Eerste Oekraïense kinderen gaan al naar Jan Kuipersschool
‘Zo komt de wereld het klaslokaal binnen’
GROOTEGAST/WESTERKWARTIER – Alweer een aantal weken draaien de eerste Oekraïense kinderen mee op de Jan Kuipersschool in Grootegast. Onderwijsorganisatie Quadraten regelde vliegensvlug een goede plek en passend onderwijs voor deze kinderen. Grootste drijfveer hierbij: ‘deze kinderen weer structuur bieden en ze gelukkig zien. Of nee, dat is te hoog gegrepen wellicht, maar ontspannen toch zeker’, aldus Henk Dimmendaal van Quadraten. De organisatie probeert zich nu voor te bereiden op wat komen gaat. En dat betekent: wat wordt de volgende school waar Oekraïense kinderen terecht kunnen en wie gaat dit begeleiden? Waarbij als een paal boven water staat dat onderwijzend personeel niet overbelast wordt en het onderwijs van de andere kinderen er niet onder lijdt.
Dimmendaal is senior adviseur bij Quadraten en is onder andere belast met onderwerpen als de NPO-gelden (beschikbaar gesteld om leervertragingen na Corona in te halen en het onderwijs te verbeteren) en Integrale Kindcentra-ontwikkeling. Hij is ook de coördinator die zich bezig houdt met het onderwijs voor de Oekraïense kinderen. Net als voor de gemeente en andere instanties die nauw betrokken zijn bij de opvang van de Oekraïners was het snel schakelen voor Quadraten. ‘Begin maart kwamen de eerste vluchtelingen aan bij de Hayemaheerd in Oldehove en toen werden we vrij snel benaderd door de gemeente en de Hayemaheerd dat de kinderen graag naar school wilden.’ Het onderwijs is belangrijk voor de Oekraïense kinderen. ‘In de opvang hebben ze maar weinig om handen. Hun ouders hebben nog veel contacten in Oekraïne en hebben veel zorgen. De kinderen hadden al snel behoefte aan meer structuur.’
Razendsnel werd er door de onderwijsorganisatie geschakeld. ‘We hebben met de ouders in Oldehove gesproken wat zij verwachten van het onderwijs en zijn aan de slag gegaan’, aldus Dimmendaal. Grote uitdaging daarbij: waar is genoeg ruimte om extra kinderen te kunnen ontvangen? ‘Als een school al hele grote klassen heeft, is het lastig nog meer kinderen aan te nemen. De Jan Kuipersschool kwam al snel voren. Daar hebben ze vrij kleine groepen en er is leegstand in de school, dus er waren nog twee lokalen over. Alle complimenten voor het team’, benadrukt Dimmendaal. ‘Zij zijn heel actief ingesprongen en we konden daardoor heel snel met de eerste tien kinderen beginnen.’
Inmiddels volgen ruim twintig Oekraïense kinderen onderwijs op de Jan Kuipersschool. Hun dag ziet er anders uit dan die van de Nederlandse kinderen. ‘We werken met drie onderdelen: ongeveer een derde deel van het onderwijs is Oekraïens, een derde draait om de sociale omgeving en dus om het samen spelen en bijvoorbeeld samen knutselen, en een derde is gericht op het Nederlands leren’, vertelt Dimmendaal. ‘Bepaalde momenten zijn ze echt met alleen de Oekraïense kinderen in hun eigen lokaal en andere momenten doen ze mee met de Nederlandse kinderen. We hebben daarin echt gekozen voor een mengvorm.’ De schooldag is bewust wat korter voor deze kinderen. ‘We merken dat ze nog erg moe zijn. Ze hebben zoveel meegemaakt. Het leven in de opvang is ook echt heel anders dan gewoon thuis wonen.’
Een leerkracht van de Jan Kuiperschool begeleidt de groep. ‘We proberen nu wel extra mensen te werven die kunnen helpen, zoals iemand die ervaring heeft met anderstalig onderwijs, maar dat is best wel lastig’, aldus Dimmendaal. ‘Het is niet zo dat we vandaag een advertentie zetten en morgen iemand aan het werk hebben. Scholen hebben ook wel enige ervaring met kleine groepjes kinderen die geen Nederlands spreken’, vervolgt hij. ‘Daar zijn ook programma’s voor om mee te werken. We proberen heel zorgvuldig om te gaan met het onderwijzend personeel. We willen geen mensen overbelasten. Quadraten voelt een grote verantwoordelijkheid naar de mensen in de school.’ Ook het onderwijs van de andere leerlingen op de Jan Kuipersschool mag er niet onder lijden dat de Oekraïense kinderen nu ook daar naar school gaan. ‘Het is echt niet zo dat we een leerkracht voor een reguliere groep weghalen.’
Quadraten probeert zich nu zo goed en zo kwaad als dat kan voor te bereiden op wellicht een grotere instroom van Oekraïners. ‘Voorbereiden is lastig, omdat de instroom moeilijk te voorspellen is’, vertelt Dimmendaal. ‘We hebben een goede samenwerking met de gemeente en andere schoolbesturen. Elke twee weken zitten we samen in een gemeentelijk overleg om dingen af te stemmen. We hebben nu de eerste opvang gerealiseerd en wellicht stromen deze kinderen op den duur door naar andere scholen. Ik kan me voorstellen dat als ze straks een huis ergens anders krijgen dat ze dan naar een school dichtbij dat huis zullen gaan. Voor nu hebben we gekozen niet op elke school Oekraïners te plaatsen, maar ze bij elkaar op één school te plaatsen. Dat is prettiger voor de kinderen. Ze kunnen nog geen Nederlands en hebben een gezamenlijke geschiedenis.’ Quadraten is druk bezig te kijken welke school de volgende zal zijn waar plek voor Oekraïense kinderen wordt gerealiseerd. ‘Waar is nog ruimte? We weten allemaal dat het voormalig Gomarus College klaargemaakt wordt voor nieuwe vluchtelingen, dus die kinderen zullen ook ergens naar school moeten. In Zuidhorn zitten de scholen allemaal bommetjevol, dus dat is nog niet makkelijk. We zullen overigens voor we een opvanglocatie starten altijd eerst de ouders betrekken en informeren’, benadrukt Dimmendaal.
Het onderwijs is ontzettend belangrijk gebleken. ‘Ouders zeiden: ons kind lacht tenminste eindelijk weer eens. En daar gaat het om: dat die kinderen zich weer gelukkig voelen. Of nee, dat is te hoog gegrepen, maar ontspannen, dat toch wel weer.’ Hij ziet veel bereidheid om de Oekraïners te helpen. ‘Zo komt de wereld wel het klaslokaal binnen. Als leerkracht heb je het hierover met de kinderen. Als je dit goed begeleidt, gaat het allemaal heel soepel. Kinderen zijn er niet mee bezig dat iemand de taal niet spreekt. Ze pikken het makkelijk op zo samen.’ Hij benadrukt dat Quadraten ontzettend trots is op de Jan Kuipersschool. ‘Petje af hoe dit allemaal opgepikt is.’
