“Ik vind boeken erg fascinerend, het is een klein ding waarin een volledig andere wereld schuilgaat”
De kunst van het creatieve boekbinden
In het centrum van Aduard woont Sacha de Ven, sinds jaar en dag boekbinder. In de knusse werkplaats staan tal van boeken. Sommige ogen oud, sommige creatief, sommige nieuw. Op de lange tafel in het midden van de kamer staat een groot boek, gedecoreerd met een kleurige kaft. Enthousiast begint ze te vertellen. “Dit boek heb ik samen met een kunstenaar gemaakt. Eigenlijk is het een soort verzamelboek. De kunstenaar maakt prenten, en die kunnen dan steeds in het boek gedaan worden. Als je het boek koopt, zitten de eerste twee prenten er al in, en dan is er ruimte voor nog achttien prenten.” Ze slaat het boek open, en laat zien hoek de prenten in de hoeken bevestigd kunnen worden door kleine uitsnijdingen in het papier. “Er zijn in totaal twintig van deze boeken, en die heb ik allemaal zelf gebonden. Bij dit formaat gaat er vrij veel tijd inzitten, omdat het een groot boek is. Daar ben ik zeker wel zo’n 30 uur mee bezig.”
Sacha vertelt dat ze juist de kunstzinnige kant van het boekbinden zo leuk vindt. “Natuurlijk is het technische aspect ook heel erg belangrijk, maar zodra je dat onder de knie hebt kun je gaan experimenteren. Ik vind het geweldig om met verschillende materialen een boek te binden en anders met die materialen om te gaan dan waarvoor ze in eerste instantie bestemd zijn. Je zet er dan je eigen stempel op. Kijk, zoals mijn agenda bijvoorbeeld”, terwijl ze een klein, dik boekje pakt. “De kaft is van zeildoek en bij het binden van deze agenda heb ik geen druppel lijm gebruikt. En op de pagina’s heb ik zelf de data gestempeld. ‘Het kan niet’, kan bij mij niet”, lacht ze. “Alles is mogelijk.”
Sinds 1982 beheerst Sacha de kunst van het boekbinden. “En ik maak al sinds 1982 mijn eigen agenda”, lacht ze. Ze is begonnen met een opleiding als grafisch vormgever. “Maar dat was nog in de tijd voor de computers. Toen knippen en plakken nog echt knippen en plakken was. Toen alles steeds meer geautomatiseerd werd, begon ik het minder leuk te vinden. Ik kon niet meer met mijn handen werken en soms leek het meer systeemprogrammering dan vormgeven. Toen een vriendin van mij een ambachtelijke opleiding ging doen in Zweden, dacht ik: ik wil leren boekbinden. De fascinatie voor boeken is er voor mij altijd geweest, dus het was een logische stap om dat te gaan leren. Ik vind boeken gewoon erg bijzonder, het is een klein ding waarin een volledig andere wereld schuilgaat. Een soort droomwereld.”
Enthousiast pakt ze nog een aantal andere boeken, groot en klein, en vertelt over de verschillende technieken die gebruikt worden bij het binden. Termen als de ‘Belgische geheime binding’ en ‘pianoscharnier’ passeren de revue. Bij elke term laat ze een tastbaar voorbeeld zien. Tot ze aan komt lopen met iets wat overduidelijk geen boek is. “Hier ben ik nu mee bezig”, vertelt ze, terwijl ze een houten plank op tafel legt, met daarop een kruis, hoefijzer en een kikkertje. “In het laatste weekend van mei hebben we met de kunstenaars van Open Ateliers Westerkwartier een expositie in Gallerij-Studio Aafke Holman in Burum. En deze keer ga ik daar niet met kunst staan die met boeken te maken heeft”, vertelt ze lachend. “Ik ben nu dus bezig om kunstvoorwerpen te maken. Ik woon op kloostergrond, dus ik vind de meest bijzondere dingen in mijn tuin. En daar ga ik dan dingen van maken.”
De werkplaats van Sacha is elke eerste zondag van de maand te bekijken, en ook geeft ze workshops en cursussen. “Ik vind het geweldig hoe sommige cursisten met bepaalde ideeën komen”, vertelt ze. “Zo zie je maar weer, je kan er alle kanten mee op!”
