Hospice de Mantel: zorg voelt als een warme deken
voorpagina groningen
ZUIDHORN - Het eerste hospice in Nederland is in 1988 in Nieuwkoop opgericht. Hoe beleven cliënten, naasten, medewerkers en vrijwilligers deze waardevolle zorg in de laatste levensfase? We nemen een kijkje in Hospice De Mantel, een modern en mooi gelegen hospice in de nieuwe wijk Oostergast in Zuidhorn.
Hospice De Mantel biedt sinds september 2010 professionele zorg en behandeling aan mensen met een levensverwachting van minder dan drie maanden. Het kleinschalige hospice beschikt over zes appartementen met eigen badkamer en terras en een gezamenlijke woonkamer met keuken. Tevens zijn er twee logeerappartementen met eigen badkamer voor familie.
Aan het woord komen Carolien Hamburger (Locatiemanager) en Ada Beuker (verpleegkundige en contactpersoon vrijwilligers). Praten over het laatste stukje van het leven vindt niemand gemakkelijk. Het is heel fijn dat mevrouw De Graaff (cliënt) en haar dochter Mathilde een tipje van de ‘Mantel’ oplichten en ons meenemen in hoe het is om afscheid te –moeten- nemen van het leven.
Palliatieve zorg is meer dan terminale zorg
Er zijn hospices die met name door vrijwilligers worden gerund (bijna-thuis-huis) en hospices waar vooral professionals werken (high care hospice). Hospice de Mantel is een high care hospice waar 24 uur per dag, 7 dagen per week gespecialiseerde verpleegkundigen en verzorgenden en een medisch team aanwezig zijn. De zorg en behandeling in De Mantel sluit zoveel mogelijk aan bij de thuissituatie. “Onze meerwaarde ligt in de samenwerking tussen de professionals en de gespecialiseerde vrijwilligers. Naast de medische zorg richten wij ons vooral op het welbevinden van cliënten en hun naasten. Medewerkers en vrijwilligers werken vanuit hun hart”, zegt Locatiemanager Carolien Hamburger.
Zorg voor mensen in hun laatste levensfase is gericht op welzijn en het bieden van comfort. “Goede pijnbestrijding is uiteraard belangrijk, maar er is ook aandacht voor psychosociale, emotionele en spirituele aspecten. De Mantel is geschikt voor de opvang van mensen die om diverse redenen niet meer thuis kunnen of willen wonen. Dat kan soms ook tijdelijk zijn, om de mantelzorger te ontlasten.”
Carolien benadrukt dat er veel aandacht wordt geschonken aan persoonlijke wensen en eigenheid. “Palliatieve zorg is veel meer dan medische en terminale zorg. Als er behoefte aan is, kan de deskundigheid ingeschakeld worden van een geestelijk verzorger, psycholoog, fysiotherapeut, muziektherapeut of ergotherapeut. Door onze verbondenheid met Zonnehuis Oostergast is deze dichtbij.”
“We willen graag dat cliënten en naasten steun, veiligheid en vertrouwen ervaren. Dat een cliënt zich zo geborgen voelt, dat hij het leven kan loslaten als het moment van sterven is aangebroken. Dan doen wij ons werk goed.”
Kwaliteit van leven én sterven
Goede palliatieve terminale zorg laat zich nauwelijks omschrijven. Het is een veelomvattend begrip. In Hospice de Mantel wordt zorg verleend, maar de nadruk ligt op huiselijkheid en welzijn. Carolien Hamburger ligt dit toe: “Wij richten ons op de kwaliteit van leven én sterven. Voor ons is dat deskundige zorg, betrokkenheid en hartelijkheid van de professionele zorgmedewerkers en de vrijwilligers, de inzet om wensen van de cliënt te honoreren, oprechte aandacht en open communicatie tussen alle betrokkenen.”
Het is vooral maatwerk. “Iedere cliënt neemt zijn eigen waarden en normen mee, heeft eigen wensen en behoeften. Daar sluiten wij de zorg bij aan. We willen graag dat cliënten en naasten steun, veiligheid en vertrouwen ervaren. Dat een cliënt zich zo geborgen voelt, dat hij het leven kan loslaten als het moment van sterven is aangebroken. Dan doen wij ons werk goed.”
Wensen bespreken
“Praten over het laatste stukje van het leven is voor niemand gemakkelijk”, zegt Ada Beuker, verpleegkundige en contactpersoon vrijwilligers bij De Mantel. “Toch is het goed om er over na te denken en wensen tijdig te bespreken met je naasten en met de arts. Ook al word je niet meer beter, er kan nog veel worden gezegd en gedaan om lijden te voorkomen of te verlichten.”
