Kerstverhaal in het Westerkwartiers: ‘Komt allen tesamen’
ik proat plat! doe ok?
Geeske was drok ien e weer, ze had de wc en de douche al schoon en nou was de koamer aan e beurt. Geeske holdt van schoon en fris. Onder t waark is ze aal mor met heur gedachten ien e weer, over hoe haard t alles wel niet gijt, Hoe heur leven veurbie vlugt zunder dat ze t vastpakken kin. Ze is vrantereg ien e huud. De cd met kerstliedjes die ze net opzet had, het ze alweer ofzet. “Komt allen tesamen” zong t koor, dat kin ze niet verdroagen, komt allen tesamen, net nou ze zulf zo ien e knup zit. Over n poar doagen is t alweer kerst en ze het er nog nooit zo tegen op zien. Geeske het er n hekel aan, t is alle joaren et zulfde. Doags veur kerst komt tante Annegien, n nicht van heur moeke, uut Hoogeveen, die blift dan tot noa nij-joar. Dat was al zo toen Geeske’s moeke nog leefde. Noa t overlieden van Annegien heur man had moeke heur alle joaren weer nuugd met de kerstdoagen. Aans was t ol mins ja zo allinneg. Toen moeke uut de tied kommen was, nou zeuven joar leden, was t gewoon zo bleven. “Da’s veur dij ok veul gezelleger ja!”
Mor gezelleg is t niet. Annegien is n olle zuurpruum die niks aans dut as jammern en kloagen. Over Gerrit, heur man, die as schoenmoaker amper de kost verdienen kon, omdat er zo’n last van remetiek ien e handen had, zo slim dat er host niet warken kon. En dat zij dan mor zuneg aan doen most, nooit kon er es wat veur heur zulf of. En over heur zeun, die de beest van t dörp nuumd werd. Loater wa-der voaren goan, op e grote voart en nou zag ze hum host nooit meer. Over de regering, die allinneg mor de kleine man aanpakte. Over de huurboas, die t verrekte om wat aan heur huus te doen.
Kloagen en nog es kloagen, as Geeske der aan denkt vuult ze n loadzwoare druk op e borst. Kon ze die feestdoagen mor oversloagen. Feestdoagen, welke gek had die noam toch ooit bedocht. As ze al perbeert om der wat feesteleks van te moaken, dan is de soep of te kold, of te zolt. “Wiest ja wel dat ik gien zolt hemmen mag vanwege mien bloeddruk”. Geeske heurt et heur al zeggen. Harregat nog aan toe! En dan is er ok nog Jan, ze het hum kennen leerd via n conctactadvertenzie. Ze hemmen wat met mekoar schreven en ze bennen n keer noar n mooi concert ien e Oosterpoort west, verder wadden ze nog niet kommen. Jan is weduwnoar en het n poar kiender. Twee jonges en n wichtje, ze binnen almoal nog thuus. As ze aan Jan denkt wordt ze waarm vanbinnen, hij had alle tied veur heur en gaf heur t gevuul dat er heur hoog had.
Geeske het nooit n man had, doar is t niet van kommen. Deurdat moeke der al gauw allinneg veur stond, met t winkeltje, het Geeske heur al van jongs of aan metholpen en is t socioale leven der gewoon bij ienschoten. Ze ging wel noar de zang en noar t toneel, mor zo gauw as de repetities doan wadden ging ze noar huus, want de volgende dag was t weer vroeg dag. De jonges zallen heur vast zien hemmen as n apart geval die naargens tied veur had. n Vriendin had heur aanroaden om het es via een datingsite te proberen, mor dat zag ze niet zitten. Jezulf zo ien e etalage zetten en dan ok nog met n foto der bij, nee da’s niks veur heur. Ze keek zundagsoavends wel noar “Boer zoekt Vrouw”, en ze had best wel es bie heurzulf docht ‘ik kon ok wel es schrieven’. Mor ok dat was der gewoon niet van kommen. Je moeten wel even over n drempel hin en dat is t nou net.
