Historisch hart Kommerzijl hersteld
voorpagina groningen
KOMMERZIJL – Aan de telefoon een enthousiaste Frans Talstra. “Het hart van Kommerzijl is bijna in ere hersteld”, meldt de voorzitter van Aktie ’68. “De nieuwe ‘oude’ brugleuning wordt deze week geplaatst, dan is de brug van Kommerzijl teruggebracht in de staat zoals deze vroeger was.” Of nou ja, bijna. Vroeger zaten er ook sluisdeuren in de brug die ooit –lang geleden in 1883- werd gebouwd als sluis. Maar sinds het water wordt ‘geregeld’ bij Electra zijn de sluisdeuren overbodig en uiteindelijk dus ook verwijderd. De brugleuning niet. Deze was hoognodig, vindt Talstra. “Het plaatje is nu compleet en daar zijn wij héél blij mee.”
Het is nogal een strijd geweest die Kommerzijl en haar dorpsbelangenvereniging Aktie ’68 hebben moeten voeren. “Vanaf 2007 zijn wij bezig geweest met de brug en de kade”, blikt Talstra terug. “De oude sluisdeuren waren verrot, stenen pijlers brokkelden af en de kade verzakte beetje bij beetje.” Volgens Talstra was het een kwestie van tijd voordat de kade in het Kommerzijlsterdiep zou storten of dat er ongelukken zouden gebeuren met de brug over het water. “Het Waterschap was echter niet zo geïnteresseerd in het renoveren van de brug en het opknappen van de kades”, vertelt Talstra. “Ze hadden het al druk genoeg, zeiden ze. Gelukkig vond de gemeente Zuidhorn dat er wel een onhoudbare situatie was ontstaan. Zij hebben uiteindelijk het Waterschap bewogen om mee te werken aan de opknapbeurt van de brug en de kades.” Iets dat eigenlijk al eerder had gekund, denkt de dorpsbelangenbestuurder. “In 2005, een jaar na het 400-jarig jubileum van Kommerzijl, werd de dorpsvernieuwing afgerond. Het hele dorp was gerenoveerd. Nieuwe lantaarnpalen, aangepaste groenvoorzieningen en wat niet allemaal meer. Behalve dus die brug en de kademuren.” Jammerlijk genoeg, aldus Talstra die vertelt dat juist deze brug, of beter sluis, de reden is dat het dorp Kommerzijl überhaupt is ontstaan. “Rondom de sluis werden de eerste huizen gebouwd”, weet hij. “De brug is dus het historische hart van het dorp. De plek waar het ooit allemaal is begonnen. En uitgerekend dat werd overgeslagen bij de dorpsvernieuwing.” Tot vorig jaar. Na lang aandringen werden eind maart, iets meer dan een jaar geleden, de nieuwe kades in gebruik genomen. “Daar waren wij zeer blij mee”, aldus Talstra. “Aan de Kanaalstraat werd de kade zelfs iets breder en in plaats van hekken werden er heggen geplaatst. Het is prachtig geworden.” Toch bleef ook na het opleveren van de vernieuwde kades ‘iets’ van ongenoegen hangen bij de dorpsbewoners. “Die verschrikkelijke brugleuning”, lacht Talstra. “Ze zagen ons ongetwijfeld al weer aankomen bij de gemeente. Die Kommerzijlsters die zich gedroegen als Rupsje Nooitgenoeg.” Ondertussen laat hij ons oude foto’s zien van de prachtige brugleuning die zo’n honderd jaar geleden de brug opsierde. “Deze originele brugleuning wilden we graag terug hebben.” Omdat de gemeente en het Waterschap de renovatie eerst wel duur genoeg vonden geweest zette Aktie ’68 zelf een actie op touw om het geld voor de nieuwe ‘oude’ brugleuning bij elkaar te krijgen. “Daar zijn we in het voorjaar van 2015 mee begonnen”, vertelt Talstra. “De Gasunie en de NAM doneerden als eerste een bedrag, waarna andere fondsen volgden. In oktober 2016 hadden we het financieel rond. Toen wilde het Waterschap, als eigenaar van de brug, ook wel meewerken aan onze wensen. Begin 2017 is de opdracht gegeven om de leuning te plaatsen, wat nu dus is gebeurd.” Het is eindelijk af, vindt Talstra. “Na de dorpsvernieuwing en de renovatie van de kades is het nu écht klaar. Met deze nieuwe brugleuning volgens oud recept is het historisch hart van Kommerzijl in ere hersteld. En je mag best weten, daar zijn wij héél blij mee.”
