspar bij de andere koningen.
Zwart-wit.
Het gijt heur moar niet uut de kop. Ze het lest keken noar de uutzending van de Berlijnse muur. Al weer langer dan 25 joar leden dat die vallen is. Wat was dat een feest. Wat vonden wij het een schande dat die muur der was. En tegeliek was er ien die tied een uutzending van alle andere muren die er nog binnen of die laoter bouwt bennen. De muur ien Belfast, die een scheiding was tussen rooms katholiek en protestant. De muur ien Israel, bescherming tegen wat? En nou die Trump met zien muur. Het is net of we allemaol muren optrekken. Aan de ene kant de mening van de veurstanders en aan de andere kant de meningen van de tegenstanders. En dan trekken we ons terug achter onze muur. We bieten ons vast ien onze mening. Voak met veul medestanders. We slingeren onze mening op facebook en binnen er dan klaor met. Moar we begunnen niet met echte discussies. Luusteren, dat kinnen we host niet meer. En as je wies binnen dan hol je je moar stil. Moar zo wordt de wereld er niet kleuriger op. Al dat zwart-witte. Of zollen die muren juust een veilig gevoel geven. As je allinnig moar met medestanders proaten goa je nog ien je eigen geliek geloven. En dan kriegen je ok gien tegensproak. Juust met Kerst zollen je eigenlijk al die muren of breken moeten. En je huus open zetten moeten. Veur de discussies. En veur het luusteren noar elkaor. Misschien wel onder de zwarte ballen. En de witte natuurlijk. Langzoamerhand het ze de deus leeg. De bank stijt vol met de deuskes met de kerstballen. Olderwetse ballen die ze ooit kregen het,moar ok nog de frutsels die de kiender zelf moakt hemmen. En dan ok nog de olde versieringen die nog van Jaap zien olders binnen, een mooie zwoan met een veertje, een poar vogels met een steert van hoar , een poar belletjes. Ze binnen zo teer dat ze voak bovenien de boom hangen. Ze lijt het allemoal bij elkaor op een toafeltje. Toch mor een boom kopen straks. Misschien moet ze niet zo kieken noar wat allemoal zwart –wit is. Je kennen de wereld niet veranderen. Tenminste…niet de grote wereld. Misschien moet je je ok niet zo deur die gedachten geselen loaten. Er is tenslotte ok nog een hieleboel wat je wel doen kinnen. Juust ien de kersttied is er genog woar je aandacht aan besteden kinnen . Misschien wat extra hulp aan de voedselbank. Of misschien methelpen bij de kerst Inn. Of gewoon een bezoekje aan die olde buurvrouw die nou ien het Hooge Heem zit. Dat zal het hiele joar al moar het komt er gewoon niet van. Met een mooi gekleurd kerstbakje. En as je echt wat willen veranderen, misschien een keer noar een asielzoekerscentrum. Doar is wark zat en dan kinnen je de mensen misschien het gevoel geven dat ze wel welkom binnen. Past ok wel goed bij de kerstgedachte. Ze moet zo woar een beetje glimlachen. En dan besluut ze: kom op, een kerstboom kopen. Ze roept Jaap en as ze met mekoar de deur uut stappen zallen komt de postbode der krekt aan. Hij het een grote envelop met vrimde postzegels. Ah, van de kiender uut het buutenland. Gauw even open maoken. Oh, moest es kieken, een foto van de kleinkiender. Wat bennen ze al weer groot. Wat een mooie foto. He, nije mode zeker. Zwart-wit.
