“Het is heel wat meer dan alleen rode potloden slijpen”

De vrouw achter de verkiezingen in Zuidhorn

ZUIDHORN – Terwijl in de gemeente Amsterdam nu nog naarstig gezocht wordt naar stemmentellers, is in de gemeente Zuidhorn alles al tot in de puntjes geregeld voor de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart. Want Zuidhorn heeft Riekje Santema. Santema regelt zo’n beetje alles in de gemeente wat met de verkiezingen te maken heeft. Van rode potloden tot stemhokjes en natuurlijk de stemmentellers. “Ja, het is heel wat meer dan alleen rode potloden slijpen”, vertelt Santema.

Santema zorgt er al jaren voor dat de verkiezingen in Zuidhorn goed verlopen. Eerst deed ze dat voor de gemeente Grijpskerk, na de herindeling in 1990 voor de grotere gemeente Zuidhorn. En nu zit er wéér een herindeling aan te komen. Santema raakt er allerminst van in de stress. “Ik zie het allemaal wel. In de gemeente Grijpskerk waren zes stembureaus. In Zuidhorn twintig. Voor mij is het weer een nieuwe uitdaging.”
In oktober begon ze met de eerste voorbereidingen voor de verkiezingen. De stemlocaties moesten weer worden aangeschreven en ook werden er mensen benaderd met de vraag of zij de stembureaus willen bemannen. “Ik vraag altijd eerst raadsleden en ambtenaren of ze dit willen doen. Gelukkig hebben we een heel bestand met mensen die wel wil helpen.” In Zuidhorn hoeven we dus geen Amsterdamse toestanden te verwachten. Voor elke verkiezing moeten alle stemattributen weer gecontroleerd worden. Zijn er nog voldoende stemhokjes, rode potloden en de aanplakborden moeten weer geplaatst worden voor de posters van de politieke partijen. “Dit jaar moesten er wat extra stemhokjes bijkomen. Wij hebben gewoon van die houten hokjes. Als ze kapot zijn komt de timmerman langs, maar dit jaar hadden we toch echt een paar nieuwe nodig. Het is wel een geluk dat we hier nooit met de stemcomputer zijn begonnen, hoefden we niet alles weer te veranderen in elk geval.”
Santema heeft ondertussen ontzettend veel ervaring opgedaan met het organiseren van de verkiezingen. Eén onderdeel blijft – ondanks al haar ervaring – ietwat spannend. Dat is dat de verschillende politieke partijen zich bij haar aanmelden. Santema controleert of alles binnen is en of de partijen aan alle eisen voldoen. “Dan houden ze je toch wat meer in de gaten. Voor hen is het natuurlijk erg belangrijk dat alles goed komt. Maar dat gaat altijd in goed overleg. En dat is ook wel het leuke aan het werk. Ik kan prima overweg met de verschillende partijen.”
Op de verkiezingsdag zelf krijgt iedereen die een stembureau bemand de welbekende trommel van Santema mee. Daarin zitten natuurlijk de rode potloden en de stembiljetten. “Eigenlijk is de verkiezingsdag zelf altijd het meest relaxt voor mij. Dan ga ik met burgemeester Bert Swart langs de verschillende stembureaus. We merken altijd dat mensen het heel fijn vinden dat we even langs komen. Vaak hebben ze toch nog wel vragen, voornamelijk of ze alles goed doen. En het gaat ook altijd goed hoor. Maar het is natuurlijk belangrijk werk, dus als je even te horen krijgt dat alles ook daadwerkelijk goed gaat, is voor veel mensen wel fijn.” Ook de samenwerking tussen Santema en burgemeester Swart is zeer goed te noemen. “Hij vertrouwt mij met het organiseren van de verkiezingen. En als ik iets wil vragen, dan staat zijn deur altijd voor me open. Het is een erg toegankelijke man, heel wat anders dan sommige andere burgemeesters.”
En dan de avond waarop de voorlopige uitslag bekend wordt gemaakt. “Dat is altijd spannend en kan ook best lang duren”, zo weet Santema. Eén ding is echter altijd hetzelfde: Saaksum is het eerste met de uitslagen. “Dat is ook één van de kleinste stemlokalen natuurlijk.” Met de Europese- én Waterschapsverkiezingen dit jaar, belooft het nog een druk jaar voor Santema te worden. Met de gemeenteraadsverkiezingen als ‘inkomertje’, moet het volgens haar helemaal goed gaan. “Soms denk ik wel eens, als dat maar goed gaat allemaal. Maar als je je aan de scripts houdt, kan het eigenlijk niet misgaan. En daarbij, het is altijd goed gekomen, dat zal 19 maart niet anders zijn.”