Ik proat plat
Wonderdokter
Dizze week las ik ien e krant het verhoal van n man die een open plak op het bien had dat niet dicht goan wol. Noar zien zeggen kon gien dokter der wat aan doen. Uuteindelek was hij noar n strieker goan en die had et plak ien e kortste keren dicht kregen.
Toen ik dat berichtje las bedocht ik mij ieneenent dat het joaren leden was dat ik het woord strieker ien dit verband heurd had. Een strieker is n man of vrouw die bepoalde krachten bezit en die krachten bruukt om zieke minsen te genezen. Hij of zij strikt met de handen laangs et liggoam van de zieke en deur dizze handeling verdwient de ziekte.
Ien Griepskerk zat bijveurbeeld een hiele bekende strieker. Van heinde en verre kwammen minsen die deur hem behandelt worden wollen.
Ien t midden van e veurege eeuw schreven veul minsen gezondheidsklachten toe aan aardstralen. Die aardstralen konden op verschillende manieren bestreden worden. Je kon bijveurbeeld roestege spiekers onder t berre leggen, of een stuk plastic, of een kopern ploat. Je konden natuurlek ok je berre op n ander plak zetten. t Allerbeste was een aardstralenkastje aanschaffen. Verschillende mensen verkochten die dingen. De bekendste was van J.G. Mieremet. Zien anti aardstralenkastje hiette: Poverno, dat een ofkörting is van Potentiaal Verschillen Nivelleert. Veul minsen kochten zo’n kastje veur mor liefst 125 gulden, woaronder de toenmoalege koningin Juliana. Die kastjes mocht je onder gien beding openmoaken.
Een tv omroep het n keer één kocht en ien n kelder zet woar Mieremet aardstralen ontdekt had. Ze hemmen het kastje weghoald en vittien doagen loater het de verkoper nog n keer meten en toen wadden de aardstralen verdwenen. Ze hemmen t kastje open moakt en der zatten allinneg een poar kopern pinnen ien.Toch zeggen veul minsen dat ze baat bij hadden.
Joaren leden hai -je veul meer van die beroepen die met gezondheid te moaken hadden. Bijveurbeeld krudendokters. Dat wadden gien echte dokter, toch hadden veul minsen baat bij de kruden die zij veurschreven. Ien Stad woonde de krudendoker Tamling. Hij verkocht kruden tegen host alle ziektes.
Van een hiel ander kaliber was Willem van de Moosdijk. Dizze man begon vlak noa de tweede wereldoorlog met de verkoop van geneeskrachtege kruden. t Was eerst mor n klein bedriefke, mor het duurde niet lang, ien n ogenblikje tied ha-der een hiel groot krudenimperium opbouwd. Niet allinneg ien Nederland mor ok doarbuten. Hij had op n gegeven moment meer dan twinteg volkswoagenbuskes bij de weg. Miljoenen guldens het er met die handel verdiend. Het hiele spul störtte as n koartenhuus ien mekoar noadat een ex-werknemer ien het tv programma “Voor de vuist weg” zien verhoal dee. De man vertelde dat de chauffeurs ien e auto heurden wat de klachten wadden. Die vertelden dat aan Van de Moosdijk. Zunder de minsen te onderzoeken kon hij dan vertellen wat ze mankeerden. Van de Moosdijk werd ien dizze uutzending as oplichter del zet en loater ok veroordeeld.
Met zien broer Frans het Van de Moosdijk het er loater een geldloper overvallen. Woarom dat is gebeurd is niet hielemoal zeker. Der binnen minsen die zeggen dat hij ien geldnood zat en anderen zeggen dat het n wroakactie was. Wat vast stijt is dat ze een miljoen gulden buutmoakt hemmen wat nooit weer boven wotter kommen is. Hij het wel n keer verteld dat er t votstopt had ien e Kempen. Een poar weken veur zien dood het zeun Frans nog n keer vroagd woar t geld bleven was. Hij zee toen dat hij het ien n plastic boodschappentas doan het en met de trein noar Zwitserland brocht het en doar op e bank zet het. Ien die tied hai-je het Zwitsers bankgeheim nog. Zeun Frans het et nooit verder uutzocht. “Ik weet niet waar het allemaal is gebleven. Het is al heel lang geleden”.
Willem van de Moosdijk het nooit spiet had van zien krudenhandel. Zeun Frans ”Pa voelde zich het slachtoffer van een mediahetze. Hij had op een bepaald moment meer dan 20 busjes rondrijden die zijn spullen voor hem verkochten. Er was niks mis mee, volgens hem. Wanneer de dokters hadden meegewerkt, dan was het nooit zo afgelopen, zei hij altijd”.
Vlak veur zien overlieden i-der deur de ploatsleke toneelvereniging een stuk over de opkomst en ondergang van de krudendokter schreven. Het had de titel ”Het Kruidenrijk”.
Hijzelf het et stuk niet op toneel zien, mor het er wel n dvd van kregen. Hij vond het geweldeg. Het is zeuven keer as openluchtspel opvoerd en alle keren was het met vier honderd man publiek uutverkocht.
Henk Wierenga
Mientje: Doar is gien kruud tegen wossen!