Het is nogal een strijd geweest die Kommerzijl en haar dorpsbelangenvereniging Aktie ’68 hebben moeten voeren. “Vanaf 2007 zijn wij bezig geweest met de brug en de kade”, blikt Talstra terug. “De oude sluisdeuren waren verrot, stenen pijlers brokkelden af en de kade verzakte beetje bij beetje.” Volgens Talstra was het een kwestie van tijd voordat de kade in het Kommerzijlsterdiep zou storten of dat er ongelukken zouden gebeuren met de brug over het water. “Het Waterschap was echter niet zo geïnteresseerd in het renoveren van de brug en het opknappen van de kades”, vertelt Talstra. “Ze hadden het al druk genoeg, zeiden ze. Gelukkig vond de gemeente Zuidhorn dat er wel een onhoudbare situatie was ontstaan. Zij hebben uiteindelijk het Waterschap bewogen om mee te werken aan de opknapbeurt van de brug en de kades.” Iets dat eigenlijk al eerder had gekund, denkt de dorpsbelangenbestuurder. “In 2005, een jaar na het 400-jarig jubileum van Kommerzijl, werd de dorpsvernieuwing afgerond. Het hele dorp was gerenoveerd. Nieuwe lantaarnpalen, aangepaste groenvoorzieningen en wat niet allemaal meer. Behalve dus die brug en de kademuren.” Jammerlijk genoeg, aldus Talstra die vertelt dat juist deze brug, of beter sluis, de reden is dat het dorp Kommerzijl überhaupt is ontstaan. “Rondom de sluis werden de eerste huizen gebouwd”, weet hij. “De brug is dus het historische hart van het dorp. De plek waar het ooit allemaal is begonnen. En uitgerekend dat werd overgeslagen bij de dorpsvernieuwing.” Tot vorig jaar. Na lang aandringen werden eind maart, iets meer dan een jaar geleden, de nieuwe kades in gebruik genomen. “Daar waren wij zeer blij mee”, aldus Talstra. “Aan de Kanaalstraat werd de kade zelfs iets breder en in plaats van hekken werden er heggen geplaatst. Het is prachtig geworden.” Toch bleef ook na het opleveren van de vernieuwde kades ‘iets’ van ongenoegen hangen bij de dorpsbewoners. “Die verschrikkelijke brugleuning”, lacht Talstra. “Ze zagen ons ongetwijfeld al weer aankomen bij de gemeente. Die Kommerzijlsters die zich gedroegen als Rupsje Nooitgenoeg.” Ondertussen laat hij ons oude foto’s zien van de prachtige brugleuning die zo’n honderd jaar geleden de brug opsierde. “Deze originele brugleuning wilden we graag terug hebben.” Omdat de gemeente en het Waterschap de renovatie eerst wel duur genoeg vonden geweest zette Aktie ’68 zelf een actie op touw om het geld voor de nieuwe ‘oude’ brugleuning bij elkaar te krijgen. “Daar zijn we in het voorjaar van 2015 mee begonnen”, vertelt Talstra. “De Gasunie en de NAM doneerden als eerste een bedrag, waarna andere fondsen volgden. In oktober 2016 hadden we het financieel rond. Toen wilde het Waterschap, als eigenaar van de brug, ook wel meewerken aan onze wensen. Begin 2017 is de opdracht gegeven om de leuning te plaatsen, wat nu dus is gebeurd.” Het is eindelijk af, vindt Talstra. “Na de dorpsvernieuwing en de renovatie van de kades is het nu écht klaar. Met deze nieuwe brugleuning volgens oud recept is het historisch hart van Kommerzijl in ere hersteld. En je mag best weten, daar zijn wij héél blij mee.”