Herindeling is ‘ver van mijn bedshow’ voor burger
ZUIDHORN – De herindeling lijkt een feestje te worden van provinciale en lokale politici. Zoveel werd vorige week dinsdag tijdens een bijeenkomst in Zuidhorn wel duidelijk. Onderzoekers, politici en oud-politici uit alle delen van de Provincie Groningen togen naar het Westerkwartier om te spreken over de mogelijkheden en beperkingen van het advies van de commissie Jansen.
Onderzoeker Bieuwe Geertsema van de Rijksuniversiteit Groningen trapte af met een betoog over de financiële gevolgen van de herindeling voor de huidige gemeenten. Volgens de onderzoeker is er niet direct een financieel voordeel zichtbaar na een herindeling. Burgemeester Meindert Schollema van de gemeente Pekela belichtte de voordelen van een samenwerking tussen de gemeenten Pekela en Veendam, terwijl raadslid Gert Jan Bolt (CU) de herindelingperikelen in Oldambt besprak. De regio aldaar maakte twee herindelingen in 20 jaar mee.
Als voormalig raadslid deed Riekus Hielema een duit in het zakje met een terugblik naar de uiterst lange periode voordat de herindeling tot de huidige gemeente Zuidhorn tot stand kwam. Hielema gaf te kennen dat er in die periode voornamelijk emoties een grote rol speelden in het proces. “In de jaren ’70 kwam ik in de gemeenteraad van Grijpskerk en vanaf 1979 is er al gesproken over herindeling. Wat ik toen geleerd heb van die periode is dat de voorlichting richting de burgers een stuk beter kon. De bevolking kwam op de barricaden en de emoties liepen hoog op. Grijpskerk had namelijk helemaal geen zin in een herindeling met Zuidhorn.” Hielema erkent dat de herindeling de regio uiteindelijk geen windeieren heeft gelegd. “Nadat de samenvoeging tot de huidige gemeente Zuidhorn een feit was in 1990 is er juist vooruitgang geboekt. Juist door het hebben van ruimere budgetten hebben we veel voor kleinere dorpen kunnen betekenen. Zo kreeg ook de burgerparticipatie gestalte. Het resultaat van 1990 is dat ik een voorstander ben van een soortgelijke herindeling, temeer omdat je krachten kunt bundelen. Alleen, een ding moet wel helder zijn. Laat de ratio overheersen bij emotie.”
Dat lukte overduidelijk niet iedereen in de zaal. “Ik ben en blijf een Westerkwartierder”, brulde een vrouw van middelbare leeftijd in de microfoon en anderen maakten zich eveneens zorgen of de herindeling wel iets was waar burgers over mee konden beslissen. Daar had fractievoorzitter Gert Jan Bolt van Christen Unie Oldambt wel een pasklaar antwoord op. “Tegen ons is door Provincie Groningen gezegd: ga gerust aan de slag met de herindeling, maar kom je er niet uit dan doen wij het voor jullie.” Iets wat duidelijk indruk maakte in de zaal.
Oud-raadslid Hans Pompe van Zuidhorn toonde zich echter een tegenstander. “Als het niet gemoeten had was het ook niet gebeurd. Er was hooguit een samenvoeging Zuidhorn/Aduard en Oldehove/Grijpskerk ontstaan. In 1989 is de knoop doorgehakt en daar moesten wij het mee doen. Toen was er sprake van onvoldoende onderzoeksmateriaal en heeft het proces veel te lang geduurd. Ook nu is de opzet verkeerd. Er zijn discussies begonnen zonder de burger relevante informatie te verstrekken. En het rapport Grenzeloos Gunnen is mooi, maar gunnen lijkt in de politiek op zelfmoord.”
Bieuwe Geertsema had wat betreft de herindeling nog stof tot nadenken in petto. “Herindeling is zeker op korte termijn niet kostenbesparend. Dat heeft te maken met de eventueel toenemende bureaucratie en het feit dat grotere gemeenten hun ambities ook vergroten.” Iets waar de zaal zich in kon vinden. Kortom: herindeling is als het aan de burger ligt nog lang geen uitgemaakte zaak. Alleen zoals Bolt zei: “Als het ons wordt opgelegd, moeten we er ook maar het beste van maken.”
