Van vier naar Westerkwartier, de eerste stap is gezet
STREEK – De vier gemeenten Grootegast, Zuidhorn, Marum en Leek zullen per 1 januari 2019 het Westerkwartier gaan vormen. Eén gemeente, één gemeenteraad, één burgemeester, één college, één organisatie en één gemeentehuis. Dat zet nogal wat zoden aan de dijk, want dat beslis je niet over een nacht ijs. Daarom hebben de vier gemeenteraden deze week een bijzondere raadsvergadering: de raadsvergadering over de Kadernotitie Herindeling Westerkwartier. Grootegast, Zuidhorn, Marum en Leek zullen woensdag alle vier tegelijk vergaderen en de vergadering zou moeten eindigen met gelijkluidende en overeenkomende documenten, oftewel: alle vier de raden moeten het met elkaar eens zijn. Een drukke taak voor de griffiers van de vier gemeenten, die elke wijziging in de kaderstellende notitie moeten doorbellen, mailen of Whatsappen naar de andere griffiers.
De concepttekst van de kaderstellende notitie ligt al klaar bij de vier raden. “Het zijn vier gemeenten met een eigen cultuur en politieke diversiteit”, vertelt Hans Kastermans, griffier van de gemeenteraad in Grootegast. “Maar ze moeten in deze raadsvergadering kijken naar het gezamenlijk belang.” In de kaderstellende notitie staat onder andere de naam ‘Westerkwartier’ als punt op de agenda, maar ook de missie, kerntaken en kernwaarden van de nieuwe gemeente worden ter discussie gebracht.
Wat zijn de verwachtingen van de griffiers die tijdens deze bewuste avond dient hebben? Griffier Jacqueline Slopsema van de gemeenteraad in Zuidhorn: “Deze vergadering is een eerste, niet verplichte stap naar de herindeling. Ik verwacht een paar amendementen, maar niet bijzonder veel.” Kastermans verwacht ook in ‘zijn’ gemeenteraad niet veel problemen.“Deze kaderstellende notitie is nog vrij algemeen. Ik verwacht dat het vrij soepel zal verlopen. Er zijn wel een aantal partijen tegen de herindeling natuurlijk: GroenLinks in Zuidhorn, VZ2000 in Grootegast en Gemeentebelangen Marum. Die zullen waarschijnlijk nog wel moties of amendementen in gaan dienen.”
Klaas-Wybo van der Hoek, GroenLinks Zuidhorn, is de enige fractievoorzitter van GroenLinks in de vier gemeenten die tegen de herindeling is: “De gemeentelijke herindeling komt met veel nadelen, daar wordt te gemakkelijk overheen gestapt.” Een aantal van die nadelen zijn volgens Van der Hoek extra kosten en een te grote afstand tussen burgers en politiek.
Deze kaderstellende notitie is als het ware het ‘skelet’ van de herindeling, weet Myra Eeken-Hermans van de PvdA Grootegast te vertellen. “Hierna moet het herindelingsontwerp nog politiek ingekleurd worden.” Eeken-Hermans is tevens lid van de Raadsgroep die achter de schermen voorbereidend werk doet voor de herindeling. De kaderstellende notitie vormt de basis voor de visie die wordt opgenomen in het herindelingsontwerp. Dit ontwerp is de formele basis voor de daadwerkelijke herindeling.
De griffiers van de gemeenten zullen alle amendementen en moties door moeten geven aan elkaar, want als er in Zuidhorn een meerderheid is binnen de raad voor een amendement, moet er binnen de andere drie raden ook een meerderheid voor het amendement zijn. Anders zijn de documenten niet meer gelijkluidend en dat moet wel bij alle punten van de kaderstellende notitie. “Er zou, in theorie, een punt geschrapt kunnen worden”, vertelt Kastermans. “Maar als er één gemeenteraad tegen een bepaald punt is, en de andere drie raden zijn voor, dan kunnen ze feitelijk niet tot besluitvorming komen.”
Beide griffiers benadrukken nog de inbreng van de burgers. “Er wordt de inwoners ruim gelegenheid geboden om inbreng te leveren op het concept Herindelingsontwerp, en dan specifiek de Toekomstvisie en speerpunten. Dat gaat spelen in mei en juni. Ook zal er een grote bijeenkomst worden georganiseerd voor inwoners en organisaties uit het hele Westerkwartier.”
Nadat de raden de kaderstellende notitie hebben vastgesteld wordt er een herindelingsontwerp gemaakt. Voordat de raden het herindelingsontwerp vaststellen worden inwoners en andere betrokkenen in de gelegenheid gesteld om hun mening te geven. Dit zal rond mei 2016 zijn. Vervolgens stellen de raden het herindelingsontwerp vast rond oktober dit jaar. Dat besluit kan beschouwd worden als het voorgenomen besluit om te fuseren. Vervolgens wordt het herindelingsontwerp formeel ter inzage gelegd. Inwoners kunnen dan een zienswijze indienen op het ontwerp. De raden besluiten of en hoe zij deze zienswijzen in het herindelingsontwerp gaan verwerken. Op dat moment is het het herindelingsontwerp formeel een herindelingsadvies.
Het herindelingsadvies wordt verstuurd naar Gedeputeerde Staten van de Provincie Groningen. Deze stuurt het, voorzien van een eigen advies, door naar de minister. Daarna volgt de procedure om te komen tot een nieuwe wet voor de nieuwe gemeente.
