Ik Proat Plat, De Mepsche - Volksverhoal

Afbeelding
facebook

Veurege week t gruweleke verhoal van de Mepsche van t Foan, de moordende rechter en hoe der ondanks al de ellende die er veroorzoakt het, met pracht en proal ien e Martiniekerk ien Stad begroaven werd. Dizze week t volksverhoal over de Mepsche, niet minder gruwelek, mor aans.


Rudolf de Mepsche wist vanòf zien kienderjoaren zien wrede oard en aanleg veur de butenwereld te verbergen. As de jongens van zien leeftied zich wreed vermoakende met n kikker of n vogel keek hij wel toe, mor dee nooit met om t dier te kwellen. Het leek zulf wel of er n teergevoeleg zieltje had.


Toen er older werd, zag je hum nooit met leeftiedsgenoten en hij keek ok niet noar jonge wichter. Der was nooit n mins ien zien buurt woar hij wat om gaf, loat stoan lief had. Aans om ok niet. Zien ogen leken wel zwadde poelen zunder licht, die diep ien zien bleke gezicht lagen, ok zien lippen wadden bloedeloos. Lachte Rudolf wel es?  Dizze vremde jongen, die nargens bang veur was, zat et liefst allinneg. Minsen dochten dat er minskenschuw was. 


Rudolf ontdekte dat hij genoot van t mishandeln van dieren deur andern. Hij keek toe en liet de mishandeloars stoppen vlak veurdat et dier et bewustzijn verloor. Hij genoot er van om te zien heuveul pien een ander had en langzoam aan t starven was. Loater bedocht er dat et nog mooier weden zol as er dat bij minsen doen kon. 


Rudolf werd tot rechter benoemd, van geluk kon er nachten niet sloapen. En veur t eerst van zien leven liet er zulfs n lachje zien. Hij had n poar mannen ien dienst nommen die de boeven veur hum vangen gingen, Jan Engelberts en Pieter Nannes. Hij vertelde ze dat er veul misdoad was ien Zuudhörn en Ollekerk en dat ze de boeven eerst pienegen mosten en dan met de dood bestraffen. De mannen keken hem vremd aan. Ze kwammen uut e buurt en hier was nooit gien ellende. 


Op n dag gijt Rudolf een ritje moaken op zien peerd en komt er de mooie jonkvrouw, zuster van de heer Clant van Hanckema, tegen. Hij moakt heur dudelek dat hij met heur trouwen wil, mor zij lacht hem uut, ze peinst er niet over om met zo’n vremde vent te trouwen. Rudolf zeit hierop dat, as zij niet met hum trouwt et doan is met heur broer. Ze leuft er niks van dat Rudolf zoveul macht het en lacht hum weer uut. Dat stekt Rudolf verschrikkelek en hij bedenkt n plan om de heer Clant te pakken te kriegen en doarmet ok zien zuster en al heur eigendommen.


Hij let n dikke twinteg man oppakken en vastzetten aan ketten ien e stal. De mannen kriegen gien eten of drinken en worden elke dag sloagen met stokken. Hij vragt ze, welke man zich schuldeg moakt het aan sodomie en belooft de gevangenen dat as ze n noam noemen ze vrijloaten worden. Rudolf zol en most de noam Clant heuren, uuteindelek het één van e mannen nog net Clant zeggen kind, veurdat er et bewustzijn verloor. Rudolf stuurde drekt Engelberts en Nannes hin om Clant op te hoalen. De zuster van Clant had heur broer woarschouwd veur die vremde kirrel van t Foan, die met heur trouwen wol en heur broer dood hemmen wol, zodat er al heur bezittings kriegen kon.


Clant was net op tied vlucht noar Stad. As wroak op zien mislukte plan let Rudolf de volgende dag n grode brandstoapel moaken, woarop de twinteg mannen leventeg verbrand worden. Der wadden onder de veroordeelden mannen die bliede wadden dat de dood heur uut e ellende en pien hielp. Mor de meesten wadden bang veur de dood en wollen koste wat kost ien leven blieven. Ze vielen op e knijen en stakken heur moagere handen smekend uut noar de Mepsche. Ze wisten niet dat de Mepsche allinneg mor genoot van zulke geboaren.


t Werd Engelberts en Nannes te gorteg en ze gingen der vandeur, terug noar vrouw en kiender, bang dat ze zulf ok verbrand worden zollen. Ze hemmen t volk verteld  dat de Mepsche heulemoal allinneg ien zien börg zat, elk en één had hum verloaten. Ze deden dit om heur eigen hachje te redden, bang dat et volk heur uut woede ombrengen zol. n Grode koppel volk uut e dörpen kwam noar Huize Bijma om de Mepsche te pakken. Ze trovven hum aan ien zien koamer, wezenloos veur hum uut stoarend. Hij stribbelde niet tegen, t leek wel of t hum niks schillen kon wat ze met hum deden. t Volk het hum ien n stal ien Leegkerk aan ketten vastzet en hum kreperen loaten zoas hij dat met andern ok doan had. Omhuld deur n inktzwarte duusternis zat er doar ien die stal. t Ongedierte en e wandluzen kropen over zien heule lief en slurpende langzoam zien bloed op. Wat n feestmoal veur die beestjes en n welverdiende kwelling veur de Mepsche, heer van t Foan. 


Tot op e dag van vandoag noemt men de ploats de “Luizenbult”. Op de foto wordt n ienformatiebord onthuld op de ‘plaats de onheils’.


Leneke Struiksma 


Mientje: ‘Hij het n leven as n luus op n zere kop!’

UIT DE KRANT

Lees ook