Maleise gebruuken veur begunners
ik proat plat! doe ok?
Ik heb jim nou al n poar verhoalen vertelt van Maleisië, mor uuteindelek leef je hier natuurlek gewoon je doagelekse leven. En dat leven is hiel aans as thuus. Loaten we de dag mor es vanof zunsopgang bekieken, te begunnen bij t ontbijt.
Hiel veul minsen eten ontbijt buten de deur, de nasi lemak. Dat is eigenlek het nationale ontbijt. Mor wat is het precies? Bij nasi denken wij veural aan gebakken riest met restjes groente en vlees. Nasi lemak is toch wel even andere koek. Het bestijt uut n fleureg en geureg bordje van riest ien kokosmelk, pinda’s, ansjovis, een gekookt ei, komkommer en sambal. Sums is er nog n stukje krokante piek bij. Deur die mix van ingrediënten hei- je n bordje vol met verschillende smoaken en texturen: zoet, zuur, zolt, pitteg, fris, zacht en knappereg. En het kost gien drol dus om t geld huuf je t niet te loaten, minder dan n euro. Wat we ok voak eten as we buten de deur eten is n pittege noedelsoep. De wonton soupe. De basis is n bouillon en dan kin je voak kiezen wat je der ien hemmen willen. Dikke of dunne noedels, visballetjes, vissenoog, gernoat of piek. En as je van pitteg holden krieg je der n bakje curry bij. Ik heb ienmiddels al oardeg hiet eten leerd. Dit eten de minsen ok thuus wel voak as ontbijt. Mor ien Maleisië zie je ok wel de ienvloed van t westen. Ien n hotel kin je ok westers eten en dat bestijt uut n combinoatie van Engels ontbijt met gebakken spek en toast en roerei. Of n Franse croissant. Mor ons volkorenbrood, doar hemmen ze nog nooit van heurd. En onze Kollumer kees, man doar kinnen ze hier allinneg mor van dreumen.
De jongere generoatie eet wel aans, de broodmachines worden ok hier verkocht en zelf brood bakken is populairder aan t worden. Mor dan kiezen ze wel voak veur n zoete variant. Want het eigen ontbijt is voak veul zoeter dan wij wend binnen. As Min Yen cake bakt is het logisch dat je dat bij t ontbijt nimmen. Want koffie of theedrinken met n koekje of n plakje cake, zoas wij dat doen, dat kinnen ze niet. As je zin aan koffie hemmen dan pak je n zakje, meestal is dat koffie met melk en hiel veul sukker. Yoghurt eet ik zelf wel groag mor dan kikt de femilie mij roar aan, bah wat zuur! En crackers eten we ok wel veul bij t ontbijt. En sinds IKEA ien Kuala Lumpur een vestiging het, eten we t ronde knäckebrood van IKEA. Vienden ok mor een poar luu lekker. Nee, t ontbijt is niet te vergelieken met het Westerkwartier.
Noa t ontbijt binnen er de gewone huuseleke activiteiten, zoas eten koken, boodschappen doen en de was. Alles gijt hier ien e wok en dat betekent altied knapperege groente, kool en wortels mor ok hiel veul bladgroente, knollen en bonen die we ien t Westerkwartier hielemoal niet kennen. En bijna alles wordt bruukt, wij binnen wat makkelijker ien t votgooien, niet allinneg de bladjes worden bruukt mor ok de stelen, die goan dan wat eerder ien e pan. En der komt overal knoflook en uitjes en hiel veul kruderij bij en soja, vis en oestersauzen. We eten veul piek en ok veul vis, mor ok tofu. En lang niet zoveul as thuus. Smörgenvroeg wordt er al kookt, de groente is dan al ofkoelt as je eten goan mor de riest is dan net kookt. En soavends eet je dan weer hetzelfde en dan is ok alles op. De keuken is veul pitteger en geureger dan bij ons en der wordt veul meer combineerd. En o ja…. we eten allinneg met n vörk en n lepel. Een mes bruken we allinneg smörgens om het eventuele brood te smeren. Ien n westers restaurant krieg je wel n mes. En kin je t niet met lepel en vörk of dan pak je t mor ien e hand. En op de Chinese foodcourts natuurlek stokjes.
Dan is t tied veur de was. Die hangt ien e zun en dus wordt alles binnestebuten keerd. Dat mos ik thuus ok wat meer doen want mien broeken binnen wel es wat verkleurd. Hier is de zun zo fel, dus dan moet je wel. As je mazzel hemmen is de was net dreug veurdat de regen valt. Omdat het zo hiet is droagen ze veul dunne kleren. Mien kleren binnen ien verholding dikker en zwoarder en niet allinneg omdat ik dikker ben. Alles moet goed dreug ien e kast want aans gijt het schimmeln. Vanwege de vochtigheid. Ok alle levensmiddelen zitten ien luchtdichte bakken en trommels want aans binnen de mieghummels der zo bij. Eén riestkorrel op e grond en ze kommen der al aan marcheerd.
En dan is het tied veur de boodschappen. Vanof smörgens zes uur is t al drok op e markt, doar kopen de mensen hun verse spullen, veur de rest hei-je allemoal lutje en grote winkels ien e stad woar je van alles kopen kinnen, huusholdeleke artikeln, fietsen, naaispullen mor der binnen ok kleine naaiateliers, eigenlek alles wat je mor neudeg hemmen ien t leven. En dan hei- je nog de grote malls, winkelcentra van n poar verdiepings woar je noast allerlei winkels ok n grote supermarkt vienden. Die vergeleken met de markt flink aan e pries is. Eigenlek goan de minsen veural noar de malls veur t funshoppen. Doar is t lekker, de airco is aan en der binnen kienderspeulplakken. En overal restaurantjes.
