Jano van Gils: Wie is de man achter het winnende ontwerp?

HOUWERZIJL – De gemeente De Marne en de Stichting Informatievoorziening Nationaal Park Lauwersmeer nodigden begin dit jaar alle vormgevers, kunstenaars, ambachtelijke talenten en creatievelingen in de gemeente uit om een ontwerp in te dienen voor een leestafel met stoelen voor het Informatie Paviljoen Lauwersmeer (HIP). Het winnende ontwerp kwam van de hand van Houwerzijlster Jano van Gils. Zo aan de vooravond van de officiële presentatie van Jano’s winnende ontwerp, rest er nog één vraag: wie is de man er achter? Het blijkt een architect, “maar niet één met twee linkerhanden”, maar vooral ook een vormgever, kunstenaar, ambachtelijk talent en creatieveling ineen.

Dat juist zijn ontwerp won, kwam stiekem niet als een enorme verrassing voor Jano. “Dat klinkt heel gek”, zegt hij met toch een bescheiden lachje, “maar ik had er gewoon zo’n goed gevoel over. Je hebt soms zo’n moment dat alles samen valt. Kijk”, vertelt Jano verder terwijl zijn handen pen en papier vinden, “ik zat heel erg te denken vanuit de dijk en het water.” Op het papier verrijst inderdaad het beeld van een dijk tussen het zoute en zoete water in. En een paar penstreken verder ontstaat zijn winnende ontwerp weer, bestaande uit de tafel tussen bankjes in. “De poot leek me nog wat instabiel, dus die heb ik gevuld met schelpen.” Dat verklaart de schelpen op het pad richting zijn voordeur. De uitvoering is een echt gemeentelijk project geworden. “Ik wilde dat het geld uitgegeven zou worden in de eigen gemeente. Ability heeft gezaagd, meubelmaker Arjen Venekamp in Leens heeft alles in elkaar gezet en de displays met horizons zijn van de hand van Gerard Koster uit Eenrum. De beschuldiging van plagiaat, die even de kop opstak toen zijn winnende ontwerp de wereld in ging, doet hem nog zichtbaar wat. “Een vreselijk toeval, dat je als je betonplex meubel intypt op Google, je inderdaad bovenaan het ontwerp van Koen Verzellenberg vindt. Ik heb hem opgebeld en eerlijk gevraagd: ‘is dit plagiaat’, en gelukkig vond hij van niet. Maar je ziet hoe ik het bedacht heb”, zegt hij met een blik op zijn tekening en we laten het onderwerp snel rusten.

Het ontwerpen van meubels is niet nieuw, maar ook geen dagelijkse kost voor Jano. Hij is afgestudeerd als architect, deed van zijn studie bouwkunde wel een uitstapje naar architectonisch vormgeven waarbij hij onder andere met het vak meubelmaken in aanraking kwam, maar is tegenwoordig vooral druk met zijn Architectuur Buro Jano en zijn werk als gastheer bij Wongema en Dick Soek. Het lijkt een wereld van uitersten, net als zijn “grote oversteek” van Delft naar Houwerzijl, maar Jano voelt zich wonderwel goed in de combinatie van deze bezigheden. “Het gastheerschap en architectuur liggen gek genoeg heel dichtbij elkaar. Je kunt iemand in één avond heel gelukkig maken. Bij architectuur duurt dat gewoon wat langer.” Dit laatste vindt hij dan ook een heel sociaal beroep. “Je komt binnen bij de mensen en hoort een heel intiem verhaal aan over hoe zij leven en wat ze belangrijk vinden in dat leven.”

Terwijl tekeningen van zijn hand voorbij komen op de laptop, van uitbouwen bij woningen, en Jano daarbij zijn visie uitlegt, ontstaat het beeld van een kunstenaar. “Oh nee, ik voel me geen kunstenaar”, haast hij zich te zeggen. “Ik zie mezelf als een ruimtelijk denker. Een architect is tegenwoordig allang niet meer de tekenaar die alleen het plan ontwerpt. Ik wil bijdragen aan de totale beleving van een woning. Hoe kun je de ruimtelijkheid vergroten en hoe ontstaat er een routing in de woning, zodat alle ruimtes beter benut worden. Architectuur is nooit alleen een bouwkundig ontwerp. Hoewel je niet de meubels plaatst, denk je wel na over het interieur.” Het liefst heeft hij “iets geks” in zijn ontwerpen. “Bepaald materiaalgebruik, een muurtje dat net even schuin loopt, een mooie lichtstraat; als ik dat heb, dan kan ik ook wel concessies doen. Want die komen hoe dan ook.” Vervelend of lastig vindt hij het niet. “Bij tijden levert het weer een beter ontwerp op.”

Uitstapjes van de architectuur maakt hij graag. Hij vertelt al zittend op een bankje van zijn eigen hand; daar is het ambachtelijk talent al, over het ontwerp voor de Buitenplaats; creatieveling, waarvoor hij ook een postcard voor alle dorpsbewoners ontwierp; vormgever. En hoewel hij zichzelf geen kunstenaar noemt, doet de uitleg bij ontwerpen van zijn hand tóch anders vermoeden. Een terechte winnaar lijkt het. Wie zelf wil oordelen, kan komende week langskomen op één van de openingen van het HIP op dinsdag 23 april van 20.00 tot 22.00 uur voor ondernemers en bewoners van Lauwersoog en op woensdag 24 april voor betrokkenen en belangstellenden. Het HIP is vanaf vrijdag 26 april wekelijks woensdag tot en met zondag tussen 10.00 en 17.00 uur geopend.