“Het geld moet bij de mensen en projecten terechtkomen, niet bij de ambtelijke organisatie”

MOA moet werkzoekenden niet alleen aan een baan helpen, maar ook inspireren

BUITENPOST – De ontwikkeling van de Maatschappelijke Onderneming Achtkarspelen (MOA) is in een sneltreinvaart gekomen. Deze week heeft de gemeente vier ton subsidie aangevraagd om de nieuwe organisatie te ontwikkelen. Doel is om zoveel mogelijk mensen aan het werk te helpen. Dat gaat van mensen die nog maar kort werkloos zijn tot mensen die voorheen naar de sociale werkvoorziening gingen. Ook wil wethouder Gerda Postma kijken hoe van sommige vormen van vrijwilligerswerk echte banen te maken zijn.

De MOA is een stokpaardje van de PvdA. Al voordat de partij in het college kwam sprak – toen nog raadslid – Postma er veelvuldig over. Nu ze op wethouderstoel zit, is het tijd voor de uitvoering. “Voor mij is de MOA een werkstructuur waarin we mensen die werken kunnen en willen aan een passende werkplek helpen. Dat doen we door een verbinding met maatschappelijk veld, ondernemers en de mienskip te maken.” Volgens Postma moet een groot netwerk voor veel arbeidsplaatsen zorgen. “Ik wil niet een gebouw waar men inkomt, maar niet meer uitgaat. Het wordt geen tweede Caparis.”

Om de plannen te realiseren wordt nu aangehaakt bij een Drents initiatief om subsidie uit Europa los te weken. “Het doel is altijd geweest om de MOA op 1 januari 2016 te laten starten. Als we dit geld binnenhalen, kunnen we het groter neerzetten dan we nu in gedachten hebben,” stelt Postma. Zo wil zij met diverse pilots starten om mensen weer aan het werk te krijgen. Geld uit eigen land is er nog niet. “Op dit moment zijn we nog niet zover dat we gekeken hebben naar een provinciaal of landelijk potje, maar we blijven wel met de landelijke politiek in gesprek om te kijken welke gelden er zijn. Dat we nu in Europa beginnen komt omdat het een beetje in een sneltreinvaart is gekomen.”

Door een nieuwe manier van denken hoopt Postma dat een andere aanpak ontstaat. “Wij gaan dit concept uitrollen en beproeven. We mogen ook pilots draaien waarvan we constateren dat ze niet het gewenste effect hebben. We proberen ‘out of the box’ zoveel mogelijk mensen aan het werk te krijgen.”

Wat de wethouder nu ziet is dat mensen die vroeger naar de sociale werkvoorzieningen zouden gaan, vanwege allerlei praktische redenen geen werk krijgen. Daarom wil Postma de risico’s en gevaren bij ondernemers weghalen. “Ondernemers geven door lid te worden van bijvoorbeeld een coöperatie aan dat ze ook hun verantwoordelijk willen nemen om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in te laten instromen. Ze kunnen dan in loondienst komen, maar ook gedetacheerd worden. Voor de ondernemer is het risico dan laag en we helpen mensen zo wel aan een baan.”

De nieuwe MOA moet ook onderzoeken hoe sommige vormen van vrijwilligerswerk omgezet kunnen worden in betaalde banen. “Het is een heel raar principe dat ik op allerlei plekken zie dat er werk is, maar dat we het laten doen door vrijwilligers. Tegelijkertijd geven we andere mensen geld terwijl zij thuis zitten. Voor die mensen moet er iets komen. Iedereen heeft het nu over het basisinkomen, maar ik probeer de MOA als een basisvoorziening neer te zetten. Werk is zo belangrijk voor mensen, het geeft een enorm gevoel van waarde.”

Het derde wat Postma wil is dat de MOA niet alleen voor de werkzoekenden diensten gaat leveren, maar ook dat de ‘klanten’ elkaar inspireren. “We willen in de MOA dat mensen hun kennis, kunnen en vaardigheden overdragen. Wat kunnen anderen van jou leren of wat heb je mensen mee te geven? Hierdoor kunnen werkzoekenden in de periode tussen twee banen toch nog kennis opdoen. Dat zorgt er ook voor dat mensen die toevallig even werkloos zijn, niet aan de kant komen te staan.”

Het gevaar van het opzetten van pilots is dat deze bureaucratische kosten meebrengen. “Om het goed neer te zetten hebben we geld nodig. Tegelijkertijd wil ik wel dat het geld direct bij de mensen en projecten terechtkomt en niet naar de ambtelijke organisatie gaat. Wanneer we in januari 2016 volledig kunnen beginnen, weten we over drie jaar wat er wel en niet mogelijk is. Dan moet het ook helder zijn of er structureel geld nodig is en moeten we bepalen of we dit er voor over hebben.”

In de november moet er duidelijkheid zijn over de subsidieaanvraag. Postma hoopt dat er dan voldoende geld is om in januari van start te gaan. “Bij de laatste meting van het werkloosheidspercentage bleek dat we weer onder het Friese gemiddelde zitten. Dat willen we verder doorzetten.” Wanneer de MOA al zou bestaan, dan zouden er op dit moment ongeveer 725 inwoners uit de gemeente ‘klant’ zijn.