4 mei comité Zevenhuizen herdenkt: ‘We ontvangen dit jaar zelfs 23 nabestaanden van oorlogsslachtoffers’
ZEVENHUIZEN - Het 4 mei comité van Zevenhuizen bestaat uit drie personen: Wobbe Britstra, Janiene van de Graaf en Gea Nikolaas en tijdens de herdenking voegt Gea Veldman zich ook nog bij hen als spreekster. Tot 2010 werd de herdenking van 4 mei georganiseerd door het Oranje comité van Zevenhuizen. Toen zij aangaven dat ze het graag wilden overdragen, werd het door Stichting Promotie Zevenhuizen overgenomen en werd het 4 mei comité samengesteld. ‘De herdenking werd eerder altijd alleen tijdens het kroningsjaar gehouden en dat was één keer per vijf jaar. Wij hebben er voor gekozen om de herdenking ieder jaar te houden,’ aldus Britstra. In 2012 had het comité alleen een stille tocht richting het monument op de begraafplaats in Zevenhuizen georganiseerd, maar vanaf 2013 werd de herdenking vanuit het verenigingsgebouw gehouden.
Sinds 2017 is het comité een samenwerkingsverband aangegaan met nog zestien andere 4 mei comités uit de gemeente Westerkwartier. Ze komen twee keer per jaar samen en delen dan hun ervaringen en wisselen ideeën uit over de herdenkingen. Het comité vindt het belangrijk dat de verhalen over de oorlogsjaren in Zevenhuizen niet verloren gaan en daarom wordt er ook veel aandacht aan besteed. Er zijn in Zevenhuizen twee plaatsen waar een monument staat: het monument op de begraafplaats en het monument aan de Haspel. Daarnaast worden ook de schoolkinderen in Zevenhuizen zeer nauw betrokken bij de herdenking en de oorlogsjaren in Zevenhuizen en is er zelfs in 2020 een boek over de oorlogsjaren in Zevenhuizen uitgekomen. ‘We zijn met de leerlingen uit groep acht naar kamp Westerbork geweest. Doordat de kinderen op school al veel aandacht hebben besteed aan de Tweede Wereldoorlog zie je ook dat het indruk op hen maakt en ze het verhaal welke werd verteld in zich opnamen. Bij de leerlingen groep zeven heb ik een gastles verzorgd, waarbij ik hen vooral vertel over de oorlogsjaren in Zevenhuizen. Daarna zijn we met ons allen op de fiets gestapt en hebben we plekken bezocht waar vroeger de oorlogsslachtoffers woonden, zijn we langs de monumenten gegaan alwaar de kinderen bloemen hebben gelegd.’ Britstra vertelt dit met veel passie en gevoel. ‘Het mag gewoonweg niet verloren gaan,’ zegt hij.
De tekst gaat verder onder foto
| Zevenhuizen in oorlogstijd |
|---|
Oorlogstijd in Noordenveld en Westerkwartier In heel Nederland braken in april en mei 1943 stakingen uit. Tegen her nazisme, maar in het bijzonder tegen de arbeidseinsatz, die door de bezetter was ingevoerd. Ook in Zevenhuizen: een groep Zevenhuister mannen hadden met geweld melkrijders belet om melk op te halen en hadden hun werk neergelegd. Deze staking bleef niet onopgemerkt. In de ochtend van 24 juli 1943 werd er door D. Klavers, opperluitenant van de politie in Zuidhorn, ondersteund door landwachters en Duitse militairen, een razzia in Zevenhuizen uitgevoerd. Doel van deze razzia was het opspeuren en arresteren van ondergedoken mannen en hen die hun onderdak gaven. Tijdens deze razzia werden negen ondergedoken mannen en negen personen die onderdak verleenden gearresteerd. De ondergedoken mannen werden afgevoerd naar Duitsland. Zij die onderdak verleenden werden enkele dagen in hechtenis gehouden en kregen boetes tussen 110 en 500 gulden. Geert Werkman, die een onderduiker verborgen hield, betaalde de hoogste prijs. Hij gaf weerstand tegen de huiszoeking en moest dit met zijn leven betalen. Geert Werkman was de eerste Zevenhuister die in het dorp door de bezetters werd vermoord. Vanaf dat moment werd het gespannen in Zevenhuizen. Actief verzet Bevrijding |
De herdenking in Zevenhuizen
De herdenking van Zevenhuizen is toegankelijk voor iedereen. ‘Iedereen is welkom om met ons te herdenken. We ontvangen dit jaar zelfs 23 nabestaanden van oorlogsslachtoffers in Zevenhuizen. Dat is best bijzonder, want van één familie hadden we tot nu toe geen gegevens,’ vertelt van de Graaf. ‘Daarnaast komen er vaak dorpsgenoten - jong en oud - en een afgevaardigde van de Gemeente Westerkwartier.’ Om 18.00 uur worden op drie plaatsen in Zevenhuizen de vlag half stok gehangen. ‘Dit betreft de vlaggen bij de monumenten en de vlag in het centrum van Zevenhuizen. De vlag aan de Haspel wordt half stok gehangen door teamleden van KC De Zevenster - hiervoor vragen we iedere jaar een andere organisatie, samenstelling of vereniging uit Zevenhuizen - en er worden bloemstukken gelegd bij het monument.’
Vanaf 19.00 uur zijn de deuren van het Anker in Zevenhuizen geopend voor iedereen die bij de herdenking aanwezig wil zijn. Om 19.15 uur start de herdenking waarbij de oorlogsslachtoffers worden herdacht door het ontsteken van 15 kaarsen en zal er een gedicht worden voorgedragen. Muzikale ondersteuning zal worden verzorgd door Zusan Seggelinck en het slotwoord wordt verricht door het comité. Nadien zal vanaf het Anker de stille tocht aanvangen richting de begraafplaats. Na het officiële gedeelte van de herdenking, - waarbij er twee gedichten worden voorgedragen door leerlingen van KC De Zevenster, de bloemstukken worden gelegd, twee minuten stilte in acht worden genomen en het defilé aanvangt, - worden alle aanwezigen van harte uitgenodigd voor twee presentaties in het Anker. Arwin Steenhuis heeft zijn profielwerkstuk geschreven over verzetsmensen en er is een documentaire te zien over de oorlogsmonumenten in de gemeente Westerkwartier.
Het comité neemt sinds 2022 ook deel aan het initiatief om op kerstavond bij oorlogsmonumenten een lichtje te ontsteken. Dit is een initiatief welke al 25 jaar wordt gedaan op de Canadese begraafplaats in Holten en welke sinds enkele jaren nu ook op meerdere oorlogsgraven wordt gedaan.