Kortom, het is aans, mor eigenlek ok weer niet zo. Het is zeg mor gewoon de Liekebloem mor dan vitteg keer zo groot.
Hiel veul minsen eten ontbijt buten de deur, de nasi lemak. Dat is eigenlek het nationale ontbijt. Mor wat is het precies? Bij nasi denken wij veural aan gebakken riest met restjes groente en vlees. Nasi lemak is toch wel even andere koek. Het bestijt uut n fleureg en geureg bordje van riest ien kokosmelk, pinda’s, ansjovis, een gekookt ei, komkommer en sambal. Sums is er nog n stukje krokante piek bij. Deur die mix van ingrediënten hei- je n bordje vol met verschillende smoaken en texturen: zoet, zuur, zolt, pitteg, fris, zacht en knappereg. En het kost gien drol dus om t geld huuf je t niet te loaten, minder dan n euro. Wat we ok voak eten as we buten de deur eten is n pittege noedelsoep. De wonton soupe. De basis is n bouillon en dan kin je voak kiezen wat je der ien hemmen willen. Dikke of dunne noedels, visballetjes, vissenoog, gernoat of piek. En as je van pitteg holden krieg je der n bakje curry bij. Ik heb ienmiddels al oardeg hiet eten leerd. Dit eten de minsen ok thuus wel voak as ontbijt. Mor ien Maleisië zie je ok wel de ienvloed van t westen. Ien n hotel kin je ok westers eten en dat bestijt uut n combinoatie van Engels ontbijt met gebakken spek en toast en roerei. Of n Franse croissant. Mor ons volkorenbrood, doar hemmen ze nog nooit van heurd. En onze Kollumer kees, man doar kinnen ze hier allinneg mor van dreumen.
De jongere generoatie eet wel aans, de broodmachines worden ok hier verkocht en zelf brood bakken is populairder aan t worden. Mor dan kiezen ze wel voak veur n zoete variant. Want het eigen ontbijt is voak veul zoeter dan wij wend binnen. As Min Yen cake bakt is het logisch dat je dat bij t ontbijt nimmen. Want koffie of theedrinken met n koekje of n plakje cake, zoas wij dat doen, dat kinnen ze niet. As je zin aan koffie hemmen dan pak je n zakje, meestal is dat koffie met melk en hiel veul sukker. Yoghurt eet ik zelf wel groag mor dan kikt de femilie mij roar aan, bah wat zuur! En crackers eten we ok wel veul bij t ontbijt. En sinds IKEA ien Kuala Lumpur een vestiging het, eten we t ronde knäckebrood van IKEA. Vienden ok mor een poar luu lekker. Nee, t ontbijt is niet te vergelieken met het Westerkwartier.
Noa t ontbijt binnen er de gewone huuseleke activiteiten, zoas eten koken, boodschappen doen en de was. Alles gijt hier ien e wok en dat betekent altied knapperege groente, kool en wortels mor ok hiel veul bladgroente, knollen en bonen die we ien t Westerkwartier hielemoal niet kennen. En bijna alles wordt bruukt, wij binnen wat makkelijker ien t votgooien, niet allinneg de bladjes worden bruukt mor ok de stelen, die goan dan wat eerder ien e pan. En der komt overal knoflook en uitjes en hiel veul kruderij bij en soja, vis en oestersauzen. We eten veul piek en ok veul vis, mor ok tofu. En lang niet zoveul as thuus. Smörgenvroeg wordt er al kookt, de groente is dan al ofkoelt as je eten goan mor de riest is dan net kookt. En soavends eet je dan weer hetzelfde en dan is ok alles op. De keuken is veul pitteger en geureger dan bij ons en der wordt veul meer combineerd. En o ja…. we eten allinneg met n vörk en n lepel. Een mes bruken we allinneg smörgens om het eventuele brood te smeren. Ien n westers restaurant krieg je wel n mes. En kin je t niet met lepel en vörk of dan pak je t mor ien e hand. En op de Chinese foodcourts natuurlek stokjes.
Dan is t tied veur de was. Die hangt ien e zun en dus wordt alles binnestebuten keerd. Dat mos ik thuus ok wat meer doen want mien broeken binnen wel es wat verkleurd. Hier is de zun zo fel, dus dan moet je wel. As je mazzel hemmen is de was net dreug veurdat de regen valt. Omdat het zo hiet is droagen ze veul dunne kleren. Mien kleren binnen ien verholding dikker en zwoarder en niet allinneg omdat ik dikker ben. Alles moet goed dreug ien e kast want aans gijt het schimmeln. Vanwege de vochtigheid. Ok alle levensmiddelen zitten ien luchtdichte bakken en trommels want aans binnen de mieghummels der zo bij. Eén riestkorrel op e grond en ze kommen der al aan marcheerd.
En dan is het tied veur de boodschappen. Vanof smörgens zes uur is t al drok op e markt, doar kopen de mensen hun verse spullen, veur de rest hei-je allemoal lutje en grote winkels ien e stad woar je van alles kopen kinnen, huusholdeleke artikeln, fietsen, naaispullen mor der binnen ok kleine naaiateliers, eigenlek alles wat je mor neudeg hemmen ien t leven. En dan hei- je nog de grote malls, winkelcentra van n poar verdiepings woar je noast allerlei winkels ok n grote supermarkt vienden. Die vergeleken met de markt flink aan e pries is. Eigenlek goan de minsen veural noar de malls veur t funshoppen. Doar is t lekker, de airco is aan en der binnen kienderspeulplakken. En overal restaurantjes.
Kortom, het is aans, mor eigenlek ok weer niet zo. Het is zeg mor gewoon de Liekebloem mor dan vitteg keer zo groot.
