‘Leg het Fries niet drammerig op’

Afbeelding
voorpagina groningen
BUITENPOST – In hoeverre moet je bij je bevolking het Fries erin peperen om zeker te weten dat de taal blijft bestaan? Die vraag stond donderdag centraal tijdens de raadsvergadering in Buitenpost. Voor het FNP kan dat niet ver genoeg gaan. In de gemeente waar Fries de voertaal is tijdens vergaderingen, waren ook kritische geluiden te horen. Het CDA waarschuwt voor drammen.
Al het hele jaar werkt Achtkarspelen aan de nota Frysk Taalbelied, die voor de komende vier jaar moet bepalen hoe het taalbeleid er precies uit moet komen te zien. Daarbij is nog meer inzet nodig om de taal te leren aan de jeugd, vindt de FNP. “Ik breng mijn kinderen als Friezen naar de basisschool, maar krijg Hollanders terug,” vertelde raadslid Tjibbe Brinkman. Hij vindt dat de lees- en schrijfvaardigheid van de inwoners van Achtkarspelen onder de maat is. “Er moet veel actiever beleid komen en cursussen, die de gemeente moet betalen.” Ook wilde het raadslid meer raadsvoorstellen in het Fries.
Brinkman hield een vurig betoog in de raadszaal. Hij hekelde het feit dat de Partij voor de Dieren met vijf zetels in de Tweede Kamer vertegenwoordigd is en de Friezen maar met drie. “De assimilatiepolitiek in Den Haag heeft desastreuze werking. Het moet allemaal genderneutraal worden, alles moet neutraal en kleurloos worden. Het Fries wordt op de knieën gedwongen. Mensen schamen zich voor hun Friese afkomst. Ouders geven hun kinderen al geen Friese namen meer. Maar wij strijden door, wij knielen niet!”
Die woorden waren niet te horen bij het CDA. Raadslid Jacob Zwaagstra had zelfs een wrange nasmaak overgehouden aan het proces. “Dit proces is gevormd door mensen die willen vasthouden aan hoe het Fries dat hun voor de ogen staat. Dat is niet meer zoals we het tegenwoordig spreken. Het lijkt erop dat de overheid de Friese taal erin moet peperen. We missen de geluiden van de gewone burgers. Gelukkig is er nog de politiek.”
Volgens Zwaagstra wil het CDA de taal beschermen en koesteren, maar ook rekening houden met mensen die de taal niet spreken. “In het voorstel lezen we dat de taal actief bevorderd moet worden, maar wat is actief? Het heeft het risico dat het drammerig wordt. Als CDA vinden we dat de overheid niet drammerig moet zijn.” Zwaagstra pleitte er wel voor de Friese cultuur meer te stimuleren door toneel- en muziekverenigingen te ondersteunen. “Advertenties moeten in het Nederlands blijven, want iedereen moet dat kunnen lezen.”
Besluiten over het beleid nam de raad donderdag nog niet. Reden was dat Gemeentebelangen Achtkarspelen (GBA) uitstel vroeg omdat tegenvoorstellen van de FNP pas een kwartier voor de vergadering ingediend waren. Het CDA kon daarmee leven. Zij wilden ook exact weten wat de personele consequenties van het beleid zijn. Zo wil de FNP meer raadsvoorstellen in het Fries. Wethouder Sjon Stellinga: “Dat betekent dat we 50x zoveel stukken in het Fries moeten aanleveren dan we nu doen. Als de raad ons daartoe dwingt zullen we terugkomen met de consequenties die dit voor de formatie heeft. Dan mensen er echt mensen bij.” Een eerste inschatting is dat voor al dat werk tien extra vertalers nodig zijn. Of de raadsleden dat willen betalen, is nog de vraag.

UIT DE KRANT