Meroakels liefde op Trimunt
Dit verhoal begunt ien t joar 1570 toen de tachtegjoarege oorlog net begonnen was. Ien die tied werd Dolorosa non ien t klooster ‘Tribus Montibu’s (Drie Bergen), nou bekend as Trimunt. De noam is ofleid van de drie zandheuveltjes die uut et veen oprezen. t Was n flink klooster met elf hectoare grond en n brede gracht der om hin. De gracht (op de foto een stukje van e olde gracht) was bedoeld om t gespuus dat ronddoolde over de heide tegen te holden. Je zollen denken dat et n riek klooster was met zoveul grond, mor niks was minder woar. t Was arme heide grond en van e opbrengsten konden de nonnen amper leven.
Toen t klooster ien 1228 sticht werd was et n woest gebied. De nonnen leefden ien ofzondering. Ze hadden t drok met et ontginnen van t land. Ze vruttende de heule dag ien e grond om, zodat heur handen en voeten onder de bloaren zatten en ze vanzulf elke dag bèkoaf wadden. Ien e oavond konden ze n poar uurkes uutrusten ien n kloostercel. Verder was t bidden, zingen, zörgen veur zieke minsen, warken, eten, spinnen en sloapen en niet te vergeten vasten. Zo slieten ze heur doagen ien en om et klooster.
Laangs de Leidiek had et klooster wat groazen land, die ze verpachtende aan boeren en op e heide (nou Jilt Dieksheide) liepen n poar schoapkes die wol en mest leverden.
Noabij t klooster was n put met geneeskrachteg wotter. Wied en zied bekend onder pelgrims die laangs kwammen en altied wotter uut e put dronken.
Ien e tied dat Dolorosa op Trimunt woonde was t n armoedig bestoan, mor ja doar koos je veur as non.
t Hoarsterbosch gaf t klooster holt om te bouwen of om op te stoken. Dolorosa ging er voak hin om kruden en planten te zoeken die ze bruukte om zieken beter te moaken.
Dolorosa liep voak over t pad vanof t klooster noar de kerk ien Moarum, dat was n uur goans. De kerk die der nou stijt is n bakstenen bouwwerk uut de 12e eeuw. Oorspronkelek was t allinneg n kapeltje en doar zil Dolorosa heur gebeden preveld hemmen. Wat we nou ok nog zien bij de kerk van Moarum is n bult, dit is n restant van n stinswier. Op zukse bulten stond ien e Middeleeuwen n stinstoren die van natuursteen of baksteen optrokken was. Ze zagen der heul plomp uut en hadden gien spits, mor werden bewoond en deden dienst as vluchttoren veur de boeren en edellieden. Ien e stins was altied n voedselveurroad veur t geval ze der lang ien schulen mosten.
Der goan geruchten dat de nonnen ok wel es ondeugend wadden en dat et er lösbandig aan toe ging. Regelmoateg most er n non bevallen en as t zo ver was, dan gingen ze noar n café ien e buurt om te boaren. Dat café kreeg de noam Bareveld en van Moarum noar De Wilp lopt nou nog n reed met die noam!
Volgens Dolorosa was er heulemoal gien sproake van zo’n liederlek leven ien t klooster, de nonnen wadden juust heul iengetogen. Ze kregen et heul zwoar as er weer n oorlog uutbrak, dat gebeurde nog al es en dan werd et klooster plunderd en beroofd deur rondtrekkende soldoaten van de Staatse troepen of de Spaanse soldoaten.
Op n kolle winterse dag klopte n Spaanse soldoat aan e poort van t klooster. Hij was half bevroren en had n beste wond die nogal bloedde. Dolorosa opende de poort en keek ien e mooiste ogen die ze ooit zien had en was op slag verliefd. Ze zag nog meer ien die ogen, want ze zag dat de soldoat, hij hiette Querido, liefde neudeg had en zeker n liefdevolle warme vrouwenhand om hum te verzörgen.
Dolorosa kreeg de toak om Querido te verzörgen. t Duurde niet lang toen Dolorosa deur kreeg dat et nonnenleven woar ze veur kozen had, wieken most veur de aardse liefde. Querido was heulemoal bezeten van Dolorosa en ien t geheim bloeide de liefde op. Ze schreef hum stiekum briefkes, mor één van die briefkes kwam ien handen van Moeder-overste en toen ha- je de poppen aan t dansen.
Querido werd overploats noar n ander klooster en Dolorosa wer de hei opstuurd. Der wordt beweerd dat ze nog altied op e Jilt Dieksheide omzweeft en dat je heur stem ien wiend heuren kinnen. Ze schreit nog altied om heur Querido en t onvervulde verlangen hum.
Het is n meroakels mooi liefdesverhoal, mor jammer genog niet met et vertrouwde enne ‘Ze leefden nog lang en gelukkig’.
t Ging niet goed met et klooster Tribus Montibus. De nonnen wadden zo arm dat e abt van t Cisterciënzer klooster van Aduard et onder zien hoede nam. Der kwammen veul strengere tuchtregels veur de nonnen die van oorsprong wend wadden aan e vrije regels van de Benedictijnse kloosterorde woar ze eerder toe heurende. Ok mosten de nonnen toen hun swaarte gewoad wisseln veur t moagdelek wit.
Op e duur liep t klooster leeg en ien ongeveer 1590 werd et ontbonden. Rond 1600 kwammen de Geuzen en die hemmen t heule klooster met e grond geliek moakt. De boeren uut e omgeving profiterende doar van en hemmen de kloostermoppen ophoald en der schuren van bouwd.
Der lopt n wandelpad van 12 km van e kerk ien Moarum, noar t Hoarsterbos, Trimunt en de Jilt Dieksheide met de noam, hoe kin t ok aans, et ‘Witte Nonnenpad’. t Volgt et pad dat Dolorosa vast voak lopen het.
(Folders met de route van t ‘Witte Nonnenpad’ kin je vienden ien t liekenhuuske achter de Romaanse kerk van Moarum, Noorderringweg 41.)
Leneke Struisma
Mientje: “t Binnen niet de slechte vruchten woaraan euliebijen knoagen!”