Terug naar de tekentafel

16 januari 2018, 08:38 Gemeente Westerkwartier Donderdag was het zover. De allereerste vergadering van de Raadsgroep Herindeling in het nieuwe jaar. Het laatste jaar voordat de vier afzonderlijke gemeenten samen één worden. Een spannend jaar ook, omdat er nog veel geregeld moet worden. Dat bleek tijdens de eerste bijeenkomst der partijen in 2018. Het leek allemaal nog zo mooi in 2016. Het jaar waarin een gemeentehuis voor de gemeente Westerkwartier werd afgezworen. Dat zou een hoop centjes schelen. Niet nodig ook, zo’n gemeentehuis, was de breed gedragen opinie. Immers, de eveneens heringedeelde gemeente Molenwaard –wie kent het niet?- had ook geen gemeentehuis en daar draaide alles op rolletjes. Of de financiële besparing de werkelijke reden was achter het weglaten van een gemeentehuis? Dat betwijfel ik. De onvermijdelijke discussie zou ongetwijfeld zijn uitgemond in een fel debat of Leek met haar A7 en bedrijvigheid het gemeentehuis zou moeten krijgen, of dat het openbaarvervoersvriendelijke en groene Zuidhorn met haar rechtstreekse verbinding naar Stad de beste optie zou zijn. Dit met op de achtergrond nog een paar stampvoetende Grootegasters en Marumers die vinden dat ‘hun’ gemeente niet zomaar overgeslagen kan worden. Maar goed, wat de werkelijke reden ook is; geen gemeentehuis dus. En dat is prima met de oplossing die zich vorig jaar openbaarde. Inwoners konden online hun documenten, zoals identiteitsbewijzen en rijbewijzen, aanvragen welke vervolgens door een dorpsambtenaar aan huis zouden worden afgeleverd. Daarbij zouden ruime ‘openingstijden’ worden gehanteerd. Een systeem waar enkele leden van de Raadsgroep donderdag op terugkwamen. “Dit wordt wel een heel dure aangelegenheid”, stelde Co Stehouwer (D66 Leek) vast. Terecht natuurlijk, want het wordt ook een hele dure grap om elk document bij huis af te leveren. Stehouwer heeft daar een goed punt. En dan mag je als ambtenaar af en toe ook nog eens lekker in de avonduurtjes op pad, kosteneffectief is anders. Al staat naast het aan huis bezorgen van de documenten overigens ook de verruimde openstelling inmiddels ter discussie. Het is mooi om inwoners buiten kantoortijden om van dienst te kunnen zijn, maar dit brengt toch wel flinke kosten met zich mee, realiseren de raadsleden zich krap een jaar voordat de herindeling een feit is. “Toch moeten we wel eerlijk zijn tegenover de inwoners”, vindt Tanja Haseloop (VVD Leek). Haseloop pleitte er voor om eerlijk te vertellen dat de bomen in het Westerkwartier niet tot in de hemel groeien en wil geen valse verwachtingen creëren. De oplossing laat zich raden: men mag straks alsnog de benodigde documenten zelf afhalen bij het gemeentehuis dat er niet is. Of, zo vindt Haseloop, men moet extra leges (in rekening gebrachte kosten) betalen om de documenten tóch bij huis afgeleverd te krijgen. Anders geformuleerd, Haseloop komt met een strafboete voor ouderen, minder validen en mensen zonder eigen vervoer die niet in staat zijn om zelf hun nieuwe paspoort af te halen. Twee groepen die niet bekend staan om hun welvarendheid en één groep die last gaat krijgen van de gebrekkige (lees: ronduit slechte) openbaar vervoersverbindingen tussen de vier hoofdkernen in het Westerkwartier. Het belooft een heet hangijzer te worden in de uitwerking van de definitieve plannen. Het is essentieel dat de toekomstige gemeente straks vertegenwoordigd blijft in alle vier de grote kernen in het Westerkwartier (Leek, Zuidhorn, Marum en Grootegast) en het liefst ook in plaatsen die wat verder van een hoofdkern afliggen (Oldehove, Opende). En ook dát kost geld. Veel geld. In dat licht bezien is het jammer dat de Westerkwartiergemeenten, behoudens Zuidhorn, bijna alle bibliotheken hebben wegbezuinigd. Die hadden straks mooi dienst kunnen doen als dependances van de gemeente volgens het populaire ‘shop-in-shop’ principe. Maar goed, het zij zo. Vele raadsleden zeiden in het voorgaande traject ernaar te streven dat de gemeentelijke lasten voor de burgerij niet zwaarder wordt. Binnenkort zal blijken dat een significante lastenverzwaring niet te voorkomen is, voorspel ik. Het samenvoegen van vier ambtelijke apparaten en tot één smeden kost geld. Het laten afvloeien van overbodige en/of oudere ambtenaren kost geld en naar het zich laat aanzien gaan ook de gevraagde leges op documenten nog de nodige hoofdbrekens opleveren. Wat de keuze ook wordt, dependances of een gemeentelijke bezorgservice, het gaat duur worden. Een praktische oplossing ligt echter voor de hand, zo bleek aan het einde van de discussie. “De mobiele viskar komt wel in alle dorpen, laten we de documenten aan de visboer meegeven.” De grappig bedoelde –en dat was het ook- opmerking zorgde in de zaal vooral voor gefronste wenkbrauwen. De achterliggende conclusie luidt namelijk dat er nog altijd geen aanvaardbare oplossing is. En dat een jaar voor de herindeling. Snel terug naar de tekentafel voor een beter plan, luidt het devies.
Om positief te eindigen. Op deze plek schreef ik 19 september van afgelopen jaar dat niet elk dorpshuis geschikt is om raadsvergaderingen in te houden. Dit naar aanleiding van een vergadering van de Raadsgroep Herindeling in dorpshuis De Rotonde te Niekerk. Geen stopcontacten, geen wifi en geen perstafel maakten het werk van een journalist niet gemakkelijker. Ook waren de leden van de groep nauwelijks te verstaan in de zaal door het ontbreken van microfoons. Welnu, ere wie ere toekomt. Beheerders Bob en Hennie hadden aan alles gedacht. “Je had ook alleen maar hoeven vragen”, gaf Bob mee. Na de eerdere kritiek bij deze dus de complimenten voor het scheppen van alle voorwaarden voor ons, journalisten, om ons werk te doen.
Meediscussiëren over de herindeling of jouw mening laten horen? Laat het weten op Twitter @richardlamberst!