Jelte Dijkstra (1879 - 1946), de eerste, de beste
ik proat plat! doe ok?
Al weer zo’n tien joar kikt het beeld van Jelte Dijkstra vanòf Kerkplein 6 het dörp Griepskerk ien. Vlakbij, ien e Molenstroat, is er ien 1879 geboren en hij wer gien timmerman zo as zien pa mor schoolmeester. En veural, hij wer schriever en dichter ien e toal van Griepskerk al schreef hij sums ok ien e toal van Noordbroek, t dörp woar hij begon as schoolmeester en woar zien vraauw votkwam.
Jelte Dijkstra waas joarenlaang host vergeten, want tiedens zien leven kwam mor één dichtbundel uut: “Keur oet gedichten”. t Verscheen ien 1941, niet echt n joar om zukswat uut te brengen. Vrunden, Jan Boer veurop, zatten achter dizze uutgoave van ien totoal 48 gedichten. Noa t overlieden van Dijkstra ien 1946 bleef t laang stil, ok al omdat Jelte en zien vraauw Betje gien kiender harren die noaloaten waark bundeln konden. Toch kwam der ien 1957 n lut boekje met twinteg gedichten uut: “Etgruin”. En vannijs zörgde Jan Boer der veur. Mor t blift n roadsel woarom niet veul meer gedichten ien die bundel stoan want Dijkstra schreef veul, hiel veul. Ien de joaren 2004 - 2006 verschenen gelukkeg drie verzoamelbundels; roem 300 Grunneger gedichten van Jelte Dijkstra vonden doarien n plak.
De reuk van hooi
Dijkstra schreef ongeveer vanòf t joar 1916 tot zien overlieden n nust gedichten, gedichten die ploatst werden ien t ‘Maandblad Groningen’ en ien t ‘Nieuwsblad vh Noorden’. Mor hij schreef ok körte verhoalen, liedteksten en hij waas redakteur van t ‘Maandblad Groningen’. Dat alles noast zien waark op school en dat aalmoal ien n tied zunder tillefoon, E-mail en computer!
Op het monumentje aan Kerkplein 6 stoan ok n poar dichtregels, regels uut t gedicht ‘De reuk van t hooi’ uut 1938. Die dichtregels goan zo:
Die reuk, die kleuren, ruumte en luchten,
Woar wij ien leefden, vrij as kiend,
Die trekken mét deur t hiele leven -
Het bennen regels woar wènst ien zit, t verlangen noar vroeger toen alles mooier en beter waas. Die wènst zat altied al ien Dijkstra’s gedichten en dat verstaarkte aal meer. Misschien kwam dat ok omdat hij ien 1936 òfkeurd wer en wel wiet docht er geregeld weerom an zien gezonde joaren en zien kiendertied. Toch kwam juust noa 1936 n grote stroom gedichten die veural verschenen ien t ‘Nieuwsblad vh Noorden’; t gijt om zeker 150 stuks.
Dijkstra’s waark wer meest ploatst ien n vaste rubriek van t ‘Nieuwsblad’ en hij kreeg der veur betoald, krekt as veur de brievenserie ien dezulfde kraant, de ‘Braiven van twei Jannen’.
De eerste, de beste
Jelte Dijkstra las veul en dat zien we sums weerom ien zien gedichten, hij verwiest doarien bv. noar gedichten van Hermann Hesse of P.C. Boutens. Hij spiegelde hum bliekboar an dizze grote schrievers, wol soortgeliek waark schrieven. Dijkstra schreef dan wel ien de Grunneger toal, mor t mos lieke goed weden as zien veurbeelden. En hij kon dat en hij wer zo zulf n veurbeeld veur aander Grunneger schrievers.
Het gedicht Oavend is uut 1918, t is dus 100 joar old, en nog altied vulen we de wènst ien dit gedicht.
Oavend
t Wordt langzoam alles, alles voag;
Men sigt de ploatsen, boomen, -
Een grauwe toren boven t dörp
Moar eev’n deur t donker komen.
Ien t oosten steit de moan al groot;
De damp drift stoarig noader,
En laans de westerlucht verbliekt
De leste roode oader.