Door: Aafke Hoek
Zwart-wit docht ze. Ze zag het eigenlijk overal om heur hinne. Ze las de krant wel eens op de tablet of op de computer en as ze dan zag wat de mensen schreven aan reacties. Ze kon er söms niet bij. Zo kort deur de bocht en zo onbeschoft. Alsof het belangriek was dat de hiele wereld wist wat dien mening was. Vroeger kon dat allemoal niet maor nou mos je schienboar allemoal je mening ventileren. Alsof je dan allinnig moar met tellen. En dan har ze het nog niet eens over de toal fouten. Misschien kwam het ok wel omdat je older werden. Moar ja, aan de andere kant, ze ging nog wel met heur tied met. Ze har zelfs Facebook. Sinds de zummer was ze doar ok met begonnen. Jaap vond het moar niks. Moar met een kiend ien het buutenland was het toch net of alles een beetje dichter bij was. Veural as ze er foto’s op zetten. Van de kleinkiender. Dan von Jaap het ok nog wel mooi. Moar wat ze doar ok allemoal niet veurbij kommen zag. En ok voak van die zwart-wit meningen. Zollen die mensen wel deur hemmen dat iedereen dat lezen ken. Ze lei de zwarte ballen alvast ien de vensterbank. Misschien mos ik er moar een poar witte bijkopen, docht ze. Zwart-wit, dat past wel. Ze pakt de deus weer verder uut. Och ja, doar kommen de figuren uut de kerststal weer teveurschien. Ze wiet nog precies waor ze al die beeldjes kocht hemmen. As ze ien de zummer met vakaansie warren Ien Frankriek. Ien de Provence. Ze hieten santons, en ze werden ien hiel Zuud Frankriek moakt ien specioale ateliers. Je konnen ze kopen op de kunstmarkten en de kiender vonnen ze toen hiel mooi. Ze warren wel priezig maor elk jaor kochten ze er weer een paor bij. Zo harren ze Jozef en Maria en het kiendje , de herders en de wiezen uut het Oosten. Ze harren één herder dubbel want ien de zummer wis je noatuurlijk niet precies wat je het joar doar veur precies kocht hadden. Moar hij was toch net weer een beetje aans varfd. Ze zit een tiedje met de beeldjes ien de hand, hiele vakaansies goan weer aan heur veurbij, wat was dat een mooie tied en wat gijt die tied snel. Ze wiet nog wel dat heur olders het moar vrimd vonden, een kerststal. Dat har je niet as protestanten. En een echte stal harren ze ok niet. Ze zetten alles ien een holten kistje woar twee mooie flessen wien ien zitten harren. Dat ston wel decoratief. Moar tegenwoordig kon je overal kerststallen kopen en je zaggen ze bij veul mensen onder de boom stoan. Zol ze hem dit joar toch moar weer hinne zetten. Ze wist het niet. Natuurlijk wel. Met een kleindochter die misschien nog kwam mos je de boel wel gezellig moaken. Ze zucht eens even. Dat zwart-witte wil moar niet echt uut heur hoofd weg. Ziezo, de kerststal stijt. Het is toch ok wel weer mooi. Een lampke derop en het ziet er weer feestelijk uut. Ze zet de drie koningen eerst ien de vensterbank , want die kommen pas ien januari bij de stal en dan zigt ze de zwarte koning Caspar. En dan moet ze ok meteen weer denken aan de zwarte pieten discussie. Wat is ze doar van schrokken. Mensen die ze anders nooit heurde harren het ieneenent over het sunterkloasfeest alsof dat onze grootste Nederlandse traditie was. Terwijl ze wist dat diezelfde mensen Sunterklaos allang ienruild harren veur de Kerstman. Asof alle buutenlanders ons ieneenent ons eigen feest of pakken wilden. Misschien was zwarte Piet wel gien racisme, moar de reacties warren dat zeker wel. En as je as kiend vroeger zelf ervoaren harren dat je veur zwarte Piet uutmoakt werren, zogenoamd as grapke, dan ken ik me best veurstellen dat die mensen hun kiender doarveur spoaren willen. Wij binnen gien land van tradities, wij bennen een land van feestjes denkt ze wel eens. Nou moeten wij ieneenent ok Halloween vieren, hemmen we nooit doan. Een kerstman heurt ok niet bij de traditie moar dat moaken we der wel van. As je kiender zelf beslissen loaten zal het hun worst wezen of de pietjes groen of paars of zwart binnen. As ze moar peperneuten en kadootjes brengen. Ien de tied dat ik bestoa is er al zo veul verandert met Sunterkloas, de zak en de roe hemmen gien functie meer, allinnig veur de peperneuten. Een schorstien bestijt al host niet meer en liedjes zingen bij de schorstien dus ok niet. Wij warren vroeger eigenlijk wel hiel bang veur Sunterklaos , veural omdat hij alles van je wist, en dan met noame de slechte dingen die je doan harren.Tegenwoordig bepoalen de televisie en Albert Heyn hoe het der uut ziet. Met aparte Schoenkadootjes en een schoen ien de winkel opzetten. Moar is dat nou de traditie? Nee, da’s gewoon een leuk kienderfeest. En as het zo uut komt laoten we het net zo makkelijk vervangen deur de kerstman. Nee, dat was wel hiel slim zwart –wit. Stil zet ze Caspar bij de andere koningen.
