Roekenoverlast ondanks verjaging in stand gehouden

‘Irritant gekraai en ze schijten alles onder’

GRIJPSKERK- Al meer dan tien jaar ervaren inwoners van Grijpskerk en omliggende dorpen overlast van de roek. De gemeente Westerkwartier besloot meerdere dorpen die overlast ervaren tegemoet te komen door het regelen van een vier jaar geldende ontheffing. Vanaf 1 februari 2023 trad de ontheffing in werking, maar op 23 maart werd het eerste ei al gevonden. Een teken dat het broedseizoen begint en het verjaagseizoen voor 2023 stopt.
De zwarte vogel, familie van de kraai, bouwt nesten in de hoogste boomtoppen. En precies daar zit het probleem volgens buren Hugo Luijken en Riekus Hielema. Ze wonen aan de Sportlaan en ervaren veel overlast. ‘Vroeger zaten al die roeken in de hoge populieren langs de Provincialeweg. Deze bomen zijn 10 jaar geleden gekapt. Op dat moment zocht de roek een nieuw verblijf. Die vonden ze helaas tegenover onze woningen,’ aldus Hielema. In de bomenrij aan de Sportlaan zitten 13 nesten, het gekrijs is duidelijk te horen. Bewoners van deze straat hadden verwacht dat alle nesten ruim op tijd zouden worden verwijderd. Bureau Witteveen die namens de gemeente de nesten zou verwijderen, heeft aardig wat steken laten vallen volgens hen. Het roekenverjagingsplan begon in 2022. ‘De overlast is er al langer,’ weet Luijken te vertellen. ‘Het schelle gekraak begint van ‘s ochtends vroeg tot het donker wordt.’ Volgens Hielema is er een stel dat niet meer in de tuin kan zitten, ‘omdat ze het hele terras onderschijten.’ In het jaar 2022 werden de buurten die overlast ervaren uitgenodigd voor een bijeenkomst over het roekenbeheerplan. Het is een beschermde vogel en dus gelden er strenge regels. De gemeente stelde voor om een ontheffing te regelen die vier jaar lang zal gelden. Deze ontheffing zal vier periodes beslaan die van begin februari tot aan het eerst ei in werking treed. Met de vondst van het eerste ei zou het broedseizoen zijn begonnen en mogen nesten niet meer worden verwijderd en roeken niet worden verjaagd. De bewoners zijn gefrustreerd dat het roekenprobleem nog niet is opgelost. Volgens hen had dit makkelijk gekund wanneer bureau Witteveen beter zijn best had gedaan.
Veel van de mensen verwacht
Het zou je maar overkomen. Een groot gedeelte van de dag last hebben van het lawaai en je omgeving onder de ontlasting van de roek. De gemeente adviseert op de website dan ook om een hoes over auto’s en tuinmeubelen te draperen en een overkapping te bouwen om zodoende toch buiten te kunnen zitten. Maatregelen die geld kostten en het probleem niet eens oplossen. Daarnaast weet de gemeente te vertellen dat het best storend kan zijn, maar ‘mensen die langere tijd in het lawaai zitten raken eraan gewend en er zelfs aan gehecht.’ Iets wat niet strookt met de realiteit. ‘Dat komt alleen in sprookjes voor’, is een veel gehoorde opmerking in onder andere Grijpskerk. Om overlastlastlocaties binnen de bebouwde kom tegemoet te komen is de ontheffing aangevraagd en goedgekeurd. Veel dorpen zoals Niezijl, Noordhorn, Tolbert en Leek ervaren overlast. In Grijpskerk is dat onder andere bij het zwembad, de Jonkerslaan, het sportpark en dus de Sportlaan. De gemeente heeft bureau Witteveen aangesteld om de roeken te verjagen. ‘Uit de bijeenkomsten bleek dat er verschillende manieren zijn om de roek te verplaatsen. Bureau Witteveen zou met een hoogwerker de nesten in aanbouw verplaatsen en bewoners kunnen met zaklampen de roeken verjagen’, vertelt Luijken. Hij toont een zaklamp met knipperfunctie. Iets wat in de schemering is te gebruiken en waar de roeken niet van houden. ‘Realiseer je wel, dat van ons wordt verwacht dat we om vijf uur in de ochtend al met een zaklamp staan te schijnen. Dat is het tijdstip dat de roeken ‘afgaan’ als een wekker.’ Het is dus niet alleen een grote klus, maar ook een intensieve periode voor de bewoners zelf.

