Kleintje Cultuur – Gerrit Jan Zwier
ZUIDHORN – Het is een imposant gezicht. De werkkamer van Gerrit Jan Zwier uit Zuidhorn. Inmiddels zijn er tientallen boeken van zijn hand verschenen, maar honderden boeken dienen als muurbedekking in zijn ‘werkbibliotheek’. Op de vraag of hij zelf overzicht heeft in de boekenmassa reageert hij stellig: “Ik weet hier blindelings de weg.” Als de koffie is ingeschonken gaat hij dieper in op zijn werk als schrijver en reisjournalist, ‘het Noordelijk gevoel’ en Bouveteiland.
“Iedereen kan opnieuw een ‘Livingstone’ zijn”
Erik de Noorman heeft een grote rol gespeeld. “Dat is een stripfiguur uit mijn jeugd. De sfeer van Scandinavië komt daarin duidelijk naar voren. Een beetje Vikingachtig zeg maar. Dat heeft mij altijd wel getrokken”, legt Zwier uit. Het triggert de avonturier in de schrijver. In de jaren zestig gaat hij als 18-jarige jongen voor het eerst op reis. Het is de start van een indrukwekkend reisportfolio, dat wordt beschreven in tientallen boeken. Het geeft een romantisch gevoel. Nog steeds beschikt hij over die hang naar natuur, grote ruimtes en misschien wel een beetje eenzaamheid. Zwier reist altijd alleen of met een fotograaf en kan uren alleen over uitgestrekte vlakken ronddwalen. “Als je er niets mee hebt, houd je het niet uit. Als je er alles mee hebt, kun je maar moeilijk stoppen”, verklaart hij.
Zwier is afgestudeerd antropoloog en geograaf. Naast een reiskoffer, neemt hij dus ook een enorme rugzak vol kennis mee op reis. Voorbereiding is volgens hem dan ook de sleutel tot een prachtreis: “Ik bereid me altijd ontzettend goed voor. Mensen die onvoorbereid op pad gaan, daar heb ik bijzonder weinig vertrouwen in. Van tevoren lees ik altijd diverse boeken over de plek waar ik naartoe ga.” Hij heeft een speciale methode, want hij is altijd op zoek naar een originele invalshoek: “Ik lees graag de boeken van personen die relatief onbekend zijn en ik pluis oude archieven en tijdschriften uit. Je probeert altijd zo origineel mogelijk te zijn en je eigen stempel te drukken op de verhalen.” Daarom vindt hij ook dat een ieder die op reis wil gaan, dit zeker moet doen: “Het is aan degene die de reis maakt wat ie ermee doet. Iedereen kan opnieuw een Livingstone zijn, maar dan op een eigen manier. Iedereen kijkt immers met andere ogen.”
De succesvolle reisjournalist heeft dus al een ongekend aantal reizen met name naar het Noorden van de wereld achter zijn rug. Lapland, Scandinavië, Groenland, Canada, noem maar op of Zwier is er geweest en kent het allicht op z’n duimpje. “Als je er zo vaak bent geweest, dan vind je het op een gegeven moment wel goed”, legt hij uit. Daarom heeft hij onlangs een rigoureus besluit genomen. Ondanks dat het Noordelijke gevoel altijd aanwezig zal blijven in het lijf van Zwier, is hij nu aangetrokken tot het zuidelijke halfrond. Plekken als Patagonië en Paaseiland hebben zijn interesse gewekt. Hij stapte onlangs in Vuurland op de boot om via verschillende pinguïneilanden om vervolgens uit te komen op Bouveteiland. “Het eiland is Noors grondbezit, maar dat weten de meeste Noren niet eens. Het ligt tussen het continent Afrika en Antarctica in en kent een woeste branding. De eerste landingsboot kwam over en de tweede waarop ik zat gelukkig ook. De derde sloeg echter over de kop en dat was voor de begeleiding een sein om verder geen landingsboten meer richting Bouvet te laten gaan. Gelukkig ben ik er wel geweest en zo werd ik de eerste Nederlander ooit op Bouveteiland. Dat heeft verschillende kranten nog gehaald”, vertelt Zwier. Het resulteert in het boek ‘Naar de rand van de kaart’, zoals alle reizen van de schrijver resulteren in boeken en ze liggen allemaal ergens. Op een eigen plek. In de werkbibliotheek.