‘Ik voel me een beetje een goochelaar’

Afbeelding
kleintje cultuur
Voorzitter Open Monumentendag Zuidhorn in de ban van ‘Boeren, burgers en buitenlui!’
GROOTEGAST/ZUIDHORN – Jan Oomkes is een veelzijdig man. Oomkes is geboren in de stad Groningen, maar is begaan met het mooie Westerkwartier. “Ik woon al heel lang in Aduard en woon er nog steeds”, vertelt Oomkes. Maar plaats van handeling is niet Aduard, maar Grootegast. En waar gaan we het vooral hebben? Over Zuidhorn. Kortom: welkom in de kern van het Westerkwartier. Oomkes is die kern.
“Ik was jarenlang raadslid van gemeente Zuidhorn”, vertelt de gastvrije Oomkes, in een kantoortje, achter in het gebouw van de Voedselbank in Grootegast, waar Oomkes ook betrokken is. “Ik ben acht jaar wethouder geweest en in een ver verleden was ik raadslid van de oude gemeente Aduard. Toen speelde de herindeling, de geschiedenis herhaalt zich. Toen ik in 2014 gestopt ben in de politiek vroegen veel organisaties of ik voor hen wat wilde betekenen”. Momenteel is Oomkes heel druk met Open Monumentendag. “Ik had als wethouder acht jaar Monumentenzorg in mijn portefeuille”, verklaart Oomkes. “Ik heb wat met Cultureel Erfgoed. Dit gebied heeft kroonjuwelen, maar er is ook veel verdwenen. Ik ben voorzitter Open Monumentendag Zuidhorn.  Soms worden monumenten te snel afgebroken. ‘Bond Heemschut’ bewaakt ze; zorgt ervoor dat ze niet zomaar verdwijnen. Formeel kan Heemschut bezwaar maken tegen sloop. En neem kerken. Elke week verliezen twee kerken hun functie. Er wordt nagedacht over herbestemming. Mooiste voorbeeld vind ik de Broerekerk in Zwolle. Iemand heeft het gebouw gekocht en nu zit er een boekwinkel in en restaurant. Ik ben onlangs in Weimar geweest. Een historische stad, waar Bach zijn carrière begon en tal van andere historische figuren vandaag komen. Er is daar veel aandacht voor monumenten. Dat mis ik hier wel eens. Bij inrichting van dorpen ligt de nadruk veelal op zakelijk. De warmte ontbreekt”. We dwalen af. Terug naar Open Monumentendag. “De landelijke organisatie bedenkt ieder jaar een thema en dat is dit keer ‘Boeren, Burgers en Buitenlui’. In Zuidhorn heb je 114 monumenten, waaronder kerken en ook woonhuizen. Maar maar archeologisch, wat in de grond zit.  Bij Open Monumentendag is het belangrijk dat wat we doen gratis moet zijn. Met weinig middelen proberen we een programma overeind te houden. Om het publiek warm te maken houden we voorafgaand het weekend- op donderdagavond 7 september- een informatieavond. Er komen dan sprekers. De hoge hoed is ons symbool. Een programma uit de hoge hoed toveren en dit presenteren. Dat heeft te maken met de vroegere dorpsomroeper.  Later kwam de krant en tegenwoordig gaat het steeds meer via sociaal media. Het programma uit de hoge hoed toveren. Wat dat betreft voelen we ons een beetje een goochelaar. We moeten zorgen voor een interessante avond en leuke activiteiten. Activiteiten in de vier oude gemeenten: Aduard, Oldehove, Zuidhorn en Grijpskerk. Telkens is een van de vier hoofdkernen centrumlocatie. En dat is dit jaar Zuidhorn. Enkele voorbeelden van pareltjes. Je hebt de bijzondere boerderij Pabema, die nog in oude staat is. In 2014 benoemd tot ‘mooiste herbestemde boerderij van Nederland’.  Of neem de Smederij Poort. Speciaal voor Open Monumentendag laat de smid zijn werk zien en tevens zijn collectie oldtimer brommers. Vlakbij heb je het fietsmuseum Birza. . ‘De Gast’ is ook zo’n kroonjuweel. Het zijn voorname woningen, maar ook beschermd dorpsgezicht. De plaatsen Niehove en Saaksum zijn ook beschermde dorpsgezichten. Oldehove en Niehove zijn betiteld als ‘nationaal landschap’. Het Middag-Humsterland was verdeeld, tussen de gemeente Winsum en toekomstige Westerkwartier. Ik ben blij dat inwoners gekozen hebben voor Westerkwartier. Daarmee is het namelijk een geheel. In Nederland zijn maar twintig Nationale Landschappen. Dit gebied kent geen ruilverkaveling, daardoor zie je het oorspronkelijke landschap. De route Aduard-Wehe den Hoorn is een toeristische trekpleister. Het dorp Zuidhorn? Dat is flink uitgebreid. Het ligt gunstig ten opzichte van Groningen. Voordeel is dat het een station heeft. Veel ouders willen hun kinderen in een dorp laten opgroeien. Vandaar dat Zuidhorn een van de snelst groeiende dorpen van de gemeente Groningen is. Wat de cultuur van Zuidhorn is? Er is aandacht voor kunst en cultuur in Zuidhorn. Een monument is ook een vorm van kunst. Er wonen veel kunstenaars. Onlangs werden de kunstbanken onthuld op drie pleinen in Zuidhorn. Onder het motto ‘verbinden en ontmoeten’.  De bedenker was een persoon uit Ezinge, dat ook bij de nieuwe gemeente Westerkwartier hoort. Binnenkort wordt de ‘etalageroute’ geopend. Kortom: we krijgen er niet alleen een nieuw gebied bij, maar ook veel kunstenaars. Nog meer kunst en cultuur in Westerkwartier. En meer warmte. Het moet voelen als een warme jas. Met kunst en cultuur kun je  meer inhoud geven. Dat begint nu te komen. Het is tegenwoordig een jachtig bestaan, mensen hebben behoefte aan een rustplek.”  En – hoewel in dit jaargetijde nog niet letterlijk- een warme jas.
De informatieavond van Open Monumentendag is op donderdag 7 september in Hotel Restaurant Aduard. Aanvang: 19.30 uur. Toegang gratis. Zaterdag wordt Open Monumentendag op spectaculaire geopend door voorzitter Jan Oomkes. Dit zal gebeuren om 10.00 uur op het plein voor het Oude Raadhuis.

UIT DE KRANT

Lees ook