Zwart-wit.
Het gijt heur moar niet uut de kop. Ze het lest keken noar de uutzending van de Berlijnse muur. Al weer langer dan 25 joar leden dat die vallen is. Wat was dat een feest. Wat vonden wij het een schande dat die muur der was. En tegeliek was er ien die tied een uutzending van alle andere muren die er nog binnen of die laoter bouwt bennen. De muur ien Belfast, die een scheiding was tussen rooms katholiek en protestant. De muur ien Israel, bescherming tegen wat? En nou die Trump met zien muur. Het is net of we allemaol muren optrekken. Aan de ene kant de mening van de veurstanders en aan de andere kant de meningen van de tegenstanders. En dan trekken we ons terug achter onze muur. We bieten ons vast ien onze mening. Voak met veul medestanders. We slingeren onze mening op facebook en binnen er dan klaor met. Moar we begunnen niet met echte discussies. Luusteren, dat kinnen we host niet meer. En as je wies binnen dan hol je je moar stil. Moar zo wordt de wereld er niet kleuriger op. Al dat zwart-witte. Of zollen die muren juust een veilig gevoel geven. As je allinnig moar met medestanders proaten goa je nog ien je eigen geliek geloven. En dan kriegen je ok gien tegensproak. Juust met Kerst zollen je eigenlijk al die muren of breken moeten. En je huus open zetten moeten. Veur de discussies. En veur het luusteren noar elkaor. Misschien wel onder de zwarte ballen. En de witte natuurlijk. Langzoamerhand het ze de deus leeg. De bank stijt vol met de deuskes met de kerstballen. Olderwetse ballen die ze ooit kregen het,moar ok nog de frutsels die de kiender zelf moakt hemmen. En dan ok nog de olde versieringen die nog van Jaap zien olders binnen, een mooie zwoan met een veertje, een poar vogels met een steert van hoar , een poar belletjes. Ze binnen zo teer dat ze voak bovenien de boom hangen. Ze lijt het allemoal bij elkaor op een toafeltje. Toch mor een boom kopen straks. Misschien moet ze niet zo kieken noar wat allemoal zwart –wit is. Je kennen de wereld niet veranderen. Tenminste…niet de grote wereld. Misschien moet je je ok niet zo deur die gedachten geselen loaten. Er is tenslotte ok nog een hieleboel wat je wel doen kinnen. Juust ien de kersttied is er genog woar je aandacht aan besteden kinnen . Misschien wat extra hulp aan de voedselbank. Of misschien methelpen bij de kerst Inn. Of gewoon een bezoekje aan die olde buurvrouw die nou ien het Hooge Heem zit. Dat zal het hiele joar al moar het komt er gewoon niet van. Met een mooi gekleurd kerstbakje. En as je echt wat willen veranderen, misschien een keer noar een asielzoekerscentrum. Doar is wark zat en dan kinnen je de mensen misschien het gevoel geven dat ze wel welkom binnen. Past ok wel goed bij de kerstgedachte. Ze moet zo woar een beetje glimlachen. En dan besluut ze: kom op, een kerstboom kopen. Ze roept Jaap en as ze met mekoar de deur uut stappen zallen komt de postbode der krekt aan. Hij het een grote envelop met vrimde postzegels. Ah, van de kiender uut het buutenland. Gauw even open maoken. Oh, moest es kieken, een foto van de kleinkiender. Wat bennen ze al weer groot. Wat een mooie foto. He, nije mode zeker. Zwart-wit.
Door: Aafke Hoek