Plaats: Niehove
Tijd: 8.45 uur
Ook de (On)genode gast zit het wel eens tegen. Precies op het afgesproken tijdstip kom ik aan bij basisschool De Windroos in Zuidhorn, vanwaar ik met een ouderwetse bus met groep 8 mee zal reizen naar Niehove, waar zij in het kader van de Open Monumentendag verschillende activiteiten zullen uitvoeren. Er is echter een parkeerverbod bij de school, en tegen de tijd dat mijn navigatiesysteem mij afzet bij een plaats in de buurt waar ik wel mag parkeren, dichtbij de school, is de historische bus met de klas al vertrokken richting Niehove. Vertrokken vanaf de andere zijde van het schoolgebouw. Ik heb ze dus net gemist. Als een speer schiet ik weer in de auto. Op naar Niehove. Niet in een gezellige bus, maar in mijn eigen roestbakje. Eenmaal in Niehove hoef ik niet lang te zoeken naar de groep 8, en kom ik al snel juf Marianne tegen met een deel van haar leerlingen. Zij krijgen uitleg over oude fietsen. Oorlogsfietsen, fietsen met houten banden en met vreemde trapsystemen. Enthousiast wordt er verteld over de fietsen, en door één van de leerlingen wordt opgemerkt dat die fietsen eigenlijk helemaal niet zo oud en ouderwets lijken. ‘Dat komt omdat deze opnieuw in de mode zijn’, lacht de eigenaresse. Nadat de fietsen bekeken zijn gaan de leerlingen naar het Oebelepad, wat net buiten Niehove ligt. Hier staan Alie Hoving, Gertien van Rhijn en Jantinus Bakker de kinderen op te wachten. Zij zijn van het Wierdenlandmuseum en gaan wat vertellen over het leven dat zich vroeger afgespeeld heeft in Niehove. Jantinus Bakker vraagt de kinderen om met de rug naar het dorp toe te gaan staan. Hij laat ze het weiland zien, wat meer dan tweeduizend jaar geleden allemaal water is geweest. ‘De mensen die hier woonden moesten ieder jaar vertrekken voor het water. Totdat men bedacht dat wanneer het land hoger werd gemaakt, men gewoon zou kunnen blijven. Wie weet hoe dat heet, als je dorp op zo’n bult ligt?’ Eén van de jongens weet daarop het antwoord: ‘Dat is een terp!’ roept hij enthousiast. ‘Nou heb je een heel vies woord gezegd’, lacht Bakker. ‘In Friesland noemen ze dat een terp, hier noemen we dat een wierde’. Daarna mogen de leerlingen zich omdraaien en kijken naar de Wierde die voor hen ligt. Het is duidelijk te zien dat Niehove gebouwd is op een wierde. Nadat de kinderen nog het één en ander geleerd hebben over de opbouw van de wierde waarop Niehove gebouwd is, vertrekken de kinderen naar de kerk in het dorp, waar de rest van hun klasgenoten ook inmiddels is aangekomen. De kinderen nemen plaats in de kerkbanken, waarna Baron Johan Willem Ripperda, gestorven in 1737 in Marokko, plotseling aan de kinderen verschijnt. In dichtvorm loodst hij de kinderen door de geschiedenis, en vertelt hij hen over zijn leven, de landen waar hij geweest is, hoe hij eerste minister werd in Spanje en hoe hij uiteindelijk aan zijn einde kwam in Marokko. Eerlijk is eerlijk, zelfs voor de (On)genode gast is het een verhaal dat moeilijk te volgen is. Ondanks dat de baron een bepaald charisma heeft en zijn verhaal best mooi weet te brengen, verliest hij hier en daar de aandacht van de kinderen en zo ook van de (On)genode gast. Juf Marianne moet zo nu en dan even met haar vingers knippen om de kinderen weer bij de les te krijgen. Wanneer de baron klaar is met zijn verhaal vertrekt hij, en kunnen de kinderen van De Windroos gaan. Maar niet voordat juf Marianne een groepsfoto van de klas heeft gemaakt voor de kerk. Even verderop staat de ouderwetse bus alweer te wachten op de kinderen. Ook Jan Oomkes, voorzitter van de Stichting Open Monumentendag Zuidhorn, staat hier de kinderen op te wachten. Hij heeft er ondertussen alweer een ritje met de bus op zitten om kinderen van de basisschool in Grijpskerk op te halen. De ‘monumensjes’, zoals Oomkes de kinderen voor deze dag even noemt, staan te springen om weer in de bus te mogen. Want dat is voor hen misschien wel het leukste onderdeel van deze hele excursie.
