‘Kwaliteit wordt bepaald door mensen’

Woonzorgcentrum Het Hooge Heem op koers

GROOTEGAST – Twee jaar geleden stond het spiksplinternieuwe woonzorgcentrum in Grootegast er nog heel anders voor. ‘Prachtig gebouw, nu de organisatie nog’, kopte een regionale krant destijds. 2017 was het, toen Klaas Lindeboom aantrad als directeur. Zijn missie: de boel weer op de rit krijgen. Terwijl er in de zorg een hele transitie plaatsvond, het nieuwe pand helemaal ingericht was op die nieuwe ontwikkelingen, voelde het personeel zich als een kat in een vreemd pakhuis. Precies daar zat de wrijving.  Hoe anders is dat nu. Lindeboom nam de medewerkers bij de hand. ‘Hier willen we naar toe, wat heb jij nodig om daar te komen’, was de hoofdvraag in de persoonlijke gesprekken die hij met ieder van hen voerde. Dat werkte.

De voornamelijkste verschuiving zat hem in ‘van zorg naar welzijn’ van de bewoners, vertelt Klaas Lindeboom in zijn werkkamer op Het Hooge Heem. Aanleiding waren de schrijnende gevallen in de ouderenzorg die al tijden het nieuws domineerden. Verhalen over ouderen bij wie de urine langs de panty’s in de schoenen liep omdat er simpelweg te weinig verpleegkundigen waren. “Ik ben hier op 1 maart 2017 begonnen. Het rijk stelde 100 miljoen euro extra beschikbaar voor ouderenzorg om de verpleegzorg voor ouderen naar een hoger plan te tillen. Wilde je daarvoor in aanmerking komen, moest de aanvraag vóór 1 mei binnen zijn. Het eerste wat ik gedaan heb is een plan schrijven. Dat werd goed gekeurd en we kregen extra middelen, drie ton ongeveer. Met ondersteuning van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport kon ik aan de slag om de organisatie op orde te brengen. In dit proces zijn we begeleid door een verandercoach van Waardigheid en Trots, een overdeel van het Ministerie van VWS. Een traject van anderhalf jaar, hij heeft net afscheid genomen.”

Verlies

Toen Lindeboom aantrad, waren de jaarcijfers van 2016 net bekend. Het Hooge Heem koerste af op een verlies van bijna vier ton in het eerste kwartaal van 2017. Er was tweeënhalve ton begroot. ‘Zorg ervoor dat het huis eerst weer stevig staat’, luidde de opdracht voor de nieuwe directeur die hiervoor leiding gaf aan ouderenzorgorganisatie ZINN in Groningen. “Een precaire situatie. Dat heeft te maken met de sterke verbondenheid met de voormalige gemeente Grootegast. Het Hooge Heem heeft zelf weinig eigen vermogen. De toezichthouders waren mensen van de gemeente, met Kor Dijkstra als voorzitter. Voor de nieuwbouw van het woonzorgcentrum moest de gemeente een garantie afgeven. Dat ging om een bedrag van 13 miljoen euro.”

Diepe cultuurverandering

Toenmalig bestuurder Herman Kosse was door ziekte veel afwezig. Hij heeft de transitie te weinig in de gaten kunnen houden, weet Lindeboom. “In 2016 overleed burgemeester Koos Dijkstra. Al die gebeurtenissen hebben de zaak niet geholpen. Het Hooge Heem is een kleine stichting, maar wel een van de grootste werkgevers. En de grootste zorgverlener op het gebied van ouderenzorg. Het gebouw is ingericht op de nieuwe visie; dichterbij de families, méér focus op welzijn. Een diepe cultuurverandering. Toen de medewerkers na een paar jaar noodlocaties in het nieuwe pand aan de slag gingen, heerste het gevoel van teleurstelling. Er werden dingen van ze verwacht waar ze niet op voorbereid waren. De lange looplijnen vielen zwaar. Bovendien werd de zorg zelf behoorlijk zwaarder. Alleen mensen met een zware indicatie komen hier terecht. Het was overleven voor het personeel. Niemand had ze bij de hand genomen. Het gevolg was ziekte. Tien procent in het eerste jaar, het jaar erop nog eens tien procent. We hadden te maken met leegstand terwijl er wachtlijsten waren. De contracten voor kortdurende opnames waren nog niet afgesloten. Het ging aan alle kanten niet goed.”