Toen attendeerde die vriendin heur op de advertenzie ien t Dagblad. “Jonge weduwnaar (agrariër) met drie kinderen zoekt kennismaking met flinke vrouw. Doel: eerst kennismaken en dan zien we wel”. Der zat wat onbeholpens ien dizze advertenzie mor de woorden ‘flinke vrouw’ dat roek heur, dat prikkelde heur. Ze had heur leven lang al zörgd en die woorden spraken heur aan. En dat “Dan zien we wel”, zo’n man had vanzulf ok moeite met hoe of er t aanpakken most. Eerst had ze nog n poar weken wacht, mor uuteindelek had ze toch mor n briefke schreven. En zo was t begund. Hij had weerom schreven, n briefke vol humor en doarnoa wadden ze al vlug aan t mailen sloagen. Dat ging vlugger en directer. Ok hadden ze n poar keer tot diep ien e nacht met mekoar zitten te bellen. t Wadden gesprekken west woar Geeske veul over noadocht en woar ze söms warm van werd.
En nou had Jan heur n poar week leden beld, of ze zin had om met de feestdoagen bie hum te kommen. Dan konden ze wat meer kennis moaken en hadden ze ok allebeiden wat meer aansproak. Ze wa-der van schrokken en van schrik had ze votdoalek zeid dat ze niet kon, omdat tante Annegien kommen zol. Dat kon ze toch niet moaken tegenover t olle mins. Jan had nog wel perbeerd heur te overtugen dat ze heur eigen leven had en dat ze best n beetje aan heur zulf denken mog, mor doar was t gesprek stokt. En nou is heur verstand met heur op e loop. Ze kon wel gek weden dat ze nee tegen Jan zeid had. Aan andere kaant kin ze t tegenover heurzulf niet verantwoorden om nee tegen Annegien te zeggen, hoe vervelend ze t mins ok viendt. En zo moalt ze mor deur. Moeke het heur zo biebrocht dat ze minsen ien heur weerde loaten moet en dat ze verzichteg om goan moet met gevulens. Hoe moet dit en wanneer dut ze t goed. Je kinnen Annegien niet stikken loaten. En Jan is één van e beste minsen die ze ien heur leven tegenkommen is. En die het ze op dizze menier n beste dreun veur de hasses geven.
As ze boven aan t stofzugen is vuult ze de koppien op kommen. Eerst zacht en zeurdereg, mor dan met felle steken. Heur arms vulen loodzwoar, as ze even loater op e knijen veur t berre leit om er onder te zugen, brekt heur rug host as ze weer ien t enne komt. Ik word gek, denkt ze, ik word hartstikke gek. Woar is moeke nou. Woarom binnen je der nou niet, nou ik je zo neudeg heb. Ze kikt scheel van e koppien en de troanen biggeln heur over de wangen. “Nee, gien zelfmedelieden”, denkt ze, “gien zelfmedelieden. Dat helpt niks, flink weden moet ik, flink!” Dat is één van e weinege dingen die ze overholden het van heur pabbe. “Je moeten deurzetten”, zee er dan, “hoe zwoar of t ok is”. Hij had t altied over de tunnel met aan t enne et licht. “t Gijt niet om jezulf” zee er dan, “mor om de minsen woar je veur warken.” Hoe langer as ze lopt te prakkezeren, hoe roadelozer as ze wordt. Ze trilt er over…….ze gijt op e raand van t berre zitten en pakt het buiske met sloappillen van t nachtkastje. Wat zol dat heerlek weden, jezulf lekker votzakken loaten ien n eeuwege sloap……Ze heurt dat er aanbeld wordt. As n automoat lopt ze noar de trap. Ze zet n stap, n tweede… en dan ieneenent zakt alles onder heur vot, ze vuult nog n harde klap achter op heur kop, dan wordt alles zwaart……….
Stil es, ze zingen! Hiel mooi, hiel zuver. t Is licht om heur toe. Ze holdt de ogen weer dicht en zakt langzoam vot. Mor dan heurt ze t weer: “Komt allen tesamen”, Wat mooi, wat zuver! Aargens ien heur is er wat dat zich der tegen verzet, mor dat kin niet, dit is zo mooi, zo helder. En t is zo mooi licht. Noast heur bennen allemoal lichtjes, ze zigt ze nou aal beter. t Bennen net sterren, ze flonkern heur ien e muud. Dan heurt ze ok stemmen fluustern. Jan. Jan is hier! En zien kiender bennen der ok, ze heurt ze dudelek. Hiel veurzichteg komt ze ien e werkelekheid terug. Jan buugt zich over heur hin en aait heur zachtjes over de wang.
“Hoi meiske, mooi leggen blieven, rusteg aan mor, t is allemoal goed”.“Jan, lieverd, woar ben ik?” “Doe bist bij mij thuus, bist van e trap vallen en nou hest n zwoare hassenschudding, mor doe maagst hier blieven, gezelleg bij mij en e kiender.”
