Ik proat plat

Afbeelding
Ik proat plat

Naaister

As je tegenwoordeg deur n supermarkt lopen is er n overdoad aan spullen te koop. As je bijveurbeeld het aantal meters schap veur diervoeding bekieken dan is dat al meer dan de meeste krudenierswinkels  uut mien jeugd ien e hiele winkel hadden. Nou was dit niet allinneg zo bij de krudenierswoaren. Der was van alles veul minder te koop. Kleren bijveurbeeld. De ploatseleke manufacturier hield bij de ienkoop al rekening met zien klanten. Hij wist precies wat zien klanten groag kochten en docht dan: “dat is n hiel mooi jurkje veur mevrouw Jansen. Of beter zeid: japon, want het woord jurkje werd deur de mensen uut et vak niet ien e mond nommen. Het meeste werd vroeger  trouwens aans noemt as tegenwoordeg. Wel kocht tegenwoordeg nog een contistuutsiekoorn broek met hupzeeln van het merk politie en brandweer. Het woord lingerie werd niet bruukt, t was ondergoed zoas: een breien borstrok, een camisool of n directoire. Corrigerend ondergoed? Nooit van heurd. De dames droegen een corset met veters op e rug om het liggoam de gewenste vörm en steun te geven. En natuurlek had elke vrouw meerdere schuten, woarvan één een zogenoamd jasschuut was dat altied paaste. Der was ruume keuze:  der was één model beschikboar, die je achter op e rug met banden vastmoakte en ze wadden der wel ien drie kleuren, blauw, bruun en zwart en alledrie met n bloemke. Dit was het model woarvan n handeloar n keer tegen een manufacturier zei: Meneer dit bennen de schuten veur de doames die dood bennen, mor het zelf nog niet wieten.


Niet dat er voak kleding kocht werd. De meesten hadden niet veul geld en wie wel geld had kon niks kopen omdat der niks was. Het was de gewoonte dat de kleren die de oldste aanhad had, deurging noar de tweede. Vervolgens deur noar de andern, want het was toen nog niet zo dat je met drie kiender een grote huusholding hadden. Ien die tied most je dan toch wel n stuk of tien kiender hemmen. Natuurlek ging der wel es wat stuk of paaste t hielemoal niet. Dan kwam de naaister om dat probleem op te lössen. Te groot werd kleiner moakt en te klein werd uutleid om het mor zo goed mogelek passend te kriegen. Werd een jas te suttereg dan werd hij  keerd. Dit wil zeggen dat de binnenkaant van e stof aan e butenkaant kwam en het butenste kwam binnen. Zo heb ik een naaister kent die om bij heur klanten te kommen meer dan een uur lopen most. Een naaimachine kon ze natuurlek niet metnimmen, dus doar most de klant zelf veur zörgen. Had die ok gien machine dan werd alles met e hand naait. De opdrachtgeefster most ok heur steentje bijdroagen aan t waark. Tussen de middag was het te ver veur de naaister om noar huus te lopen, dus ze bleef eten. Jim kennen begriepen dat er zo’n dag hiel wat beproat werd. Ien onze tied  wordt er veul vlugger een nij kledingstuk kocht dan dat het repareerd word. Tegenwoordig is arbeid duur en materioal goedkoop. Dat was vroeger krekt aansom. Bovendien wa-der toen host niks te koop. Summege minsen kregen nog wel es wat toestuurd van familieleden die emigreerd wadden noar Canada. Ik ken een familie die eerst n brief kreeg met de aankondiging dat er n pakket kleren onderweegs was. Dat pakket was iendertied weken langer onderweegs dan de brief mor de kiender stonden voak anderdoags al bij de weg om e postbode op te wachten, ien e hoop dat er n pakje bij hum had. A-der dan noa hiel lang wachten eindelek een pakje kwam, met ien e ogen van e kiender prachtege kleren, dan was het feest.


Henk Wierenga


Mientje: Die het et stopgoaren ok niet uutvonden!

UIT DE KRANT