Westerkwartiergemeenten schrijven historie
voorpagina groningen
STREEK – De gemeenteraden van Zuidhorn, Grootegast, Leek en Marum hebben vorige week historie geschreven. Elk van de vier raad besloot in meerderheid, Leek zelfs unaniem, om het Herindelingsontwerp te omarmen en het bijbehorende plan van aanpak in werking te laten treden. En eigenlijk moeten we ook Winsum noemen in dit rijtje. Niet omdat deze gemeente ook deel gaat uitmaken van het Westerkwartier, maar omdat zij over hun eigen schaduw zijn heengestapt en de dorpen Ezinge, Feerwerd en Garnwerd naar het Westerkwartier hebben laten gaan. Het is dus officieel: over twee jaar gaan de vier gemeenten gezamenlijk op in de nieuwe gemeente Westerkwartier. Een gedenkwaardig moment voor de vier raden die hebben besloten hun eigen gemeente op te heffen voor het grote doel. ‘Fier op naar het Westerkwartier’, luidt de pakkende slogan.
Het was de vorige keer al een hele gebeurtenis, de vier raden tegelijk laten vergaderen over hetzelfde onderwerp. Druk werd er geschakeld tussen de griffiers in de gemeenten om elkaar op de hoogte te houden van de ontwikkelingen. Een hele taak, omdat ook de ingediende moties van gemeente naar gemeente doorgestuurd moesten worden. De opluchting in de gemeenteraden was dan ook groot toen gedurende de avond de raadsleden in iedere gemeente in meerderheid voor het Herindelingsontwerp bleken te zijn. Of nou ja, een opluchting. Eigenlijk was het natuurlijk al beklonken in de raadswerkgroep waarin iedere fractie uit elk van de gemeenten een afgezant had, met uitzondering van VZ 2000 (Grootegast) en GroenLinks Zuidhorn. Zoals verwacht bonden deze partijen dan ook de strijd aan met het ontwerp. Tevergeefs, zo bleek. De eerste witte rook kwam uit Leek, waar een unaniem besluit eigenlijk al voorspeld was. Iets langer deden de raden van Zuidhorn en Grootegast erover. Laatstgenoemde gemeente begon een half uur later met de raadsvergadering en zag daarin ook nog eens de fractie van VZ2000 alles uit de kast halen om alsnog hun stempel op het ontwerp te drukken. De fractie diende het maximale aantal van vier amendementen in, waarvan er niet één steun vond in de Grootegaster gemeenteraad. Eensgezind oordeelden de coalitiepartijen ChristenUnie, CDA en PvdA, gesteund door de VVD, dat het te laat was voor aanpassingen in het Herindelingsontwerp. Even verderop in Zuidhorn was het GroenLinks die met kritiek op het Herindelingsontwerp kwam. “De tegenstanders van de herindeling zijn letterlijk buitengesloten”, aldus fractieleider Klaas-Wybo van der Hoek (foto). “De raadselite heeft zich in achterkamertjes verschanst. En aan die politiek doen wij niet mee. Vervolgens krijgen wij te horen dat wij geen recht van spreken meer hebben, omdat wij niet wilden deelnemen aan de besloten Raadswerkgroep. Dus je mag alleen maar kritiek hebben achter gesloten deuren, want daar worden de dealtjes gesloten.” Van der Hoek voorspelt dat deze beslotenheid linksom of rechtsom zal leiden tot weerstand in de vier gemeenten, “want er is niemand die écht van de nieuwe gemeente Westerkwartier houdt. Het is een luchtkasteel van een raadselite met stadse fratsen”, vindt het raadslid. “Alles wat goed is gegaan tijdens de volksraadpleging over het Middag-Humsterland, is overboord gegooid bij dit besluit.” De hoop van GroenLinks Zuidhorn is dan ook gevestigd op de Tweede Kamer. “Laten we hopen dat zij kritischer naar deze plannen kijken”, laat Van der Hoek optekenen. “Echte antwoorden worden namelijk niet gegeven in het ontwerp. Bijvoorbeeld op de vraag of er meer banen bij komen door de nieuwe gemeente, of de inwoners van Zuidhorn de prijs van de herindeling gaan betalen, waarom er alleen een volksraadpleging wordt gehouden als het balletje al de goede kant oprolt en waarom er geen werkgelegenheidsgarantie gegeven kan worden aan trouwe gemeentemedewerkers.” Daarbij wordt echter voorbij gegaan aan de volgende stap die nog genomen moet worden. Tot dusverre is het Herindelingsontwerp vastgesteld, niet de definitieve plannen. Inwoners van de vier gemeenten kunnen nog invloed uitoefenen op het Herindelingsontwerp, dat gedurende acht weken ter inzage komt te liggen. De inwoners kunnen naar aanleiding hiervan kritische, maar ook ondersteunende zienswijzen indienen. Als de periode van acht weken voorbij is, wordt er aan de hand van de ingediende zienswijzen bepaald of er nog iets aangepast moet worden in het ontwerp. Het aangepaste ontwerp zal vervolgens opnieuw door de gemeenteraden goedgekeurd moeten worden, alvorens het een Herindelingsadvies wordt. Daarna zijn de provincie, het kabinet en het parlement aan zet. De provincie geeft een zienswijze op het advies, waarna het kabinet een herindelingswet maakt. Deze wet moet door de Tweede en de Eerste Kamer goedgekeurd worden voordat de herindeling verder kan. Klaas-Wybo van der Hoek mag hopen op een kritische Tweede Kamer, al blijken herindelingszaken vaak een formaliteit. Zodra de gemeenten akkoord zijn drukken ze hoger op de politieke ladder de stempels er wel op. Of de raden een wijs besluit hebben genomen zal dan ook niet blijken uit de goedkeuring, of kritiek, vanuit de Tweede Kamer. Eind 2018 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats voor de nieuwe gemeente en spreken de inwoners van het Westerkwartier zich echt uit over de herindeling. Dan zal blijken of de voorstanders gelijk hadden of de tegenstanders worden beloond voor hun verzet.