Ze vuult n weldoadege warmte deur heur hin trekken, ze geft zich hielemoal over aan dit heerleke gevuul. Zo zakt ze weer vot, n glimlach op e lippen. Mor dan komt ze weer bij en is er toch onrust ien heur ogen. “Jan? “Jan hoe moet dat nou met tante Annegien?” “Stil nou mor wichtje, t komt allemoal goed. Tante is onderweegs en kin hier over n uurke wezen. Dan goan wij met zien allen, hier bij mij, de feestdoagen deurbrengen. t Komt allemoal goed.”
“Ja Jan, t komt allemoal goed. Komt allen tesamen……….”
Door: Piet de Vries
Mor gezelleg is t niet. Annegien is n olle zuurpruum die niks aans dut as jammern en kloagen. Over Gerrit, heur man, die as schoenmoaker amper de kost verdienen kon, omdat er zo’n last van remetiek ien e handen had, zo slim dat er host niet warken kon. En dat zij dan mor zuneg aan doen most, nooit kon er es wat veur heur zulf of. En over heur zeun, die de beest van t dörp nuumd werd. Loater wa-der voaren goan, op e grote voart en nou zag ze hum host nooit meer. Over de regering, die allinneg mor de kleine man aanpakte. Over de huurboas, die t verrekte om wat aan heur huus te doen.
Kloagen en nog es kloagen, as Geeske der aan denkt vuult ze n loadzwoare druk op e borst. Kon ze die feestdoagen mor oversloagen. Feestdoagen, welke gek had die noam toch ooit bedocht. As ze al perbeert om der wat feesteleks van te moaken, dan is de soep of te kold, of te zolt. “Wiest ja wel dat ik gien zolt hemmen mag vanwege mien bloeddruk”. Geeske heurt et heur al zeggen. Harregat nog aan toe! En dan is er ok nog Jan, ze het hum kennen leerd via n conctactadvertenzie. Ze hemmen wat met mekoar schreven en ze bennen n keer noar n mooi concert ien e Oosterpoort west, verder wadden ze nog niet kommen. Jan is weduwnoar en het n poar kiender. Twee jonges en n wichtje, ze binnen almoal nog thuus. As ze aan Jan denkt wordt ze waarm vanbinnen, hij had alle tied veur heur en gaf heur t gevuul dat er heur hoog had.
Geeske het nooit n man had, doar is t niet van kommen. Deurdat moeke der al gauw allinneg veur stond, met t winkeltje, het Geeske heur al van jongs of aan metholpen en is t socioale leven der gewoon bij ienschoten. Ze ging wel noar de zang en noar t toneel, mor zo gauw as de repetities doan wadden ging ze noar huus, want de volgende dag was t weer vroeg dag. De jonges zallen heur vast zien hemmen as n apart geval die naargens tied veur had. n Vriendin had heur aanroaden om het es via een datingsite te proberen, mor dat zag ze niet zitten. Jezulf zo ien e etalage zetten en dan ok nog met n foto der bij, nee da’s niks veur heur. Ze keek zundagsoavends wel noar “Boer zoekt Vrouw”, en ze had best wel es bie heurzulf docht ‘ik kon ok wel es schrieven’. Mor ok dat was der gewoon niet van kommen. Je moeten wel even over n drempel hin en dat is t nou net.
Toen attendeerde die vriendin heur op de advertenzie ien t Dagblad. “Jonge weduwnaar (agrariër) met drie kinderen zoekt kennismaking met flinke vrouw. Doel: eerst kennismaken en dan zien we wel”. Der zat wat onbeholpens ien dizze advertenzie mor de woorden ‘flinke vrouw’ dat roek heur, dat prikkelde heur. Ze had heur leven lang al zörgd en die woorden spraken heur aan. En dat “Dan zien we wel”, zo’n man had vanzulf ok moeite met hoe of er t aanpakken most. Eerst had ze nog n poar weken wacht, mor uuteindelek had ze toch mor n briefke schreven. En zo was t begund. Hij had weerom schreven, n briefke vol humor en doarnoa wadden ze al vlug aan t mailen sloagen. Dat ging vlugger en directer. Ok hadden ze n poar keer tot diep ien e nacht met mekoar zitten te bellen. t Wadden gesprekken west woar Geeske veul over noadocht en woar ze söms warm van werd.