Minder vaak langsgekomen dan afgesproken
De bewoners waren zeer positief over de houding van de gemeente Westerkwartier. Er zijn tussen 2022 en 2023 twee bijeenkomsten geweest waar begrip werd getoond voor de overlast. Er was dan ook hoop af te komen van het roekenprobleem toen de provincie Groningen de vergunning voor de ontheffing verleende. Begin februari 2023 was het zover. De roeken mochten worden verjaagd en bureau Witteveen verwijderde de eerste nesten. ‘1 februari trad de ontheffing in werking. Er werden in de eerste week een aantal nesten verwijderd. Toen bleef het stil.’ De communicatie vanuit bureau Witteveen ging wél door. Zo werd er meermaals toegezegd dat twee keer in de week een aannemer met een hoogwerker de nesten zou ruimen. De eerste keer was in februari, de tweede keer duurde langer, veel langer. ‘21 maart werden er opnieuw een paar nesten verwijderd. Dat is ruim vier weken later.’ De aannemer had dus in totaal acht keer moeten verschijnen. Dat werden er twee. Nu hangen er nog 13 nesten die makkelijk verplaatst hadden kunnen worden volgens Hielema. ‘Als ze de afspraken waren nagekomen, was er genoeg tijd geweest. Of er nou een of tien nesten zitten, het lawaai blijft hetzelfde.’
Onduidelijkheid over eerste ei
Er is ook een gezamenlijke groepsapp met daarin bewoners van de buurten die overlast ervaren en bureau Witteveen. Een bewoner aan de straat van zwembad de Griffioen appte op 28 maart: ‘Bij zwembad veel nesten, nog geen hoogwerker gezien. Wachten op het eerste ei?’ Bureau Witteveen reageerde hierop met de mededeling dat verwacht werd dat een hoogwerker spoedig zou verschijnen. Maar op 23 maart wordt door de gemeente gemeld dat het eerste ei is gevonden in Leek/Tolbert. Het verjaagseizoen stopt hiermee. Bureau Witteveen meldt via de groepsapp dat ze in Grijpskerk nog wel kunnen doorgaan met nesten verwijderen. Hierop volgend stelt Hielema voor om samen met het bureau de nesten aan te wijzen en te bekijken. ‘Dit deed ik omdat de aannemer volgens bureau Witteveen nesten over het hoofd had gezien. Opvallend, aangezien de nesten erg herkenbaar zijn.’ Hij was van harte welkom. Een aantal dagen later ontving Hielema een e-mail met de mededeling dat het bureau er toch liever niemand bij wilde hebben. ‘Dat was op 30 maart. Een dag later op 31 maart, ontvingen we een e-mail dat het eerste ei was gevonden. De taak voor 2023 zat erop.’ Bijzonder, vinden de bewoners. De grote vraag die blijft is of het bureau wel degelijk de moeite heeft genomen om te kijken of dat ze inmiddels helemaal klaar waren met de bemoeienis van de buurt. De bewoners aan de Sportlaan werden pas op 31 maart geïnformeerd via een e-mail. Daarnaast appte een bewoner naast het zwembad nog op 28 maart dat er niemand langs was geweest. Bureau Witteveen reageerde toen niet over de vondst van het eerste ei. De gedupeerden gaan dan ook graag op korte termijn in gesprek met de gemeente en het bureau. Bureau Witteveen heeft laten weten geen gesprek op korte termijn te willen. Ze gaan graag volgend jaar februari weer van start met het verwijderen van roekennesten. Ze geven wel aan dat er minder nesten zijn verwijderd dan verwacht, omdat de roek nogal ‘koppig kan zijn’. De gemeente Westerkwartier heeft inmiddels laten weten het te betreuren en open te staan voor een gesprek om zodoende de misstanden te bespreken.