Het was de vorige keer al een hele gebeurtenis, de vier raden tegelijk laten vergaderen over hetzelfde onderwerp. Druk werd er geschakeld tussen de griffiers in de gemeenten om elkaar op de hoogte te houden van de ontwikkelingen. Een hele taak, omdat ook de ingediende moties van gemeente naar gemeente doorgestuurd moesten worden. De opluchting in de gemeenteraden was dan ook groot toen gedurende de avond de raadsleden in iedere gemeente in meerderheid voor het Herindelingsontwerp bleken te zijn. Of nou ja, een opluchting. Eigenlijk was het natuurlijk al beklonken in de raadswerkgroep waarin iedere fractie uit elk van de gemeenten een afgezant had, met uitzondering van VZ 2000 (Grootegast) en GroenLinks Zuidhorn. Zoals verwacht bonden deze partijen dan ook de strijd aan met het ontwerp. Tevergeefs, zo bleek. De eerste witte rook kwam uit Leek, waar een unaniem besluit eigenlijk al voorspeld was. Iets langer deden de raden van Zuidhorn en Grootegast erover. Laatstgenoemde gemeente begon een half uur later met de raadsvergadering en zag daarin ook nog eens de fractie van VZ2000 alles uit de kast halen om alsnog hun stempel op het ontwerp te drukken. De fractie diende het maximale aantal van vier amendementen in, waarvan er niet één steun vond in de Grootegaster gemeenteraad. Eensgezind oordeelden de coalitiepartijen ChristenUnie, CDA en PvdA, gesteund door de VVD, dat het te laat was voor aanpassingen in het Herindelingsontwerp. Even verderop in Zuidhorn was het GroenLinks die met kritiek op het Herindelingsontwerp kwam. “De tegenstanders van de herindeling zijn letterlijk buitengesloten”, aldus fractieleider Klaas-Wybo van der Hoek (foto). “De raadselite heeft zich in achterkamertjes verschanst. En aan die politiek doen wij niet mee. Vervolgens krijgen wij te horen dat wij geen recht van spreken meer hebben, omdat wij niet wilden deelnemen aan de besloten Raadswerkgroep. Dus je mag alleen maar kritiek hebben achter gesloten deuren, want daar worden de dealtjes gesloten.” Van der Hoek voorspelt dat deze beslotenheid linksom of rechtsom zal leiden tot weerstand in de vier gemeenten, “want er is niemand die écht van de nieuwe gemeente Westerkwartier houdt. Het is een luchtkasteel van een raadselite met stadse fratsen”, vindt het raadslid. “Alles wat goed is gegaan tijdens de volksraadpleging over het Middag-Humsterland, is overboord gegooid bij dit besluit.” De hoop van GroenLinks Zuidhorn is dan ook gevestigd op de Tweede Kamer. “Laten we hopen dat zij kritischer naar deze plannen kijken”, laat Van der Hoek optekenen. “Echte antwoorden worden namelijk niet gegeven in het ontwerp. Bijvoorbeeld op de vraag of er meer banen bij komen door de nieuwe gemeente, of de inwoners van Zuidhorn de prijs van de herindeling gaan betalen, waarom er alleen een volksraadpleging wordt gehouden als het balletje al de goede kant oprolt en waarom er geen werkgelegenheidsgarantie gegeven kan worden aan trouwe gemeentemedewerkers.” Daarbij wordt echter voorbij gegaan aan de volgende stap die nog genomen moet worden. Tot dusverre is het Herindelingsontwerp vastgesteld, niet de definitieve plannen. Inwoners van de vier gemeenten kunnen nog invloed uitoefenen op het Herindelingsontwerp, dat gedurende acht weken ter inzage komt te liggen. De inwoners kunnen naar aanleiding hiervan kritische, maar ook ondersteunende zienswijzen indienen. Als de periode van acht weken voorbij is, wordt er aan de hand van de ingediende zienswijzen bepaald of er nog iets aangepast moet worden in het ontwerp. Het aangepaste ontwerp zal vervolgens opnieuw door de gemeenteraden goedgekeurd moeten worden, alvorens het een Herindelingsadvies wordt. Daarna zijn de provincie, het kabinet en het parlement aan zet. De provincie geeft een zienswijze op het advies, waarna het kabinet een herindelingswet maakt. Deze wet moet door de Tweede en de Eerste Kamer goedgekeurd worden voordat de herindeling verder kan. Klaas-Wybo van der Hoek mag hopen op een kritische Tweede Kamer, al blijken herindelingszaken vaak een formaliteit. Zodra de gemeenten akkoord zijn drukken ze hoger op de politieke ladder de stempels er wel op. Of de raden een wijs besluit hebben genomen zal dan ook niet blijken uit de goedkeuring, of kritiek, vanuit de Tweede Kamer. Eind 2018 vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats voor de nieuwe gemeente en spreken de inwoners van het Westerkwartier zich echt uit over de herindeling. Dan zal blijken of de voorstanders gelijk hadden of de tegenstanders worden beloond voor hun verzet.