Toekomstproof

Mei 2019. De boel is op de rit. De 5 subteams zijn opgevoerd naar 8, contracten en roosters zijn vernieuwd, dossiers inzichtelijk voor familie en er is een positieve vibe ontstaan onder de medewerkers. Het Hooge Heem is toekomstproof. Dat daar heel wat aan vooraf ging mag geen wonder heten. “Ik ben op de zeepkist gaan staan. Heb alle verhalen aangehoord en veel uitleg gegeven. Heb gezegd: ‘hier willen we naar toe, wat heb jij nodig om daar te komen?’ benadering vanuit eigenaarschap, niet vanuit de organisatie. Er zijn mensen afgevallen en aangehaakt. Van de 130 mensen ging 40 procent weg. Inmiddels zitten we nu op 155 medewerkers. De subteams zijn opgevoerd van 5 naar 8 en de teams zijn kleiner geworden. Dat betekent geen overdrachten meer en meer aandacht voor de bewoners. Ook hebben we nieuwe roosters en planningen doorgevoerd. Die stonden op een sigarendoosje. Totaal niet inzichtelijk. En het voedingsconcept is veranderd. Koken gebeurt ‘s avonds op de afdelingen. Daarna wordt het teruggekoeld om het de volgende dag tussen de middag te serveren. Daardoor zijn we maximaal flexibel, dat geldt ook voor de uitbrengmaaltijden. We verzorgen zo’n 100 maaltijden voor de omgeving. Die hebben we trouwens uitgebreid van 5 naar 7. Mensen moeten in het weekend ook eten toch? Twee dagen in de week kunnen mensen dineren in het restaurant. Op dinsdag en donderdag van vijf uur tot half zeven. Geweldig om te zien, bewoners zien het als uitje. Gaan er opgedirkt naar toe. Ook familie en  inwoners van Grootegast kunnen aanschuiven. We willen een warm  en gastvrij huis zijn voor iedereen.” Vanaf 1 juni is de zaterdagmiddag omgedoopt tot ‘snackmiddag’ op Het Hooge Heem. “Hoe leuk is het om een beetje cultuur in te voeren? Iedereen had vroeger wel een ‘patatdag’. Het Hooge Heem nu ook. Iedere zaterdagmiddag staan hier de frikadellen, kroketten en patat klaar.”

Coöperatie

Of Lindeboom nu klaar is nu zijn schip op koers ligt, willen we weten. “Zeker niet. We werken nu aan een kwaliteitsplan in het kader van het ‘Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg’. Dat plan moet in 2021 klaarliggen. We zijn er al een heel eind mee. Centraal daarin staat de accentverschuiving van zorg naar welzijn. Mensen die hier komen leven gemiddeld nog 10 maanden. Het individuele welzijn is de kern. Geld is nu geen probleem meer, goede mensen (vooral in het westen) des te meer. 85 procent van het geld dat we extra krijgen moet worden ingezet voor handen aan het bed, 15 procent voor innovatie. Voor ons is dat geen punt. We beschikken gelukkig over goed opgeleid en deskundig personeel. Nu is de discussie of we het percentage misschien iets kunnen verschuiven om slimme middelen in te kunnen zetten. Verder onderzoeken we de mogelijkheid om een eigen coöperatie op te richten samen met Vredewold in Leek en De Wierde in Grijpskerk. Daarmee willen we ouderen goede zorg bieden zodat ze langer thuis kunnen blijven wonen.” Klaas Lindeboom is gevraagd om veldcoach te worden. In andere verpleeghuizen gaat hij de transitie naar de ‘nieuwe verpleeghuizen’ begeleiden. Nog genoeg werk aan de winkel dus, voor de directeur. “Medewerkers moeten het hebben over ‘ons Hooge Heem’. Kwaliteit wordt bepaald door mensen.” In Het Hooge Heem wonen 100 hulpbehoevende ouderen.