Nieuwe vloerverwarming voor Kruiskerk Burgum

Gemeente zet in op multifunctioneel gebruik

BURGUM – De laatste keer dat de Kruiskerk in Burgum verbouwd werd was in de jaren ’50 van de vorige eeuw. De afgelopen zomerperiode is er gewerkt aan het groot onderhoud van de kerk. De kerk, één van de grootste kerken in Noordoost Friesland, werd in de 13^e eeuw in gebruik genomen. Het vermoeden bestaat dat men rond 1100 is begonnen met het bouwen van het kerkgebouw. In de jaren ’30 van de vorige eeuw werd nog gevreesd dat het gebouw in zou storten, waarna in de jaren ’50 werd begonnen met restaureren. ‘Ze waren in die tijd hun tijd ver vooruit. De Kruiskerk is één van de eerste kerken die vloerverwarming kreeg, en dat was voor die tijd echt vernieuwend. We kwamen er afgelopen jaar echter achter dat in de stalen buizen van de vloerverwarming een lekkage zat. Er is nog gekeken of de lekkage te herstellen was, maar de angst dat we voortaan om de zoveel tijd de vloer open moesten breken was groot. Toen dachten we: ‘Misschien kunnen we beter de hele vloer maar aanpakken,’ aldus Arie Poortinga, beheerder van de Kruiskerk. Samen met Rintje Noppert was hij de afgelopen weken nauw betrokken bij het groot onderhoud van de kerk. Er is nogal wat gebeurd in acht weken tijd. Omdat de Kruiskerk een Rijksmonument is, was het van groot belang dat het werk met de grootste zorg gedaan werd. Zo werden er tussen de 6000 en 7000 tegels uit de vloer gehaald. Ook werden bepaalde tegels genummerd, zodat deze op precies dezelfde manier weer in de vloer gelegd konden worden. Er is nieuwe vloerverwarming aangelegd, en ook is er een begin gemaakt met het schilderen van de muren. De bedrading van de kerk is tevens aangepast, zodat deze onder de grond is komen te liggen en eventueel ooit gebruikt kan worden voor het live streamen van kerkdiensten. ‘Deze kerk is een Rijksmonument, en daardoor mag er weinig in veranderd worden. De tegels moesten er met de grootst mogelijk zorg uit verwijderd worden. Dat is ook voortreffelijk gedaan. Er is geen enkele tegel kapot geraakt in het koor. Met de nieuwe vloerverwarming voldoet de kerk aan alle eisen van de huidige tijd, en kan de kerk ook een behoorlijke tijd vooruit. Noppert en Poortinga vermoeden dat de veranderingen die zijn aangebracht in de kerk ook aanzienlijk verschil zullen maken in de gasrekening. ‘Voorheen stookten wij evenveel als een paar huishoudens bij elkaar. Wij denken dat we nu flink gaan bezuinigen,’ zegt Poortinga. Ook is men druk bezig met het schilderen van de kerk. ‘Volgens de schilders is dat voor het eerst, dat de muren hier geschilderd worden. Wij hoopten in eerste instantie ook dat we de plafondschilderingen mochten laten opknappen. We hebben hier zowel fresco’s als secco’s, wat erg bijzonder is. Een deskundige heeft echter beoordeeld dat deze nog in goede staat verkeerden, waardoor we er nu niets aan mochten laten doen. Maar doordat de muren nu geverfd worden hebben we wel het idee dat deze schilderingen extra opvallen. Daar zijn we heel blij mee,’ aldus Noppert. De Kruiskerk in Burgum wordt momenteel voornamelijk gebruik door de PKN-gemeente en voor culturele doeleinden die passen in het karakter van de kerk, zoals klassieke concerten en exposities, maar ook voor vergaderingen en bruiloften. Ook vanwege het orgel van Van Dam is het een kerk waar liefhebbers graag een bezoek aan komen brengen. ‘Dat we nu aan groot onderhoud doen is ook met oog op de toekomst, de kerkgemeente wordt kleiner, maar zo’n grote kerk heeft wel inkomsten nodig. Doordat we weer helemaal voldoen aan de eisen van deze tijd kunnen we de kerk blijven gebruiken voor nevenactiviteiten. We vinden het heel belangrijk dat we de kerk op multifunctionele wijze kunnen blijven gebruiken. Deze kleine verbouwing helpt daar zeker in mee,’ zegt Poortinga. De kerkelijke gemeente heeft de afgelopen weken erg meegeleefd. Gedurende twaalf weken lang konden zij niet in de Kruiskerk, maar er kwamen geregeld gemeenteleden een kijkje nemen. ‘De bouwvakkers voelden zich hier net BN’ers, zeiden ze. Ze waren nog nooit zo vaak op de foto gezet,’ lacht Noppert. Het is de bedoeling dat het groot onderhoud van de kerk voor 29 september volledig is afgerond. Op 29 september wordt de eerste dienst gehouden. Op 5 oktober wordt er nog een open middag georganiseerd voor belangstellenden die graag meer willen zien van wat er allemaal verbouwd is. Ook de kerktoren, die door de gemeente Tytsjerksteradiel wordt onderhouden, wordt opgeknapt. Ook zij hebben de doelstelling om voor 5 oktober klaar te zijn met het onderhoud, zodat op de open middag alle veranderingen van het kerkgebouw bekeken kunnen worden. De precieze tijden voor de open middag komen nog te staan op www.burgumerkerken.nl.