LUTJEGAST – Wist u dat de Streekkrant in maar liefst 37 dörpjes in de bus valt? Het ene niet meer dan een paar straten, het ander bruisend en vol leven. Dörpjes vol bijzondere mensen, speciale plekjes en allemaal met een eigen gezicht. Nu de Ongenode Gast lekker in de zon ligt te bakken, is er dus nog genoeg te ontdekken in die dörpjes. Deze zomer doet de Streekkrant een ‘Rondje Dörp’, deze week door het prachtige Lutjegast.
Ondanks dat ‘Lutje’ klein betekent, zegt dat niks over het volk dat in Lutjegast woont. Het zijn mensen met een groot hart. Daarnaast heeft het dorp veel ‘grote’ namen voortgebracht. Van televisiepresentator Arjen Lubach tot zangeres Klaasje Meijer die enige tijd in K3 heeft gezeten. Maar geen enkele naam is wellicht zo groot als die van ontdekkingsreiziger Abel Tasman. Je kunt het dorp niet doorkruizen zonder zijn naam tegen te komen. Maar wie was Abel Tasman eigenlijk? Om die vraag te beantwoorden is er geen betere plek dan het Abel Tasman Museum aan de Kompasstraat. In het museum werkt een groep enthousiaste vrijwilligers. In de vloer is een prachtige kaart van de eerste reis van Tasman te zien. ‘Ik vraag wel eens aan kinderen of ze natte voeten hebben,’ lacht bestuurslid Klaasje Pol. ‘Ze staan dan namelijk midden in de oceaan.’ In het museum is van alles te vinden met betrekking tot Tasman. Van prachtige schilderijen tot De Pounamu genaamd Ruamiki. Dat is een groot brok jade van 10 kilo. ‘Het is een heilige steen. De eerste keer dat Tasman in Nieuw-Zeeland aankwam op ontdekkingsreis, ging dat niet zonder slag of stoot. Deze steen hebben we van de nazaten van de Maori stam gekregen die toen vocht met Tasman. Het is een teken van vriendschap. Normaalgesproken mogen deze heilige stenen dan ook het land niet verlaten. Tegenwoordig hebben we nog veel contact met Nieuw-Zeeland en Australië. Geschiedenis is van belang, maar het is vooral belangrijk wat je met die ervaring doet. Zulke contacten verbreden je blik.’
Het Abel Tasman Museum bestaat al ruim 30 jaar en heeft zelfs een tijdje in Grootgast gestaan. In 2014 werd het dorpshuis vernieuwd en vond het museum een nieuwe vestiging in Lutjegast. Mensen van heinde en verre komen naar het dorp om te leren over haar prachtige geschiedenis. Van Zwitsers tot Duitsers en zelfs Fransen. ‘Het grappige is dat je met veel Duitsers gewoon Westerkwartiers kunt praten,’ vertelt vrijwilligster Tineke van der Es. ‘Natuurlijk verstaan ze je niet woord voor woord, maar de grote lijn weten ze er wel uit te halen. Abel Tasman vertegenwoordigt ook niet alleen Lutjegast, maar het hele Westerkwartier. In Amsterdam wilden ze ook graag een Abel Tasman Museum, maar daar zou het verdwijnen in de massa.’ Ook Harold Gemmink maakt deel uit van het team. Hij heeft zijn afstudeeropdracht bij het museum mogen doen. ‘Het is fantastisch dat je dat in je eigen dorp mag doen. Ik heb een escaperoom mogen opzetten om vooral jongeren actief te leren over Tasman. Pas na de havo besefte ik mij hoeveel geschiedenis we in Lutjegast hebben. In woon zelf aan de Frans Visscherstraat, vernoemd naar een stuurman van Tasman. ‘
De naam Abel Tasman is ook terug te vinden bij het Abel Tasmanpad, een prachtige natuurwandeling, waar onder andere De Baak staat. Een enorm kunstwerk van zwerfstenen, gemaakt door beeldhouwer Rob Schreef. Daarnaast is Lutjegast prachtige gebouwen rijk. Van de kerk tot de prachtige Rikkerdaborg. In de borg woont Caroline Johnson met haar man. Haar wortels liggen in België, maar haar hart ligt inmiddels in Lutjegast. ‘Mijn man is Gronings,’ vertelt ze. ‘In de coronatijd gingen we op zoek naar een woning in Groningen. We woonden toen nog in Den Haag en waren zeker niet de enigen uit de Randstad die graag deze kant op wilden komen. Zo’n anderhalf jaar later vonden we de borg in Lutjegast. Het is zonder twijfel de beste woning die we tegen kwamen. Het Westerkwartier heeft een perfecte ligging. Je bent zomaar in de stad, waar je alles hebt. Maar zelf zit je in je natuur. Ik ben persoonlijk gek op paarden.’ Dan ben je in het Westerkwartier op de juiste plek. ‘Ik noem het dan ook vaak het Paardenkwartier,’ lacht Johnson.
‘In Lutjegast worden heel veel evenementen georganiseerd. Het heeft zoveel cultuur. Het buurtfeest vond ik erg leuk. Je leert elkaar op die manier echt kennen. Het stereotypebeeld van de stugge Groninger herken ik hier helemaal niet. De mensen zijn ongelofelijk vriendelijk.’ Achter de borg zijn ook twee vakantiehuisjes te vinden. ‘We verhuren ze nog niet zo lang. Het is iets wat we ook nog niet eerder hadden gedaan. Je ontmoet veel verschillende mensen daardoor. Van Duitsers tot Italianen. Sommige mensen komen specifiek voor de geschiedenis van het dorp en anderen komen toevallig langs wanneer ze op doorreis zijn. Je merkt dat mensen die Lutjegast vooraf niet kenden altijd positief verrast zijn.’
