Warmolt Brouwer
Man met de hamer
Voorzitter Stichting Zuiderpoort Klooster Aduard
ADUARD - “Het Rechthuis in Aduard waar onze stichting gevestigd is, kent een ongelofelijk rijke historie. Nadat het oude klooster bij de Noorderpoort na de reformatie in 1594 werd afgebroken, is aan het begin van de 17e eeuw het Rechthuis gebouwd. Vroeger, toen Aduard nog geen dorp was maar enkel bewoond werd door kloosterlingen, spraken zij recht over de landstreek Middag. Een behoorlijk gebied: van Wierum tot Den Horn, van Aduarderzijl tot Garnwerd. Heel Middag was van het klooster, een soort eiland was het, omringd door water. Toen de provincie het kloosterland na de reformatie overnam, werd de rechtspraak gehandhaafd. Dat gebeurde in het Rechthuis, dat gebouwd werd bij de Zuiderpoort. Het pand had een dubbelfunctie: die van herberg én rechtspraak. Rond 1650 kwam de provincie in geldnood. Hebben ze veel boerderijen uit de kloosterperiode verkocht. In 1660 werd ook het Rechthuis verkocht. De adel eigende zich de rechtspraak toe. Dat was wel sjiek. Paste goed bij hun status vonden ze. Tot 1803, toen de Fransen kwamen. Zij vonden dat de overheid recht moest spreken. Het Rechthuis heeft altijd een unieke positie gehad in het dorp. Bestuurders kwamen er samen, er werd getrouwd, geboorten werden er aangegeven. Al snel werd het ‘gemeentehuis’ genoemd. Bijzonder, want het pand was particulier bezit. Bijzonder was ook dat het nog steeds herberg dienst deed. De drank lag op de loer. Je kon na je trouwplechtigheid of het aangeven van je kind bij de herbergier een borrel drinken. Aan het einde van de 19e eeuw kwam daar abrupt een eind aan. Het werd verboden om in dergelijke gelegenheden te drinken. Toen de herbergier ophield, betrok de huisarts het pand. Die heeft er 30 jaar gezeten. Tot 2000. Toen nam Stichting Zuiderpoort Klooster Aduard het monumentale pand over. Sinds 2013 exposeren hier beeldende kunstenaars met tekeningen, grafiek, schilderijen en ruimtelijke objecten. Ook verhuren we ruimten voor vergaderingen of bijeenkomsten. Niet voor feesten en partijen hoor. We willen niet concurreren met de plaatselijke horeca. Het de bedoeling dat hier straks een vaste expositie over de historie van het water komt, een soort watermuseum willen we er van maken. Water speelt een prominente rol in dit hele gebied, maar het is nauwelijks zichtbaar. Met de expositie vertellen we over de historie maar óók over de actualiteit van water in dit Nationale Landschap. Dat doen we in samenwerking met het waterschap Noorderzijlvest en het Kloostermuseum. In het Kloostermuseum is de geschiedenis van 400 jaar kloosterdorp te bewonderen, de geschiedenis van het water vind je straks in het Rechthuis.”
ADUARD - “Het Rechthuis in Aduard waar onze stichting gevestigd is, kent een ongelofelijk rijke historie. Nadat het oude klooster bij de Noorderpoort na de reformatie in 1594 werd afgebroken, is aan het begin van de 17e eeuw het Rechthuis gebouwd. Vroeger, toen Aduard nog geen dorp was maar enkel bewoond werd door kloosterlingen, spraken zij recht over de landstreek Middag. Een behoorlijk gebied: van Wierum tot Den Horn, van Aduarderzijl tot Garnwerd. Heel Middag was van het klooster, een soort eiland was het, omringd door water. Toen de provincie het kloosterland na de reformatie overnam, werd de rechtspraak gehandhaafd. Dat gebeurde in het Rechthuis, dat gebouwd werd bij de Zuiderpoort. Het pand had een dubbelfunctie: die van herberg én rechtspraak. Rond 1650 kwam de provincie in geldnood. Hebben ze veel boerderijen uit de kloosterperiode verkocht. In 1660 werd ook het Rechthuis verkocht. De adel eigende zich de rechtspraak toe. Dat was wel sjiek. Paste goed bij hun status vonden ze. Tot 1803, toen de Fransen kwamen. Zij vonden dat de overheid recht moest spreken. Het Rechthuis heeft altijd een unieke positie gehad in het dorp. Bestuurders kwamen er samen, er werd getrouwd, geboorten werden er aangegeven. Al snel werd het ‘gemeentehuis’ genoemd. Bijzonder, want het pand was particulier bezit. Bijzonder was ook dat het nog steeds herberg dienst deed. De drank lag op de loer. Je kon na je trouwplechtigheid of het aangeven van je kind bij de herbergier een borrel drinken. Aan het einde van de 19e eeuw kwam daar abrupt een eind aan. Het werd verboden om in dergelijke gelegenheden te drinken. Toen de herbergier ophield, betrok de huisarts het pand. Die heeft er 30 jaar gezeten. Tot 2000. Toen nam Stichting Zuiderpoort Klooster Aduard het monumentale pand over. Sinds 2013 exposeren hier beeldende kunstenaars met tekeningen, grafiek, schilderijen en ruimtelijke objecten. Ook verhuren we ruimten voor vergaderingen of bijeenkomsten. Niet voor feesten en partijen hoor. We willen niet concurreren met de plaatselijke horeca. Het de bedoeling dat hier straks een vaste expositie over de historie van het water komt, een soort watermuseum willen we er van maken. Water speelt een prominente rol in dit hele gebied, maar het is nauwelijks zichtbaar. Met de expositie vertellen we over de historie maar óók over de actualiteit van water in dit Nationale Landschap. Dat doen we in samenwerking met het waterschap Noorderzijlvest en het Kloostermuseum. In het Kloostermuseum is de geschiedenis van 400 jaar kloosterdorp te bewonderen, de geschiedenis van het water vind je straks in het Rechthuis.”
