“Ik daag iedereen uit om naar buiten te gaan”

PEEBOS – “Even stoppen hoor, kijk: je ziet dat de mosterd helemaal uitgebloeid is,” vertelt Marieke de Boer terwijl ze door het veld van het Blotevoetenpad in Peebos loopt. “Dat is in het voorjaar knalgeel. ”Ze was het eigenlijk niet van plan, boswachter worden. De 27-jarige Groningse Marieke de Boer vertelt lachend hoe ze van haar studie commerciële economie bij Staatsbosbeheer boswachter in het Westerkwartier werd. “Ja, zo kan het soms lopen. Het is ontzettend leuk om te doen, en je leert hier zo veel over het terrein, maar juist ook over verhalen achter de gebieden hier. Bijvoorbeeld hier even verderop heb je het Pettenpad. Daar staat middenin ergens een appelboomgaard. Als je daar langsloopt, dan denk je er niet zo veel van, anders dan dat het misschien een beetje gek is dat daar een boomgaard is. Maar als je weet dat daar eerder een huis stond en dat dit bij dat huis hoorde, dan worden een hoop dingen duidelijk. De uitdaging in het Westerkwartier is om het publiek dat misschien niet zo ‘groen’ is, om dat naar het gebied te krijgen. Dat is ontzettend leuk. Ik ga zelf bijvoorbeeld deze week met mijn vriendinnen uit Groningen het Blotevoetenpad hier in Peebos lopen.”

Aan een houten picknicktafel bij de Theetuin in Peebos, waar het Blotevoetenpad begint, vertelt de jonge De Boer vol passie over de natuur in het gebied, maar ook over uitdagingen en veranderingen als bijvoorbeeld de droogte. “Van de week stond er een artikel in de krant over de heide op de Veluwe, dat die zo aan het bloeien was. Dat is prachtig, en ook hier in het Westerkwartier hebben we wel stukjes heide. Als mensen dat zien, dan denken ze: oh, dan valt het wel wat mee met de droogte. Maar het bijzondere aan de heide is nu juist dat het niet zo heel veel vocht nodig heeft. Dus toen er vorige week flink wat water viel, sprong de heide ineens naar buiten. Dat is heel mooi om te zien, maar de bodem is nog steeds veel te droog. Dat zien mensen vaak niet, maar het is voor de beeldvorming wel belangrijk om te vertellen. De Veluwe is ligt sowieso wat hoger, en daar is vaak zandgrond, waar de gevolgen van de droogte misschien minder duidelijk zichtbaar zijn. Maar als je kijkt naar de veen- en moerasgebieden hier in de gemeente, dan is het daar veel duidelijker wat het gebrek aan water met het gebied doet. Gebieden vallen droog, waardoor sommige planten niet groeien. Dat lijkt op het eerste gezicht niet goed, maar tegelijkertijd zijn er andere planten die juist in die omgeving floreren. En ook de vogels in de moerassen vinden het slik juist ideaal. Zo zijn er overal voor en nadelen, maar de natuur die past zich wel aan. Het is nu eenmaal survival of the fittest.” Maar ook buiten de veengebieden heeft de droogte effect op de natuur, gaat ze verder. “Als een boom niet genoeg water krijgt, dan wordt het blad wat slapper, zodat de boom minder energie verbrand. Ook vallen de bladeren wat sneller naar beneden. Een boom gaat als het ware in een ruststand om zichzelf te beschermen. Dat kan een boom een jaar, of misschien twee jaren doen, maar als drie of vier jaar achter elkaar de zomers ontzettend droog zijn, dan sterft een boom wel af. Het is moeilijk te voorspellen wat het weer de komende tien jaar of zelfs volgend jaar al doet, maar de natuur die zal zich conformeren aan de omstandigheden. Dat zou kunnen betekenen dat kritiekere soorten planten of dieren het loodje leggen.

De droogte en extremen in de natuur hebben echter niet alleen invloed op de natuur. Vorig jaar stond in de top vijf van droogste zomers ooit. “Je ziet over het algemeen dat dingen die een grote invloed hebben op de natuur, als bosbranden bijvoorbeeld op een grotere schaal plaatsvinden. Ik was kort geleden in Frankrijk waar de bosbranden ook plaatsvonden, en dat op een grotere schaal. Daar kun je niet meer omheen. Maar de droogte heeft ook consequenties voor de manier waarop we leven. Veel van onze huizen in Nederland staan gebouwd op veen. Als dat door de droogte inklinkt, zullen huizen ook wegzakken. En zo komt er veel meer achter weg dan je kunt zien.”

Ook de eikenprocessierups is een teken aan de wand dat er ergens in de keten in de natuur iets niet helemaal goed zit. “De rups zit hier in het gebied niet heel veel gelukkig, ze houden niet zo van bos, omdat de temperatuur daar vaak wat lager ligt. Maar je ziet ze juist wel veel op lanen langs de weg, waar ze in de volle zon zitten.”

Bij Staatsbosbeheer werkt De Boer met haar collega’s vanuit de drie B’s: beschermen, beleven en benutten. “Het leuke van het Westerkwartier hier is dat er heel veel verhalen in het gebied zijn. Het Blotevoetenpad is een goed voorbeeld daarvan. We willen meer mensen de natuur in krijgen, en tegelijkertijd het landschap beschermen. Gelukkig is het hier nog niet zo druk, en hebben we hier de ruimte. Het is hier nog niet zo als in de Randstad waar de mensen in file achter elkaar door het bos lopen. Met de ruimte die we hier hebben kunnen we een afweging maken van waar we mensen van de natuur kunnen laten genieten, en waar we de zonering anders moeten indelen.”

Wat ze vooral bijzonder vindt aan het wonen in het Westerkwartier is hoe er samengewerkt wordt. “Als je bijvoorbeeld kijkt naar hoe de paden hier onderhouden worden, dat gebeurt door Stichting de Zijlen, waar de gehandicaptenzorg en begeleide dagbesteding centraal staat. De mensen daarvan helpen ons de tuin te onderhouden en het gras van de paden te maaien zodat bezoekers er mooi overheen kunnen lopen. Dat is een hele mooie samenwerking, aan de ene kant hebben zij een dagbesteding en hebben ze iets om trots op te zijn, aan de andere kant hebben de bezoekers er wat aan dat het pad wordt onderhouden.”

Ten slotte heeft De Boer nog een boodschap voor iedereen die nog niet zeker is wat te doen komend weekend. “Ga naar buiten, het is hier zo mooi. Ik daag iedereen uit om naar buiten te gaan en van de natuur te genieten. De heide is nu heel mooi om te bezoeken, en ook het Blotevoetenpad is met het mooie weer een heel leuk uitje om te doen.”