De weide wordt een witte see,
Woar koeien sacht deur snuven,
En uut de stille, wiede vloed
Bugt t reit de brune tuven.
n Harmonikoa singt van hiel ver
Een lied met lange hoalen, . . .
Doar nemen z’ofscheid van de dag
Ien d’allerleste stroalen . . .
Jelte Dijkstra waas joarenlaang host vergeten, want tiedens zien leven kwam mor één dichtbundel uut: “Keur oet gedichten”. t Verscheen ien 1941, niet echt n joar om zukswat uut te brengen. Vrunden, Jan Boer veurop, zatten achter dizze uutgoave van ien totoal 48 gedichten. Noa t overlieden van Dijkstra ien 1946 bleef t laang stil, ok al omdat Jelte en zien vraauw Betje gien kiender harren die noaloaten waark bundeln konden. Toch kwam der ien 1957 n lut boekje met twinteg gedichten uut: “Etgruin”. En vannijs zörgde Jan Boer der veur. Mor t blift n roadsel woarom niet veul meer gedichten ien die bundel stoan want Dijkstra schreef veul, hiel veul. Ien de joaren 2004 - 2006 verschenen gelukkeg drie verzoamelbundels; roem 300 Grunneger gedichten van Jelte Dijkstra vonden doarien n plak.
De reuk van hooi
Dijkstra schreef ongeveer vanòf t joar 1916 tot zien overlieden n nust gedichten, gedichten die ploatst werden ien t ‘Maandblad Groningen’ en ien t ‘Nieuwsblad vh Noorden’. Mor hij schreef ok körte verhoalen, liedteksten en hij waas redakteur van t ‘Maandblad Groningen’. Dat alles noast zien waark op school en dat aalmoal ien n tied zunder tillefoon, E-mail en computer!
Op het monumentje aan Kerkplein 6 stoan ok n poar dichtregels, regels uut t gedicht ‘De reuk van t hooi’ uut 1938. Die dichtregels goan zo:
Die reuk, die kleuren, ruumte en luchten,
Woar wij ien leefden, vrij as kiend,
Die trekken mét deur t hiele leven -
Het bennen regels woar wènst ien zit, t verlangen noar vroeger toen alles mooier en beter waas. Die wènst zat altied al ien Dijkstra’s gedichten en dat verstaarkte aal meer. Misschien kwam dat ok omdat hij ien 1936 òfkeurd wer en wel wiet docht er geregeld weerom an zien gezonde joaren en zien kiendertied. Toch kwam juust noa 1936 n grote stroom gedichten die veural verschenen ien t ‘Nieuwsblad vh Noorden’; t gijt om zeker 150 stuks.
Dijkstra’s waark wer meest ploatst ien n vaste rubriek van t ‘Nieuwsblad’ en hij kreeg der veur betoald, krekt as veur de brievenserie ien dezulfde kraant, de ‘Braiven van twei Jannen’.
De eerste, de beste
Jelte Dijkstra las veul en dat zien we sums weerom ien zien gedichten, hij verwiest doarien bv. noar gedichten van Hermann Hesse of P.C. Boutens. Hij spiegelde hum bliekboar an dizze grote schrievers, wol soortgeliek waark schrieven. Dijkstra schreef dan wel ien de Grunneger toal, mor t mos lieke goed weden as zien veurbeelden. En hij kon dat en hij wer zo zulf n veurbeeld veur aander Grunneger schrievers.
Het gedicht Oavend is uut 1918, t is dus 100 joar old, en nog altied vulen we de wènst ien dit gedicht.
Oavend
t Wordt langzoam alles, alles voag;
Men sigt de ploatsen, boomen, -
Een grauwe toren boven t dörp
Moar eev’n deur t donker komen.
Ien t oosten steit de moan al groot;
De damp drift stoarig noader,
En laans de westerlucht verbliekt
De leste roode oader.
De weide wordt een witte see,
Woar koeien sacht deur snuven,
En uut de stille, wiede vloed
Bugt t reit de brune tuven.
n Harmonikoa singt van hiel ver
Een lied met lange hoalen, . . .
Doar nemen z’ofscheid van de dag
Ien d’allerleste stroalen . . .