“Ik doe dit al van kinds af aan, maar het is en blijft een mooie hobby”

DEN HAM – Al de hele maand maart had de redactie van de Streekkrant contact met Goitzen en Jolanda Dijk uit Den Ham, om dit jaar aanwezig te zijn bij de geboorte van een lammetje. Door verschillende omstandigheden was dat tot vorige week niet gelukt, maar uitgerekend op de laatste dag van maart kwam daar verandering in. En dat is maar goed ook, want het schaap van afgelopen woensdag was het laatste schaap van het echtpaar dat drachtig was. Dit jaar heeft het echtpaar zo’n dertig lammetjes geboren zien worden, maar voor Goitzen is dat niet zo bijzonder meer. “Ik ben opgegroeid op een boerderij en ben van kinds af aan aanwezig geweest bij de geboortes”, zegt hij. “Maar toch blijft het wel ontzettend leuk. Het is en blijft voor mij een mooie hobby”.

Het is woensdagmiddag 31 maart om 13:40 uur als de redactie een berichtje krijgt van Jolanda: “Er is nu net een schaap begonnen met bevallen. Als jullie opschieten, kunnen jullie het misschien nog zien”. Vanuit Zuidhorn racet de journalist van dienst daarom naar de boerderij van Goitzen en Jolanda in Den Ham. Eenmaal aangekomen blijkt hij op tijd te zijn. Het schaap dat ieder moment kan bevallen, staat apart in de stal en heeft daardoor alle ruimte. “Vannacht waren er ook al een aantal lammeren geboren”, zegt Goitzen. “Daar zat bovendien een heel kleintje bij, maar alles gaat gelukkig goed. Het schaap dat nu gaat bevallen, is het laatste schaap dat drachtig is. Ik sta op het punt om te kijken of ze al zover is”.

De boer kruipt over het hek heen, pakt wat glijmiddel en zorgt dat er een bak water bij hem staat. Als hij het schaap gevangen heeft, kan de bevalling beginnen. Met zijn handen stimuleert Goitzen de bevalling en zorgt hij dat het lammetje er op de juiste manier uitkomt, maar verder laat hij het schaap het werk doen. Alles lijkt vrij soepel te gaan, maar voor het schaap zal dat ongetwijfeld anders voelen. Dat het persen wat moeite kost, is ook te horen aan het gekreun van het schaap. Toch komen binnen een minuut de pootjes en het koppie van het lammetje tevoorschijn, waarna ook de rest van het lijf eruit glijdt. “Dit is het schoolvoorbeeld van hoe een bevalling hoort te gaan”, zegt Goitzen, waarna hij het lammetje bij de kop van zijn moeder legt. “Het lammetje lag goed, waardoor hij er zo uitgleed. Als ‘ie verkeerd zou liggen, moet je er wel snel bij zijn. Anders is de kans groot dat ‘ie het niet overleeft”.

Klaar is moederschaap na deze geboorte nog niet, want aan de uier is te zien dat er nog een lammetje aankomt. Het hierboven beschreven ritueel herhaalt zich nogmaals en ook het tweede lammetje komt soepel en gezond ter wereld. Beide lammetjes worden vervolgens door hun moeder droog gelikt. “Dat is niet alleen om ze schoon te maken, maar ook om de bloedsomloop te stimuleren”, legt Goitzen uit. “Als het lam niet gelikt wordt, kunnen wij dit ook met onze handen, maar het is beter dat dit op een natuurlijke manier gebeurt. Daarnaast ruikt het schaap op deze manier ook aan de geur van haar lammetjes, zodat ze later ook haar ‘kinderen’ kan herkennen in de kudde”. Terwijl moederschaap nog druk bezig is met het likken van haar lammetjes, proberen beide op vier poten te gaan staan. De eerste keren mislukt dat nog, maar binnen een uur lukt het ze toch. “Het is in principe normaal dat de lammetjes binnen een uur kunnen staan en drinken”, zegt Goitzen. “Als ze in de wilde natuur zouden leven, kunnen ze dan namelijk weer met de kudde verder”.

In totaal hebben de schapen van het echtpaar Dijk dit jaar zo’n dertig lammetjes gekregen. Dat is jaarlijks ongeveer hetzelfde en gebeurt ook meestal in de maand maart. “Op Dierendag doen wij elk jaar een ram bij de kudde schapen”, zegt Goitzen. “Als de schapen zijn bevrucht, duurt het iets minder dan vijf maanden voordat de lammetjes worden geboren”. Of het echtpaar alle lammetjes houdt? “Dat zit er niet in”, zegt de boer. “Slechts een aantal lammetjes houden we, zodat die volgend jaar ook weer kunnen bevallen. Op deze manier blijft deze hobby ook mooi doorgaan”.

Laatste lammetjes geboren op boerderij echtpaar Dijk in Den Ham