Film over oerboeren in het Westerkwartier in première

WESTERKWARTIER/ TOLBERT - Dinsdagavond 5 april ging in De Postwagen in Tolbert de film ‘Oerboeren’ in première. De film is een productie van de Natuur en Milieufederatie Groningen (NMG) en het programma Westerkwartier Natuurinclusief. In de film wordt op basis van gesprekken met een zevental ‘oerboeren’ uit het zuidelijk Westerkwartier een bijzonder beeld geschetst van het leven en werken van de boeren in de jaren ’50 en ’60 van de vorige eeuw. De interviews met de gepensioneerde boeren, van wie de oudste 102 jaar oud is, worden afgewisseld met prachtige nostalgische filmbeelden uit de genoemde periode. De zeer onderhoudende film stemt vooral ook tot nadenken over de huidige problematiek binnen de landbouw, zoals de stikstofcrisis, de verschraling van de natuur en het voornemen om boeren hun bedrijf te laten beëindigen door ze uit te kopen.

De film, welke gemaakt is door filmmaker Tom Tieman uit Ezinge werd voor een besloten gezelschap vertoond. Naast zes van de zeven geïnterviewde boeren en familieleden van deze boeren, waren er veel mensen aanwezig die beroepshalve betrokkenheid hebben bij of in de agrarische sector. De interviews zijn afgenomen door Jasper Tiemens, die als projectleider Natuur & Landbouw aan de NMG verbonden is. Over de aanleiding en totstandkoming van de film zei hij het volgende: “Er is momenteel veel aandacht voor en discussie over de agrarische sector. De NMG houdt het beleid scherp in de gaten. Er lopen allerlei programma’s en wij kijken wat we kunnen doen en waar we invloed op uit kunnen oefenen. De Natuur en Milieufederatie Groningen heeft circa 50 aangesloten organisaties waar we mee samenwerken, ook als het gaat om landbouw. Natuurinclusieve landbouw is het nieuwe toverwoord. In de zoektocht naar hoe deze er in Groningen en het Westerkwartier uitziet, stelden we ons de vraag of ‘de oude garde’ wel was meegenomen. Hoe gingen de gepensioneerde boeren te werk en wat kunnen de boeren van nu en de toekomst daarvan leren? Deze vragen hebben geleid tot het plan om de film te maken”.

Voor wat betreft de huidige stand van zaken in het Westerkwartier en de verwachtingen voor de toekomst denkt Jasper dat er roerige tijden aankomen. “In het Westerkwartier heeft veeteelt de overhand. Het aantal akkerbouwbedrijven is veel geringer. Er is veel Europees en landelijk beleid op komst dat grote invloed heeft op de agrarische sector. Hoe dat beleid er precies uit gaat zien is best wel spannend voor de boeren. Met een verscherpt stikstofbeleid is het heel goed mogelijk dat ook in het Westerkwartier uiteindelijk boerenbedrijven worden uitgekocht of zelfs onteigent. Waar iedereen naar hunkert is lange termijnbeleid, toegespitst op regionale karakteristieken en uitdagingen. Dit geeft boeren de broodnodige zekerheid voor de toekomst. Het is zaak dat het zorgvuldig gebeurt en dat er gesproken wordt met en geluisterd wordt naar de boeren. Dat laatste hebben wij dus in de film Oerboeren gedaan”.

De geïnterviewde boeren waren overigens eensluidend in hun bespiegelingen. Ze wezen op het feit dat het vroeger heel zwaar werk was en dat de landbouwmechanisatie het werk ingrijpend heeft veranderd. Dat begon met de komst van tractoren die de plaats van de paarden innamen. Opvallend was ook de liefde voor het vak, dat in de verhalen van de boeren doorklonk. Ze vertelden stuk voor stuk met iets van trots en met iets van een glinstering in hun ogen over hun werkzame leven. Dat was ook meteen een wijze raad van één van de boeren: “Blijf vooral ook liefhebber en geniet ervan”. Bij een aantal geïnterviewden en de in de zaal aanwezige boeren van de huidige tijd, is overduidelijk het besef aanwezig, dat de boer van morgen in een andere en snellere wereld leeft. Dat vraagt ook een andere bedrijfsvoering. Maar net als vroeger gaat het wel om een verdienmodel en dat vraagt om toekomstbestendige bedrijven. De boeren hebben door de jaren heen altijd de wereldbevolking gevoed. Dat moet wel mogelijk blijven, maar met alle regelgeving in verband met de veranderingen in de natuur en het klimaat, staat dat toch wel wat op de tocht. Aan het einde van de bijeenkomst bedankte de aanwezige wethouder Bert Nederveen zowel de boeren als de filmmakers. Hij zei van de film genoten te hebben en onderstreepte het belang van een gezonde en toekomstbestendige agrarische sector, waar de liefde voor de natuur, de dieren en de gewassen nog altijd bij elkaar komt. Wat hem betreft gaan we niet naar een industrialisering van de bedrijfstak, maar blijft ook in het Westerkwartier veeteelt en akkerbouw op kleinere schaal tot in lengte van jaren mogelijk. Naast het feit dat Oerboeren een onderhoudende film is geworden, maakt de film bovenal duidelijk dat er niet alleen over de boeren moet worden gesproken maar vooral ook met de boeren.

De film wordt nog in verschillende buurthuizen en in het Groninger Forum vertoond. Mocht er vanuit organisaties of de inwoners in het Westerkwartier behoefte bestaan voor de vertoning van de film en eventueel een inleiding of nagesprek, dan is dat zeker bespreekbaar en te organiseren. Hiervoor kan contact opgenomen worden met Jasper Tiemens (NMG) via het emailadres: j.tiemens@nmfgroningen.nl