Betere tijden voor de grauwe kiekendief
LAUWERSMEER – In het prachtige natuurgebied bij het Lauwersmeer broedt de grauwe kiekendief. Een zeldzame roofvogel die, met drie broedparen aan het eind van de jaren ’80, bijna uitgestorven was in Nederland. Gelukkig gaat het tegenwoordig een stuk beter met deze vogelsoort; in 2012 werden er in Nederland tweeënveertig broedparen geteld. ‘Toch staat de grauwe kiekendief nog steeds op de rode lijst van de vogelbescherming’ zegt Madeleine Postma, beschermingsmedewerker bij de Werkgroep Grauwe kiekendief, ‘en ik ben bang dat dit ook nog wel een tijdje zo blijft, want deze vogelsoort heeft een lange herstelperiode nodig.’
De grauwe kiekendief leefde voor het eind van de jaren ’80 vooral in Flevoland. Toen daar echter steeds meer gebouwd werd en in Groningen juist steeds meer land braak kwam te liggen door het graanoverschot in de jaren ‘90, was het voor de grauwe kiekendief beter vertoeven in het hoge noorden. Maar het graanoverschot ging voorbij en de braakliggende grond, waar de grauwe kiekendief zijn nest bouwt, werd weer in gebruik genomen. Tegenwoordig bouwt hij zijn nest daarom vaak in de landbouwgewassen, waar het een kwetsbare prooi is voor bijvoorbeeld de vossen die daar rondlopen. ‘Om de jongen van de grauwe kiekendief tegen dat soort jagers te beschermen zet onze werkgroep beschermkooien om de nesten: omheiningen van gaas, waarvan de bovenkant is ingeknipt en omgekruld. Postma: ‘Met dit soort maatregelen, maar ook met onderzoek en voorlichting willen we voorkomen dat deze zeldzame vogelsoort uitsterft.’
Er zijn echter verschillende soorten kiekendieven, wat nog wel eens tot verwarring leidt onder vogelaars. ‘En hoewel ze allemaal prachtig zijn is het belangrijk om ze uit elkaar te houden’ aldus Postma. Al deze verschillende soorten hebben namelijk een andere aanpak nodig voor de beste overlevingskansen. Bovendien zijn niet alle kiekendieven van het zeldzame soort. De bruine kiekendief bijvoorbeeld, is met 200 tot 250 broedparen alleen al in Groningen, niet bepaald schaars te noemen. De blauwe kiekendief daarentegen, is nog zeldzamer dan de grauwe kiekendief. In heel Nederland zijn er nog maar twintig broedparen.
Uit deze drie soorten kiekendieven koos Madeleine Postma ervoor om zich vooral in te zetten voor de grauwe kiekendief. ‘Dat heeft te maken met het feit dat in 2006 een broedpaar werd gevonden in de buurt van Pieterburen, nog geen kilometer van mijn huis. Samen met Ben Koks, de oprichter van Werkgroep Grauwe Kiekendief, heb ik dat paar in de gaten gehouden. Vanaf dat moment ben ik me blijven inzetten voor deze vogel.’ En de inspanningen van de Werkgroep zijn niet voor niets: ‘in 2013 hebben we vier broedparen gevolgd, waarvan in drie gevallen de jongen zijn uitgevlogen en dat is een groot succes’ zegt Postma.