Stekker uit Open Monumentendag na herindeling

Afbeelding
voorpagina groningen
‘Zonde, jammer’, maar geen animo om het over te nemen
ZUIDHORN – Zaterdag 8 september is het weer tijd voor een rondje langs de Zuidhorner monumenten. Traditioneel op de tweede zaterdag van september. Maar liefst 114 gebouwen in de gemeente zijn aangemerkt als monument, “al zijn er natuurlijk een aantal niet te bezoeken omdat deze bewoond worden”, weet Jan Oomkes. De voorzitter van Open Monumentendag Zuidhorn maakt zich op voor zijn laatste ronde. Het zeskoppige bestuur dat jaren garant heeft gestaan voor extra activiteiten op en rondom Open Monumentendag houdt ermee op. “Zuidhorn houdt op te bestaan, dat is voor ons ook een mooi moment om eruit te stappen en het stokje over te dragen”, vindt Engbert Gotink. Ware het niet dat de volgende generatie 40- en 50-jarigen niet voorhanden is.
“We zijn 1992 begonnen in Aduard, tijdens het 800-jarig bestaan van het kloosterdorp”, blikt Arine Brusse terug op het ontstaan van Open Monumentendag in de gemeente Zuidhorn. Brusse is al 20 jaar betrokken bij de organisatie en doet dat jaarlijks met veel plezier. “De belangstelling is er en dat werkt aanstekelijk. Er trekken jaarlijks 1.200 mensen op uit. Een aantal dat al jaren constant is en dat is best knap in een periode waarin er ‘concurrentie’ is van zoveel andere uitjes.” Verwonderlijk is het overigens niet, meent Oomkes. “Elk jaar verzint de landelijke organisatie een nieuw thema, wat het verfrissend houdt. We hebben ‘Op reis’ gehad, vorig jaar ‘Boeren, burgers en buitenlui’ en dit jaar is het thema ‘In Europa’.” Om het thema heen verzinnen ze in Zuidhorn graag leuke en aanvullende activiteiten. Zoals boeiende fietstochten tussen de Zuidhorner dorpen die de belangstellenden van monument naar monument leiden. “Dat is wel écht iets van de gemeente Zuidhorn”, weet Oomkes. “We werken hier met een creatieve groep mensen die allen een groot hart voor ons cultureel erfgoed hebben.” Greet van Dijk vult aan: “In andere gemeenten stellen ze hun monumenten ook wel open voor publiek deze dag, maar pakken ze het iets anders aan.” De gemeente Leek schrijft bijvoorbeeld de beheerders van de monumenten aan, inventariseert welke er open willen en kunnen zijn en publiceert deze in een folder of flyer. “Wij kleden het aan”, aldus Van Dijk. “Met fietstochten, activiteiten, een programmaboekje, een scholenproject en een inleidende informatieavond vooraf.” Toch is er een probleem, schetst Gotink. “Onze opvolging. Het vinden van vrijwilligers is niet altijd even gemakkelijk, daarnaast verloopt de gemeentelijke opschaling voor ons problematisch.” Volgens Oomkes omdat het in de andere Westerkwartiergemeenten gewoon minder leeft. “We hebben contact gezocht met de andere gemeenten en geprobeerd hun aandacht te krijgen voor Open Monumentendag. Zonder succes ja. Als de gemeenten opschalen, moet je als organisatie mee. Wij hebben helaas geconstateerd dat met het einde van Zuidhorn als zelfstandige gemeente er ook voor Open Monumentendag geen toekomst is.” Gotink knikt: “Kijk, als er nu een groep 40- of 50-jarigen opstaat die het stokje van ons over willen nemen. Graag. Dan dragen ook wij graag onze ervaringen over en de nieuwe groep een voortvarende start te geven. Maar voor deze club mensen houdt het op.” Engbert Gotink vertelt dat er wel bijeenkomsten zijn geweest om opvolgers te werven. “Vele gehoorde reacties waren ‘zonde’ en ‘wat jammer’, maar animo om er zelf in te stappen was er niet.” Dus houdt Open Monumentendag in zijn huidige vorm op te bestaan in Zuidhorn. “Vind ik ook zeer spijtig”, meldt Van Dijk. “Juist nu, voor de gemeentelijke herindeling, is het tijdstip perfect voor een nieuwe groep mensen om er Westerkwartierbreed de schouders eronder te zetten.” De gemeente Zuidhorn is inmiddels ingelicht over het besluit van het bestuur. Oomkes daarover: “Daarop hebben we keurig een briefje teruggekregen van de gemeente met de boodschap dat het hun aandacht heeft.”
De laatste keer
Maar eerst dus nog één keer een editie opgezet door de ‘oude’ garde waarvan een aantal al decennia lang betrokken zijn bij Open Monumentendag. Jan Oomkes: “Donderdag 6 september trappen we af met een informatieavond bij Hotel Aduard. Vanaf 19.30 uur is men daar welkom om meer informatie over Open Monumentendag in te winnen.” Daarnaast is er een mooi avondvullend programma opgetuigd, weet Arine Brusse. “Zo komt Ploegdeskundige Doeke Sijens vertellen over 100 jaar De Ploeg, komt Geert Zijlstra van vertelcollectief Kom op Verhoal vertellen en zijn er boeiende lezingen van Ben Westerink en Ane van der Leij over het Middag-Humsterland. Het oudste cultuurhistorische landschap van Europa om daar ook maar direct de link met het thema van dit jaar ‘In Europa’ te leggen.” Zaterdag 8 september is de grote dag. “Elk jaar kiezen we voor een andere kern om de dag te openen”, vertelt Brusse. “Vanwege de connectie van het Middag-Humsterland met Europa hebben we dit jaar gekozen voor een opening bij de kerk van Niehove.” De opening is om 10.00 uur waarna de meeste monumenten tot 17.00 uur te bezichtigen zijn. Na de klok van 17.00 uur zijn de vrijwilligers welkom  in De Eisseshof te Niehove om voor de laatste keer het glas te heffen op Open Monumentendag in Zuidhorn. Brusse: “We kijken in ieder geval terug op vele mooie jaren en net zoveel goede verhalen. Bijvoorbeeld over de historische bus die vol kinderen op weg was van Niehove naar Zuidhorn en pech kreeg, waardoor de kinderen een deel van de route terug hebben moeten lopen. Of het verhaal van het plafond in de serre van In’t Holt 1654. Het is jammer dat deze dag dreigt te verdwijnen.” Meer informatie over Open Monumentendag, de opengestelde monumenten en het programma is te vinden op www.openmonumentendag-zuidhorn.nl.

UIT DE KRANT

Lees ook