Wel referendum, geen verkiezingen

Gemeente Westerkwartier
“Ik sta hier de kroonjuwelen van D66 te verdedigen. Het moet niet gekker worden!” Deze uitspraak is van Martin Bosma, Tweede Kamerlid van de PVV. Bosma deed deze uitspraak nadat in het najaar van 2017 het referendum op losse schroeven kwam te staan. Het vraagstuk aan het grote publiek over het associatieverdrag met Oekraïne bleek ingewikkeld. Te ingewikkeld. Daar komt bij dat de initiatiefnemers van het referendum niet eens iets tegen Oekraïne hadden. Sterker nog, het land interesseerde ze geen fluit. Het referendum werd misbruikt om een ander onderwerp aan de kaak te stellen; Europa. En zo geschiedde. De krappe 30 procent die op kwam dagen stemden an sich niet tegen Oekraïne, maar tegen ‘meer’ Europa in zijn geheel. Het onderwerp dat de initiators eigenlijk ter discussie hadden willen stellen, maar wat regeltechnisch onmogelijk was. De uitslag bracht het kabinet Rutte II in verlegenheid. Het betrof een raadgevend referendum, dus hoefde de regering er niet per se iets mee te doen. Niettemin verwachtten burgers en oppositiepartijen wel actie van de premier, die op het laatste moment een summier A4’tje met Nederlandse aanvullingen bij het verdrag in wist te stoppen. De hele gang van zaken zorgde ervoor dat partijen die eerst vóór referenda waren zich nu tegen de volksraadpleging keerden. Waaronder dus D66, de partij die ruim 50 jaar gestreden heeft voor meer inspraak voor de burgers, zich hard heeft gemaakt voor het referendum en nu zelf aan het roer staat om hun kroonjuwelen te verkwanselen.
Een referendum over het afschaffen van het referendum zit er niet in, dus wordt op 21 maart het (voorlopig) laatste referendum gehouden. Tegelijk met de gemeenteraadverkiezingen. Logisch natuurlijk, want als men de stembureaus toch in moet richten dan kan je er maar beter volop gebruik van maken. Dus worden in de meeste gemeenten de gemeenteraadsverkiezingen én het referendum gecombineerd. De meeste gemeenten inderdaad. Het zal u niet ontgaan zijn dat in onze provincie een grote herindelingsronde plaatsvindt. In Oost-Groningen zijn de gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde en Slochteren al samen gegaan. Daar moesten de gemeenteraadsverkiezingen dus worden vervroegd, anders had deze gloednieuwe gemeente Midden-Groningen een start zonder bestuur gemaakt. Andersom geldt dat voor de gemeenten Zuidhorn, Leek, Grootegast en Marum. 21 maart komt te vroeg. Veel te vroeg. Dus zijn onze verkiezingen uitgesteld tot 21 november. Dit houdt in dat de inwoners van Zuidhorn, Leek, Grootegast en Marum één stembiljet in de bus hebben gekregen. Deze is voor het referendum over de ‘Sleepwet’. Dus op 21 maart in de Westerkwartiergemeenten; WEL referendum, GEEN verkiezingen.
De ‘Sleepwet’. Weer zo’n referendum waarvan je maar net moet weten waar het over gaat. Want waarvoor gaan wij 21 maart naar het stembureau? Sleepwet is een populaire naam om de vernieuwde Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten aan te duiden. In de wet wordt beschreven dat veiligheidsdiensten als de AIVD en de MIVD meer middelen mogen inzetten om terrorisme en misdaad te bestrijden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het inzetten van een zogenaamd ‘sleepnet’, waar de wet zijn bijnaam aan ontleend. Grote hoeveelheden (online) communicatie mogen worden afgeluisterd om verdachten te volgen. Daarbij kunnen ook niet verdachte burgers afgetapt worden. In het kort; men mag hele wijken afluisteren als het vermoeden bestaat dat in deze wijk één verdacht persoon woont. Telefoons, computers en smart-tv’s mogen daarbij gehackt worden en de verkregen informatie zou vervolgens ook gedeeld kunnen worden met buitenlandse inlichtingendiensten. De voordelen zijn legio. Men mag verwachten dat deze verruiming van middelen ertoe zal leiden dat Nederland een stukje veiliger wordt en meer misdadigers en terroristen in een vroeg stadium gepakt worden. Nadelen zijn er echter ook. Want mag een overheid burgers die niets misdaan hebben zomaar controleren? De plannen behelzen een forse inbreuk op mensen hun privacy. En wie durft de termen ‘jihad’ of ‘bomgordel’ nog in te tikken op Google om zichzelf te informeren? Want wie weet wie er meekijkt. En kan je nog iets kritisch over bijvoorbeeld Erdogan zeggen in de wetenschap dat informatie van Nederlandse inlichtingendiensten gedeeld kunnen worden met de Turkse dienst of andere landen waar men het niet zo nauw neemt met mensenrechten? Meer veiligheid of het waarborgen van privacy. Het is op 21 maart aan u om te bepalen wat voor u zwaarder weegt tijdens het raadgevend referendum over de ‘Sleepwet’.
Meediscussiëren over de herindeling of jouw mening laten horen? Laat het weten op Twitter @richardlamberst!

UIT DE KRANT

Lees ook