Helemaal gek van Sinterklaas en de Kerstman
LUTJEGAST – Zelf noemt hij het een hobby, maar de brede interesse van Johan Koning voor Sinterklaas en de Kerstman kan beter als liefhebberij worden omschreven. Hoewel hij te oud is om nog te geloven in het bestaan van één van beide, kunnen de beide mannen hem nog altijd boeien. Mappen vol plaatjes, liedjes en informatie laat hij zien, terwijl hij breeduit vertelt over de herkomst van de feesten. Het houdt niet op met het vergaren van deze spullen; zelf kruipt Johan ook wel eens in de huis van één van beide. “Ik help ze bij hun optredens”, zoals hij het zelf verwoordt.
“Ja, hoe begint zoiets, dat wil je natuurlijk eerst weten”, steekt Johan zelf al direct van wal. “Van kinds af aan ben ik natuurlijk geïnteresseerd in het Sinterklaasfeest. Daarbij was ik wel nieuwsgierig naar de persoon Sinterklaas. Alhoewel ik toen eigenlijk al wel dacht dat het leuker zou zijn om de Kerstman te zijn, omdat die ook gewoon een vrouw en kinderen heeft”, voegt hij er met een lach aan toe.
Johan deed aan pietengym, verzamelde eens wat knipsels en speelde een enkele keer voor Sinterklaas, totdat zijn liefhebberij wat naar de achtergrond verdween. Jaren later kwam er ruimte en toen stond het als een paal boven water: “ik wil toch weer eens het Sint idee oppakken.” En hij pakte het direct goed aan. “Als ik ergens interesse voor hebt, dan interesseer ik me ook echt. Het is geen oppervlakkige interesse.”
Zijn mappen vol knipsels en printjes en zijn website zijn er getuige van. De vraag ‘waar komt nu hét Sinterklaasfeest vandaan’, brandt natuurlijk al een tijdje op de lippen en wordt door Johan in eerste instantie met een zucht ontvangen. “Dan moet ik echt een stuk teruggaan. Of er echt één duidelijk verhaal over Sinterklaas is? Nee.” Er blijken zelfs drie bisschoppen in de geschiedenis te zijn die duidelijke overeenkomsten hebben. De basis voor het feest ligt volgens Johan al in voorchristelijke tijden. “Tijdens een soort van midwinterfeesten die er toen gevierd werden, sprak men al over de mythe van de juulman, die als je die goed ontving met lekker eten en warmte, zou zorgen voor een goede oogst.” Al verhalend passeren de 7e en 8e eeuw, gevolgd door de middeleeuwen de revue. “In de 15e eeuw”, weet Johan te vertellen, “mochten arme kinderen hun schoen zetten in de kerk in Utrecht.” Een duidelijke link met het feest zoals we het nu vieren. Pas na de Tweede Wereldoorlog ontstaat het feest zoals we het nu vieren met kenmerken als de intocht, de zwarte piet en het binnenshuis vieren.
Dit moet wel de favoriete tijd in het jaar van Johan zijn. “Of ik er altijd mee bezig ben? Het gaat bij vlagen. Als ik in de zomer over een rommelmarkt loop en ik zie wat interessants, dan neem ik het mee. Half oktober komt alles langzamerhand weer tevoorschijn. Als ik eind november weer moet optreden dan ben ik ook helemaal in de sfeer.” Dit optreden is een belangrijk onderdeel van zijn hobby. Johan maakt zijn eigen aanwezigheid compleet met een perfecte en zelfgemaakte outfit, een heuse Sinterklaasstoel én het echte boek van Sinterklaas. “Ja, daarmee werd het destijds ook allemaal echt aangezwengeld. Ik wilde een Sinterklaasboek zoals de Sint het ook heeft. Je kan gewoon een telefoonboek in cadeaupapier pakken, maar ik heb gezocht naar dingen die de echte Sint erin zou hebben.” En dus zijn er in het boek kindertekeningen, Sinterklaasliedjes, vragen van kinderen aan de Sint en lijsten met kindernamen te vinden.
Drie keer raden wat Johan deze maand doet. “Ik sta er voor 100% achter dat we Sinterklaas als traditie overeind houden. Sinterklaas eerst, maar dan natuurlijk Kerst. Ja, ik vier beide.”
Op de site van Johan, www.sint-en-santa.eu, is alles te vinden over de geschiedenis en gebruiken van de beide volksfeesten. Ook is daar informatie te vinden hoe Johan als ‘hulp’ in te huren is.