De dood is in dit werk, een normaal onderwerp van gesprek. “Met sommige cliënten heb ik zeer intensieve en vertrouwelijke gesprekken over het naderende einde. Dat maakt dit werk heel waardevol. Naast de levensverhalen, praat ik ook over de behandelopties die de arts met een cliënt heeft besproken. Ik wijs er altijd op om de wensen en behoeften goed vast te leggen. Dat geeft duidelijkheid en rust.” De ondersteuning aan een cliënt helpt ook de naasten bij hun verwerking. “Zij kunnen na een zo goed mogelijk doorlopen stervensproces van hun dierbare hopelijk hun leven makkelijker voortzetten.”
“Partners en kinderen worden ontlast en ondersteund. Ze krijgen ruimte en tijd om ‘aan het bed zitten’. Om te praten, lachen, huilen en stil zijn. Om afscheid te nemen. Dat is zo belangrijk. Je kunt het immers nooit meer over doen.”
Warme deken
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor het warme gevoel, vindt Ada Beuker. “Zij geven extra aandacht en helpen geweldig mee. Als hoop op genezing een gepasseerd station is, richten mensen zich meer op een goede kwaliteit van leven, een waardige tijd of verbondenheid met dierbaren. De laatste levensfase kan tot de meest waardevolle van ons leven behoren. Het biedt ons de laatste kans om kennis over te dragen, afscheid te nemen, onverwerkte zaken af te maken, herinneringen na te laten en te genieten van het leven. Vrijwilligers zijn een extra steun in de rug om dat te bereiken.”
De tijd dat mensen hier verblijven wordt als een ‘warme deken’ ervaren. “Wij staan klaar met een luisterend oor en nemen de zorg over. Er komt rust voor iedereen. Partners en kinderen worden ontlast en ondersteund. Ze krijgen ruimte en tijd om ‘aan het bed zitten’. Om te praten, lachen, huilen en stil zijn. Om afscheid te nemen. Dat is zo belangrijk. Je kunt het immers nooit meer over doen. ”
De naam De Mantel verwijst naar het Latijnse woord pallium. Ook verwijst dit naar de in Groningen en omstreken bekende Sint Martinus, die zijn halve mantel weggaf aan een zieke bedelaar met de woorden: ‘Ik kan u niet beter maken maar uw lijden mogelijk verlichten met deze mantel’.
Om in aanmerking te komen voor een plek in het hospice, is een indicatie nodig van het ziekenhuis, huisarts of thuiszorg. Hospice De Mantel is gevestigd aan de Cursastraat 16 in Zuidhorn. Meer informatie is ook te vinden op www.zonnehuisgroepnoord.nl
Hospice De Mantel biedt sinds september 2010 professionele zorg en behandeling aan mensen met een levensverwachting van minder dan drie maanden. Het kleinschalige hospice beschikt over zes appartementen met eigen badkamer en terras en een gezamenlijke woonkamer met keuken. Tevens zijn er twee logeerappartementen met eigen badkamer voor familie.
Aan het woord komen Carolien Hamburger (Locatiemanager) en Ada Beuker (verpleegkundige en contactpersoon vrijwilligers). Praten over het laatste stukje van het leven vindt niemand gemakkelijk. Het is heel fijn dat mevrouw De Graaff (cliënt) en haar dochter Mathilde een tipje van de ‘Mantel’ oplichten en ons meenemen in hoe het is om afscheid te –moeten- nemen van het leven.
Palliatieve zorg is meer dan terminale zorg
Er zijn hospices die met name door vrijwilligers worden gerund (bijna-thuis-huis) en hospices waar vooral professionals werken (high care hospice). Hospice de Mantel is een high care hospice waar 24 uur per dag, 7 dagen per week gespecialiseerde verpleegkundigen en verzorgenden en een medisch team aanwezig zijn. De zorg en behandeling in De Mantel sluit zoveel mogelijk aan bij de thuissituatie. “Onze meerwaarde ligt in de samenwerking tussen de professionals en de gespecialiseerde vrijwilligers. Naast de medische zorg richten wij ons vooral op het welbevinden van cliënten en hun naasten. Medewerkers en vrijwilligers werken vanuit hun hart”, zegt Locatiemanager Carolien Hamburger.
Zorg voor mensen in hun laatste levensfase is gericht op welzijn en het bieden van comfort. “Goede pijnbestrijding is uiteraard belangrijk, maar er is ook aandacht voor psychosociale, emotionele en spirituele aspecten. De Mantel is geschikt voor de opvang van mensen die om diverse redenen niet meer thuis kunnen of willen wonen. Dat kan soms ook tijdelijk zijn, om de mantelzorger te ontlasten.”
