‘Een foto van de drie molens, dat is de ultieme wens’

Garyper verzamelt oude foto’s met verhalen

GARYP – Met dank aan meester Jan Kingma, die fantastische verhalen kon vertellen over de geschiedenis, creëerde Klaas Veltman uit Garyp al op jonge leeftijd een fascinatie voor geschiedenis. Tegenwoordig staat hij met regelmaat in de Rabbelskûte, de dorpskrant van Garyp, met vragen over de geschiedenis van het dorp. Veltman verzamelt oude foto’s van het dorp en de daarbij behorende informatie. Soms komt hij er, zelfs na vele rondvragen bij de senioren in het dorp, niet achter wie er op de foto staan of welk gebouw het betreft. Dan plaatst hij de foto in de Rabbelskûte, met de vraag of er iemand is die hem meer kan vertellen over wat er op de foto te zien is. ‘Ik doe dat nu al een tijdje, en de ervaring leert dat als er niet binnen één dag gebeld wordt, het antwoord op de vraag niet komt. Maar het gebeurt best vaak dat mensen zodra ze de Rabbelskûte ontvangen hebben meteen bellen.’ Het verzamelen van oude foto’s begon in het jaar 2000, toen in het kader van Simmer 2000 overal in Friesland activiteiten werden georganiseerd. Veltman was toen betrokken bij Dorpsbelang. In het kader van Simmer 2000 maakte Dorpsbelang een plattegrond van Garyp van rond het jaar 1950. Op die plattegrond stonden zelfgemaakte huisjes, met daarbij vijftig foto’s van Garyp van rond 1950. Met het verzamelen van die foto’s begon de verzameling van Veltman. ‘Als je er eenmaal mee begint, dan wordt je steeds nieuwsgieriger. Onze buurman, die een paar jaar geleden overleden is, was een ‘súttelaar’ en hij kende dus een heleboel mensen. Vaak ging ik met nieuwe foto’s bij hem langs, en hij kon veel vertellen over wie of wat er op een foto stond.’ Veltman begon een clubje met een aantal senioren uit het dorp die zo nu en dan bij elkaar kwamen om het samen over de foto’s te hebben. ‘De mensen die hier nog wat over kunnen vertellen zijn er nu nog. Over tien of twintig jaar zijn zij er niet meer, en dan gaat die kennis over de foto’s verloren. Dat vond ik zonde. Bij het clubje mensen toon ik de foto’s via de beamer en laat hen erover vertellen. Aan de hand daarvan heb ik al een heleboel informatie over de mensen en de gebouwen op weten te schrijven.’ De informatie die Veltman verzamelt indexeert hij per straat. Soms bellen oud-dorpsbewoners hem op met de vraag of hij nog foto’s heeft van het huis waarin zij gewoond hebben. Indien mogelijk helpt Veltman deze mensen dan aan foto’s. Inmiddels heeft Veltman een bestand met wel 500 foto’s van Garyp en omstreken. Deze foto’s kreeg hij veelal. Bij het opruimen van zolders kwamen er nog wel eens oude fotoboeken naar boven. ‘Ik zeg altijd: gooi nooit oude foto’s weg! Ik ben er enorm blij mee.’ Veltman verzamelt alle foto’s digitaal, dus wie nog oude foto’s in een fotoboek heeft die hij of zij niet weg wil doen, kan ook contact opnemen met Veltman. ‘Dan kom ik langs met een scanner, dan hoeft niemand hun eigen foto’s te missen.’ Veltmans ultieme wens is om foto’s te bemachtigen van de oude molens die in Garyp hebben gestaan. ‘Er hebben drie molens gestaan, die er inmiddels niet meer staan. Tot nu toe heb ik daar nooit een foto van weten te vinden. Ik hou me daarvoor aanbevolen.’ Wat Klaas Veltman uiteindelijk met al zijn kennis en foto’s wil, weet hij nog niet. ‘Het uitbrengen van een boekje behoort tot de mogelijkheden, maar dat is in Garyp al eerder gedaan. Ik heb echt geen idee nog wat ik er mee wil. Tot nu toe verzamel ik gewoon, en wanneer mensen behoefte hebben aan een foto kan ik deze opzoeken.’