En nou had Jan heur n poar week leden beld, of ze zin had om met de feestdoagen bie hum te kommen. Dan konden ze wat meer kennis moaken en hadden ze ok allebeiden wat meer aansproak. Ze wa-der van schrokken en van schrik had ze votdoalek zeid dat ze niet kon, omdat tante Annegien kommen zol. Dat kon ze toch niet moaken tegenover t olle mins. Jan had nog wel perbeerd heur te overtugen dat ze heur eigen leven had en dat ze best n beetje aan heur zulf denken mog, mor doar was t gesprek stokt. En nou is heur verstand met heur op e loop. Ze kon wel gek weden dat ze nee tegen Jan zeid had. Aan andere kaant kin ze t tegenover heurzulf niet verantwoorden om nee tegen Annegien te zeggen, hoe vervelend ze t mins ok viendt. En zo moalt ze mor deur. Moeke het heur zo biebrocht dat ze minsen ien heur weerde loaten moet en dat ze verzichteg om goan moet met gevulens. Hoe moet dit en wanneer dut ze t goed. Je kinnen Annegien niet stikken loaten. En Jan is één van e beste minsen die ze ien heur leven tegenkommen is. En die het ze op dizze menier n beste dreun veur de hasses geven.
As ze boven aan t stofzugen is vuult ze de koppien op kommen. Eerst zacht en zeurdereg, mor dan met felle steken. Heur arms vulen loodzwoar, as ze even loater op e knijen veur t berre leit om er onder te zugen, brekt heur rug host as ze weer ien t enne komt. Ik word gek, denkt ze, ik word hartstikke gek. Woar is moeke nou. Woarom binnen je der nou niet, nou ik je zo neudeg heb. Ze kikt scheel van e koppien en de troanen biggeln heur over de wangen. “Nee, gien zelfmedelieden”, denkt ze, “gien zelfmedelieden. Dat helpt niks, flink weden moet ik, flink!” Dat is één van e weinege dingen die ze overholden het van heur pabbe. “Je moeten deurzetten”, zee er dan, “hoe zwoar of t ok is”. Hij had t altied over de tunnel met aan t enne et licht. “t Gijt niet om jezulf” zee er dan, “mor om de minsen woar je veur warken.” Hoe langer as ze lopt te prakkezeren, hoe roadelozer as ze wordt. Ze trilt er over…….ze gijt op e raand van t berre zitten en pakt het buiske met sloappillen van t nachtkastje. Wat zol dat heerlek weden, jezulf lekker votzakken loaten ien n eeuwege sloap……Ze heurt dat er aanbeld wordt. As n automoat lopt ze noar de trap. Ze zet n stap, n tweede… en dan ieneenent zakt alles onder heur vot, ze vuult nog n harde klap achter op heur kop, dan wordt alles zwaart……….
Stil es, ze zingen! Hiel mooi, hiel zuver. t Is licht om heur toe. Ze holdt de ogen weer dicht en zakt langzoam vot. Mor dan heurt ze t weer: “Komt allen tesamen”, Wat mooi, wat zuver! Aargens ien heur is er wat dat zich der tegen verzet, mor dat kin niet, dit is zo mooi, zo helder. En t is zo mooi licht. Noast heur bennen allemoal lichtjes, ze zigt ze nou aal beter. t Bennen net sterren, ze flonkern heur ien e muud. Dan heurt ze ok stemmen fluustern. Jan. Jan is hier! En zien kiender bennen der ok, ze heurt ze dudelek. Hiel veurzichteg komt ze ien e werkelekheid terug. Jan buugt zich over heur hin en aait heur zachtjes over de wang.
“Hoi meiske, mooi leggen blieven, rusteg aan mor, t is allemoal goed”.“Jan, lieverd, woar ben ik?” “Doe bist bij mij thuus, bist van e trap vallen en nou hest n zwoare hassenschudding, mor doe maagst hier blieven, gezelleg bij mij en e kiender.”
Ze vuult n weldoadege warmte deur heur hin trekken, ze geft zich hielemoal over aan dit heerleke gevuul. Zo zakt ze weer vot, n glimlach op e lippen. Mor dan komt ze weer bij en is er toch onrust ien heur ogen. “Jan? “Jan hoe moet dat nou met tante Annegien?” “Stil nou mor wichtje, t komt allemoal goed. Tante is onderweegs en kin hier over n uurke wezen. Dan goan wij met zien allen, hier bij mij, de feestdoagen deurbrengen. t Komt allemoal goed.”
“Ja Jan, t komt allemoal goed. Komt allen tesamen……….”
Door: Piet de Vries
