Berend Wierenga schreef een ode aan de Groninger boer en stad
LAUWERZIJL – Op zaterdag 1 oktober presenteert auteur en emeritus Berend Wierenga in dorpshuis ‘De Vrijwilliger’ te Lauwerzijl het boek waar hij de afgelopen drie jaar aan werkte. ‘Boer en Stad: De Nieuwe Ruigezandster Polder in Groningen’ is een ode aan de Groninger Boer en Stad. Het boek beschrijft hoe stad en inwoners met elkaar omgingen in de ruim 100 jaar dat De Nieuwe Ruigezandster Polder een stadspolder was.
Niet alleen wordt er aandacht geschonken aan de polder die in 1877 ontstond, ook is er aandacht voor de politieke discussie over de exploitatie van de zeven boerderijen die er destijds gebouwd werden. De opkomende SDAP fractie gaf er sterk de voorkeur aan de boerderijen te laten exploiteren door de gemeente. Echter vonden voorstanders van het particuliere initiatief dat de boerderijen verhuurd zouden moeten worden aan de zelfstandig ondernemer. Uiteindelijk werd een gedeelte van de boerderijen geëxploiteerd door de gemeente en een gedeelte verhuurd aan de ondernemer. ‘Ook ik ben tijdens het schrijven van het boek tot nieuwe ontdekkingen gekomen. De politieke discussie over stad en land ging er destijds hard aan toe. Dit kwam voornamelijk door het standpunt dat de SDAP innam gedurende de discussie. Echter waren er andere partijen die zich tegen de volledige exploitatie door de gemeente verzette. Dat leidde tot conflicten. Een voorbeeld hiervan is dat het B en W op een dag in oktober 1923 razendsnel een motie indiende waarbij er werd beslist dat de inzittende huurder van een van de boerderijen kon worden weggestuurd. Dit was echter achter de rug van de gemeenteraad om. Het college had al vroeg in de ochtend paard en wagen naar de boerderij gestuurd om de beslissing aan de huurder bekend te maken. Echter kwam de gemeenteraad hier achter. De huurder stond al op het punt verjaagd te worden, toen de beslissing met onmiddellijke ingang werd teruggedraaid. Ik heb nooit geweten dat het er destijds zo heftig aan toeging binnen de politiek’, vertelt Berend.
Naast aandacht voor de polder en de heftige discussies binnen de gemeente, gaat het boek ook over het dorp Lauwerzijl, waar arbeiders en middenklasse zich destijds vestigden ten behoeve van de polder. ‘Het bijzondere is dat het dorp Lauwerzijl niet leeg is gelopen nadat de werkgelegenheid in de landbouw verdween,’ vindt de schrijver. ‘Integendeel, het dorp ontwikkelde zich juist tot een sterke kern.’
Berend heeft een bijzondere band met de omgeving, voornamelijk doordat hij een groot deel van zijn jeugd doorbracht in Zoutkamp. Op zesjarige leeftijd verhuisde hij naar Lauwerzijl. Hij voltooide vervolgens de ULO in Ulrum, de H.B.S. in Groningen en besloot uiteindelijk om economie aan de landbouwschool in Wageningen te gaan studeren. Inmiddels is Berend Wierenga actief als emeritus aan de Rotterdam School of Management. Ondanks het feit dat hij de polder tijdens zijn studie in Wageningen verruilde voor het roerige westen, hebben het Groninger landschap en de landbouw nog altijd een plek in zijn hart. ‘Ik wist al jong dat ik geen boer wilde worden, de wetenschap trok me op de een of andere manier meer.’ Hoe het dan uiteindelijk zo tot dit boek kwam? ‘Toen mijn vader in 1985 overleed, heb ik een antieke bureaukast van hem geërfd. Tot mijn verrassing vond ik hierin allerlei documenten over de boerderij waarop ik opgroeide en tevens over het landschap. Dit trok mijn interesse. Ik wilde er meer over weten en met behulp van de Groninger archieven heb ik ontzettend veel informatie over de boerderijen en de ontwikkeling van de polder kunnen achterhalen. Dat was een bijzondere zoektocht. Er is nog zoveel meer te vertellen, maar ik hoop vooral dat mensen dankzij het boek nieuwsgierig worden naar de geschiedenis van de Groninger boer en de ontwikkeling van de polder.’
Men is op zaterdag 1 oktober van harte welkom in dorpshuis ‘De Vrijwilliger’ te Lauwerzijl. Om 13.30 start de presentatie met een inloop, inclusief koffie en thee.