Bijnoamen
Vroeger wadden der ien elk dörp wel n aantal ienwoners die n bijnoam hadden.
Die bijnoam kregen ze voak deurdat ze een bepoald gebruuk hadden wat nogal opviel. Of ze hadden n vrimde gewoonte, zoas bijveurbeeld voak te snuven, n woord te voak bruken. n Liggoamelek gebrek was ok wel n reden tot geven van n bijnoam. n Stunt bleef ok heul lang hangen omdat n dörp vroeger veul meer n hechte gemeenschap was. Ze hadden heur eigen regels, verholdingen en gewoontes. En ha-je eenmoal n bijnoam dan kwam je der ok niet weer òf, t heule dörp nam et over.
n Bijnoam of n schimpnoam was voak niet slim positief. Minsen met n bijnoam wadden doar meestal zulf niet van op e hoogte. As ze der achter kwammen, ging dat ien veul gevallen op n vrimde manier. Zo was er ien Grodegast een man die de bijnoam Lubbe Kak had. Vroeger as hij met zien kammeroaden op stap ging, vroeg zien moeke altied veurdat ze vot gingen: “Moet Lubbe nog poepen?” Zien antwoord was dan altied: ”Dat moet Moeke mor wieten.” Zo kreeg er van zien kammeroaden al gauw de noam Lubbe Kak. Joaren loater, de mannen binnen allemoal trouwd en hemmen kiender, zeit n zeun van één van zien kammeroaden Lubbe Kak tegen hum. t Jonkje wis niet beter, mor Lubbe kon er niet om lachen.
Ien Seballeburen konden ze der ok wat van. De visboer had de bijnoam Lieuwe Bukken, n bukken is n bakken vis. Meint Piepke en Sjoerd Sjekje wadden twee broers die n krudenierswinkeltje hadden ien Seballeburen. Je kinnen wel roaden wat ze rokende. Ok de Bevers wonende ien Seballeburen, twee broers en beiden timmerman. Kees Broekmans, zien veurnoam is Joop. Joop was vroeger wat dikker en had meestal n pofbroek aan. Zien pa hiette Kees, dus werd Joop, Kees Broekmans noemt. Klaas Wotterkont: as Klaas op e markt was om n piek te kopen, dan pakte hij die piek eerst bij de kont, om vervolgens tegen de verkoper te zeggen dat de piek n wotterkont had en niks weerd was. Klaas ston bekend om zien gieregheid. Dan was er nog n man die ze Sukarno noemende, zien vrouw was Indonesisch. Ze was altied bezig met geesten te verjoagen. As Sukarno noar Niekerk most, dan ging hij, op advies van zien vrouw, over Grodegast om geesten te ontwieken. Jan Tabak of Jan Sputter, as hij zien pruumtabakje uutspijde dan kwielde en sputterde dat nogal. Had je Poot as bijnoam, dan was t host wel zeker dat je n kreupelde en zulfs n holten poot hadden. Ien Doezum woonde n pootjebekapper, zien bijnoam was Bauke Peuter. Koos Kikker kon je ok tegenkommen ien Doezum. Hij woonde ien n bootje vlakbij de Doezumertil. De bijnoam kikker kreeg er, omdat er as enege op e buurt zwemmen kon en voak ien t wotter lag. Ien Lutjegast ging je noar kapper Evert Stiekel, je kinnen wel roaden met wat veur kapsel as je door weer wegkwammen. Koksioanen heurde je vroeger ok voak en nou ok nog wel. Doar werden de gereformeerden met bedoeld. t Woord was òfleid van dominee Hendrik de Cock, bekend deur de òfscheiding ien 1834. Pepermuntboeren werden de kerkgangers ok wel noemt, tiedens de lange preken zogen ze op n pepermuntje.
De meeste dörpen hadden ok n bijnoam. Ok dizze bijnoamen binnen niet slim positief, meschien wordt et doarom liever vergeten.
Zuudhörners noemen ze Wiendhappers. De Zuudhörners zollen zich wat meer voelen dan de minsen uut e noaburege dörpen.
Zoltkamp, een vissersdörp woar vroeger veul schelvis binnenbrocht werd. Dus werden de minsen Schelleviskoppen noemt.
t Dörp Seballeburen het al n heule olle bijnoam: Oapedrillers. Ien begun 1800 werd ien Seballeburen altied op Hemelvoartsdag n kermis holden en doar kwammen ok oapendrillers. Lieden die met n ofrichtte oapke’s op e kermis stonden en dat oapke allerlei kunstjes doen lieten. Peenje mannen, dat ston veur vechtersboazen. Ien Opende woonde n arm en roeg volkje dat op kermissen en feesten altied knokpartijen uutlokte. “Opende, gat van ellende”. t Stinkt er van verdriet werd er ok wel achteraan zeit. Rötten noemen ze de minsen uut Noordwiek. t Ofvalwotter van e melkfabriek liep zo n sloot ien. Doar kwammen rötten op of, want der zat nog wel wat eetboars ien. De Tasmannen kwammen natuurlek uut Lutjegast.Op de foto van Beeldbank Groningen de ‘smalruggen’ uut Gruupskerk van rederijkersvereniging Niklaas Griep.
Gebouwen geven we ok n noam, denk mor aan de Apenrots en Olle Grieze.
Opa’s en Oma’s kriegen ok bijnoamen, mor dit is om ze uut mekoar te holden.
Zo lopt hier thuus een Opa Pet rond.
Nog even dit: Met et noemen van bijnoamen, wol ik niet één kwetsen.
Leneke Struiksma
Mientje: ‘Schelden dut niet zeer!’