Carolien benadrukt dat er veel aandacht wordt geschonken aan persoonlijke wensen en eigenheid. “Palliatieve zorg is veel meer dan medische en terminale zorg. Als er behoefte aan is, kan de deskundigheid ingeschakeld worden van een geestelijk verzorger, psycholoog, fysiotherapeut, muziektherapeut of ergotherapeut. Door onze verbondenheid met Zonnehuis Oostergast is deze dichtbij.”
“We willen graag dat cliënten en naasten steun, veiligheid en vertrouwen ervaren. Dat een cliënt zich zo geborgen voelt, dat hij het leven kan loslaten als het moment van sterven is aangebroken. Dan doen wij ons werk goed.”
Kwaliteit van leven én sterven
Goede palliatieve terminale zorg laat zich nauwelijks omschrijven. Het is een veelomvattend begrip. In Hospice de Mantel wordt zorg verleend, maar de nadruk ligt op huiselijkheid en welzijn. Carolien Hamburger ligt dit toe: “Wij richten ons op de kwaliteit van leven én sterven. Voor ons is dat deskundige zorg, betrokkenheid en hartelijkheid van de professionele zorgmedewerkers en de vrijwilligers, de inzet om wensen van de cliënt te honoreren, oprechte aandacht en open communicatie tussen alle betrokkenen.”
Het is vooral maatwerk. “Iedere cliënt neemt zijn eigen waarden en normen mee, heeft eigen wensen en behoeften. Daar sluiten wij de zorg bij aan. We willen graag dat cliënten en naasten steun, veiligheid en vertrouwen ervaren. Dat een cliënt zich zo geborgen voelt, dat hij het leven kan loslaten als het moment van sterven is aangebroken. Dan doen wij ons werk goed.”
Wensen bespreken
“Praten over het laatste stukje van het leven is voor niemand gemakkelijk”, zegt Ada Beuker, verpleegkundige en contactpersoon vrijwilligers bij De Mantel. “Toch is het goed om er over na te denken en wensen tijdig te bespreken met je naasten en met de arts. Ook al word je niet meer beter, er kan nog veel worden gezegd en gedaan om lijden te voorkomen of te verlichten.”
De dood is in dit werk, een normaal onderwerp van gesprek. “Met sommige cliënten heb ik zeer intensieve en vertrouwelijke gesprekken over het naderende einde. Dat maakt dit werk heel waardevol. Naast de levensverhalen, praat ik ook over de behandelopties die de arts met een cliënt heeft besproken. Ik wijs er altijd op om de wensen en behoeften goed vast te leggen. Dat geeft duidelijkheid en rust.” De ondersteuning aan een cliënt helpt ook de naasten bij hun verwerking. “Zij kunnen na een zo goed mogelijk doorlopen stervensproces van hun dierbare hopelijk hun leven makkelijker voortzetten.”
“Partners en kinderen worden ontlast en ondersteund. Ze krijgen ruimte en tijd om ‘aan het bed zitten’. Om te praten, lachen, huilen en stil zijn. Om afscheid te nemen. Dat is zo belangrijk. Je kunt het immers nooit meer over doen.”
Warme deken
Vrijwilligers zijn onmisbaar voor het warme gevoel, vindt Ada Beuker. “Zij geven extra aandacht en helpen geweldig mee. Als hoop op genezing een gepasseerd station is, richten mensen zich meer op een goede kwaliteit van leven, een waardige tijd of verbondenheid met dierbaren. De laatste levensfase kan tot de meest waardevolle van ons leven behoren. Het biedt ons de laatste kans om kennis over te dragen, afscheid te nemen, onverwerkte zaken af te maken, herinneringen na te laten en te genieten van het leven. Vrijwilligers zijn een extra steun in de rug om dat te bereiken.”
De tijd dat mensen hier verblijven wordt als een ‘warme deken’ ervaren. “Wij staan klaar met een luisterend oor en nemen de zorg over. Er komt rust voor iedereen. Partners en kinderen worden ontlast en ondersteund. Ze krijgen ruimte en tijd om ‘aan het bed zitten’. Om te praten, lachen, huilen en stil zijn. Om afscheid te nemen. Dat is zo belangrijk. Je kunt het immers nooit meer over doen. ”
De naam De Mantel verwijst naar het Latijnse woord pallium. Ook verwijst dit naar de in Groningen en omstreken bekende Sint Martinus, die zijn halve mantel weggaf aan een zieke bedelaar met de woorden: ‘Ik kan u niet beter maken maar uw lijden mogelijk verlichten met deze mantel’.
Om in aanmerking te komen voor een plek in het hospice, is een indicatie nodig van het ziekenhuis, huisarts of thuiszorg. Hospice De Mantel is gevestigd aan de Cursastraat 16 in Zuidhorn. Meer informatie is ook te vinden op www.zonnehuisgroepnoord.nl