‘Met mest en vork’ genomineerd voor de Jan Wolkersprijs

“Wij zijn misschien wel één van de aanzetters van de biologisch-hype”

MOLENRIJ – Het is even rijden, maar zeker de moeite waard. Wie de reis naar het kleine dorpje Molenrij aflegt, vindt in het midden van het dorp een soort van oase; een verrassingsplek die de toepasselijke naam ‘De Groene Luwte’ heeft meegekregen. Eén van de motto’s van de bewoonsters Alma Huisken en Doortje Stellwagen, “laat je verbazen door de natuur”, zal hier door menigeen moeiteloos in praktijk gebracht kunnen worden. Het stel deelt hun plekje graag met anderen, tijdens workshops, cursussen en open tuindagen. Ze delen dan ook hun kennis over biologisch telen en eten en zelfvoorzienend leven. Dat delen van alles wat hun raakt, mondde ook uit in drie boeken, waarvan de laatste, ‘Met mest en vork’, nu genomineerd is voor de Jan Wolkersprijs.

“Eén en één is drie”, is het simpele maar veelzeggende antwoord van Doortje op de vraag hoe zij en Alma elkaar gevonden hebben. En haar antwoord spreekt uit alles; uit de manier waarop ze elkaar moeiteloos aanvullen en afwisselen in het gesprek, in hun boeken of in hun tuin. Ze kwamen uit Haarlem, maar “je wilt je echt niet alleen maar stads opstellen.” En dus lieten ze hun nieuwsgierigheid naar de natuur, vogels en dieren zijn gang gaan en waren ze één van de eersten die biologisch tuinierden. Toen nog in een volkstuintje, later in het prachtige Molenrij. Het plekje daar trok vooral om de tuin.

Het duo heeft zich altijd ontwikkelt op vele vlakken. Zo is Doortje niet alleen fotografe, maar ook psychotherapeute en coach; en is Alma al jarenlang culinair journaliste , maar kan ze zelf ook fantastisch koken en volgde ze onder andere de opleiding tot ecologisch hovenier. Veel leerden ze zichzelf aan. “Het is een kwestie van goed kijken en ervaren”, zegt Alma. “Je moet willen weten, willen onderzoeken en je willen laten verbazen door de natuur”, vult Doortje aan. De link tussen het werk als coach en psychotherapeute wat ze nog altijd doet, het werken in de tuin en het werken als fotografe ziet ze zelf juist heel goed. “Als coach kijk je ook naar de kwaliteiten en talenten van mensen en hoe ze die goed kunnen benutten, als psychotherapeut ben je bezig te kijken naar hoe je mensen in beweging kunt laten komen, daar is naast professionaliteit veel creativiteit voor nodig. Ook wij bewegen en veranderen almaar en ontwikkelden onze kwaliteiten en talenten,tot en met wat we nu doen. Het is een natuurlijk groeiproces. En kijken naar mensen, kijken naar wat ze beweegt, naar wat hun passie is, datik als fotografe ook weer. Beide zijn een creatief proces, bij beide ben ik bezig met het kijken en draaien van het perspectief.”

Hun tuin is meer dan een passie of een levenswijze. Ze leven bijna geheel zelfvoorzienend. Groente, fruit en aardappelen, honing en kruiden komen bijna allemaal voor honderd procent uit eigen productie. En dan zijn er nog de hanen en de mannelijke ganzen die bij tijden ook op het bord belanden. Het geheim van de smid ofwel tuiniersters? Het toelaten van de ecologie. “Ik zeg altijd: laat ook eens wat onkruid staan”, vertelt Alma. “En dat is voor veel mensen verrassend. Je ziet ze hier voortdurend bijna zuchten van: ‘oh, gelukkig’. Of er hier dus onkruid staat? Oh, heel veel”, lacht ze om er aan toe te voegen, “misschien is minder gewenst kruid een beter woord. Er zijn hier genoeg ruige hoekjes. Kijk nou eens naar de brandnetel. Zeker veertig diersoorten maken er gebruik van. Vlinders leggen er eitjes, nachtegalen nestelen erin, veel vogels vinden er een schuilplek. En ik zeg zelfs altijd, 41 soorten maken er gebruik van. Wij natuurlijk ook, voor thee en soep. Al die aangeharkte tuintjes, nee, die zie je op de foto’s die Doortje maakt niet.”

Misschien verklaart dat wel het succes van de drie boeken die ze samen maakten. Alma toont daarin naast praktische tekeningen en veel uitleg ook foto’s van een Alma die omvalt of een mislukte oogst. “Het begon allemaal met ‘Groentje in de moestuin’, ons eerste boek. Daarin schreven we over onze volkstuin; hoe groeit wat we eten en waar komt het vandaan. Misschien zijn we daarmee wel één van de aanstichters van de biologisch-hype. Want een boek als ‘Groentje in de moestuin’ bestond toen nog niet. Boekhandels wisten ook niet waar ze het moesten leggen. Is het een boek over tuinieren of juist een kookboek.” “Een frisse nieuwkomer”, vult Doortje haar aan.

‘Van het land’ is hun tweede boek waarin ze meer lieten zien. De opvolger ‘Met mest en vork’ noemen de dames hun droomboek. “Waar we in het eerste boek nog deden of we beginners waren, laten we hierin alles wat we kunnen en alles wat we eten zien. En we hadden de mogelijkheid de foto’s lekker groot te plaatsen.” Het is een soort van ‘ecologisch-tuinieren-bijbel’ geworden van zeshonderd pagina’s dik. Dankzij de humoristische en scherpe schrijfstijl van Alma verveelt het geen moment.

En het succes is er dan ook naar. Naast lovende kritieken is ‘Met mest en vork’ nu ook nog eens genomineerd voor de Jan Wolkersprijs; de prijs voor het beste natuurboek van Nederland. Gepassioneerde, groene boeken komen ervoor in aanmerking en aan die omschrijving voldoet het werk van Alma en Doortje zeker. Met succes zijn de dames zelf nooit bezig geweest. “We hebben het met liefde gemaakt; met liefde voor wat we tegenkomen en met liefde voor het maken zelf”, vindt Doortje. “Het is ons vak om iets wat ons raakt zo in beeld te brengen dat iemand anders er net zo van kan genieten.”

En genieten wordt er gedaan op De Groene Luwte. Denk niet meer aan het stereotype oud mannetje wat een moestuin onderhoudt, juist veel jonge moeders komen op cursus in Molenrij en elders in het land. “Je ziet dat zij de volkstuinen overnemen, ook vaak uit bezorgdheid over de kwaliteit van het hedendaagse voedsel”, vertelt Alma. Ze ziet dat biologisch en zelfvoorziening steeds meer de tendens wordt. “Er zijn steeds meer projecten waarbinnen een school of buurt gezamenlijk een moestuin opzetten. Tegenwoordig spreekt men over urban gardening; elke snipper groen moet benut worden. En wat dacht je van urban guerilla”, zegt ze met een grote lach, “dat zijn mensen die overal met een handje zaad rondlopen en op ieder braakliggend stukje wat neergooien.” Haar lach klinkt over de tafel en wordt naar buiten gedragen langs de niervormige vijver, de bosrand die de tuin omarmt en zorgt voor luwte en over de moestuin, boomgaard en wilde bloemenwei.

Meer informatie? Kijk op www.degroeneluwte.nl.