Coöperatie Klooster & Buren klaar voor zorg

‘Wij zijn er als coöperatie klaar voor om de zorg in het dorp over te nemen’

KLOOSTERBUREN- Niet in 2018, maar in 2016 sluiten de deuren van Zonnehuis Olde Heem in Kloosterburen. Hierdoor neemt de druk op zorgcoöperatie Klooster & Buren toe, vertelt bestuurslid Anne Hilderink. “We zijn er als coöperatie klaar voor om de zorg in het dorp over te nemen,” vertelt Joke Alink, lid van Klooster & Buren. Hilderink knikt. “Op dit moment zijn we in gesprek met bewoners, maar ook met Zonnehuisgroep Noord of we het pand over kunnen nemen.”

De coöperatie Klooster & Buren is in 2015 opgericht, vertelt Hilderink. “Het doel van de coöperatie is het behouden van de vitaliteit en het zelf nemen van verantwoordelijkheid daarvoor in de vijf dorpen van de oud-gemeente Kloosterburen, namelijk Kruisweg, Hornhuizen, Kloosterburen, Kleine Huisjes en Molenrij.”

Aan de basis van de coöperatie staan de Ateliers van de Zorg. “Die hielden we in 2011 en in 2013,” vervolgt het bestuurslid. “ Daar deden verschillende partijen aan mee zoals Philadelphia, de gemeente, de provincie, het Zonnehuis, Rabobank, Buurtzorg en Novo. In deze Ateliers vroegen we aan ouderen, verstandelijke gehandicapten en familie uit dit gebied, wat nodig is voor goede zorg. Wat is voor hen nu echt belangrijk? Daar kwam uit dat mensen hechten aan zelfstandigheid en aan het kunnen blijven wonen in dit gebied. Deze Ateliers leidden tot een samenwerkingsovereenkomst tussen Zonnehuis Groep Noord, Philadelphia en Stichting Sint Jan. Daarin is afgesproken om de coöperatie Klooster & Buren op te richten.”

Peter Kamsma, regiomanager van Zonnehuisgroep Noord laat weten dat Zonnehuisgroep Noord niet verwacht had dat de deuren van het Olde Heem en drie andere Zonnehuizen al zo snel zouden moeten sluiten. “Door het wegvallen van de verblijfsvergoeding voor de lagere indicaties en het gebrek aan instroom van hogere zorgindicaties kunnen wij de exploitatie van het Olde Heem gewoon niet meer betalen. We dachten dat we het eerst wel op zouden kunnen lossen met de inkomsten van zelfstandige huurders waaraan wij in de Zonnehuizen woonruimte verhuren. Maar dat blijkt niet zo te zijn. De huur die wij volgens de wet- en regelgeving mogen vragen is niet kostendekkend.” Hij benadrukt dat het niet om een luxe keuze gaat. “Wij vinden het zelf ook vreselijk dat de bewoners op zo’n korte termijn moeten verhuizen.”

Het besluit van Zonnehuisgroep Noord om het Olde Heem eerder te sluiten, al in 2016 in plaats van 2018, zorgt voor veel onrust onder de bewoners, zegt Karin van Hoorn, als vrijwilliger in het Olde Heem ook betrokken bij coöperatie Klooster & Buren. “De bewoners zijn gehecht aan Kloosterburen, het is hun thuis, hun vertrouwde omgeving. Zij zijn in paniek omdat ze moeten verhuizen. Maar familieleden ook. Zij zijn nu al aan het kijken of er nu al verhuisd kan worden omdat er anders misschien geen plek meer is in een verzorgingstehuis.”

Dat probleem is het grootst onder de bewoners met een lage zorgindicatie, zegt Van Hoorn. “Zij kwamen in het Olde Heem toen dat nog kon met een lage zorgindicatie. Tegenwoordig is het zo dat alleen mensen met een zwaardere zorgindicatie terecht kunnen in een verzorgingstehuis. Verzorgingstehuizen voor mensen met een lage zorgindicatie bestaan niet meer. Alleen mensen met een zwaardere indicatie komen nog in aanmerking voor een plekje. Bewoners met een lage zorgindicatie die al in een verzorgingstehuis woonden, mogen daar blijven wonen. Maar nu het Olde Heem gaat sluiten, moeten zij ergens anders naartoe, maar waarheen?”

Een uitkomst zou zijn dat de coöperatie Klooster & Buren het pand over zou nemen van Zonnehuisgroep Noord. “Dan verandert er in principe niets. De bewoners kunnen hier blijven wonen en de medewerkers en vrijwilligers die hier al jaren werken kunnen gewoon hun werk blijven doen. Dat zijn professionals. Zij krijgen dan alleen niet meer betaald van Zonnehuisgroep Noord, maar van de coöperatie Klooster & Buren,” legt Alink uit.

Een voordelig pand is het niet, vindt Hilderink. “Het is oud, de kosten zijn hoog en het is niet energiezuinig.” Maar leegstand is volgens haar geen optie. “Een leeg pand van deze omvang in een dorp als Kloosterburen is niet goed voor het dorp. Dit pand maakt deel uit van een jarenlange traditie dat mensen doordat ze bekend zijn met het Olde Heem, werk vinden in de zorg. Ze gaan er een opleiding in doen omdat ze die affiniteit er al mee hebben.”

Ook is het Olde Heem een goed voorbeeld van een multifunctioneel gebouw vindt Van Hoorn. “Er is hier niet alleen ouderenzorg, maar ook gehandicaptenzorg. Er is een winkel en een bibliotheek. Het is zo’n supervoorbeeld van hoe het moet in de toekomst.” “Dat is waar wij uniek in zijn,” vult Hilderink aan. “Wij proberen dingen met elkaar te verbinden, zoals de zorg, de bibliotheek, het onderwijs. We moeten niet meer in schotten denken, maar het samen met elkaar organiseren. Dat is vooral in een dun bevolkt gebied als Kloosterburen erg belangrijk.”

Ook in het kader van het beleid van de gemeente en de provincie is verbinden met andere partijen belangrijk. Zo zijn er in gemeente de Marne een aantal kerndorpen, weet Hilderink, die de gemeente en provincie het eerst willen ontwikkelen. “Kloosterburen was geen kerndorp. Wat je dan ziet, als er zo’n beleidskeuze gemaakt wordt, dat woningcoöperaties niet meer in het dorp willen ontwikkelen, de kerk stond leeg en winkels in de traditionele vorm verdwijnen. Om te blijven bestaan met z’n allen zal er samengewerkt moeten worden.”

Als voorbeeld vertelt ze over de bibliotheek. “Dat kon niet meer uit vond Biblionet. De boeken stonden klaar om in de container te verdwijnen, maar wij Stichting Sint Jan en Dorpsbelangen Kloosterburen hielden dat tegen. Nu is de bibliotheek in het Olde Heem gevestigd. Niet alleen bewoners van het Olde Heem lezen de boeken, maar ook mensen uit het dorp komen hier naar toe. Zelfs mensen uit Eenrum en Pieterburen komen wel eens langs. Dat gaat heel goed,” lacht Hilderink.

Volgens het bestuurslid komt het er nu op aan: of burgerparticipatie door en voor het dorp, of instandhouding van de traditionele, instellingsgerichte vorm. “Ik vind het een soort lakmoesproef,” zegt ze. “Wij en de andere dorpen van voormalig gemeente Kloosterburen willen de burgerparticipatie een kans geven, in de vorm van coöperatie Klooster & Buren.”