Ongenode gast
OLDEKERK – Stichting Kuzemerkooi is één der genomineerden voor de Leefbaarheidsprijs van de gemeente Westerkwartier. Het natuur- en recreatiegebied wordt door een groep fanatieke vrijwilligers onderhouden. Afgelopen vrijdag ontmoette de Ongenode Gast hen bij unieke eendenkooi. Het resultaat? Een gezellige doch druilerige ochtend.
Juni 2004 zag de Kuzemerkooi het levenslicht. Er moest een natuur- en recreatiegebied verschijnen te Oldekerk. Eén van de grote aanjagers van het project: wijlen Egbert Renkema. Vrijwilliger van het eerste uur die met zijn niet aflatende fanatisme anderen stimuleerde zich in te zetten voor dit prachtige stukje natuur. ‘Er was hier niets’, schetst Gerrit van der Streek, penningmeester van de stichting. Nu, zestien jaar later, bruist het gebied van de biodiversiteit. Tien hectare telt het gebied. Geen kattenpis, naar wij dachten.
Niet in de laatste plaats dankzij de niet-aflatende inzet van de vrijwilligers dus. Vijf van hen hebben zich deze vrijdagmorgen verzameld nabij de eendenkooi. Roelof, Joop, Bert, Rik en Gerrit luiden de namen. Op de tweede zaterdag van de maand komen zij bijeen om werkzaamheden rondom de eendenkooi en in het recreatiegebied te verrichten. ‘Dat doen we niet alleen’, benadrukt Roelof. ‘We zijn nu met een klein clubje, maar er zijn veel meer vrijwilligers hoor.’
Van de vijf heren, zitten drie in het bestuur. ‘En wij doen het werk’, lacht Roelof. Het moge duidelijk zijn: de werkzaamheden bij de Kuzemerkooi hebben ook een sociale functie. ‘Absoluut’, zegt Gerrit. ‘Het is vaak heel gezellig. Er wordt ook geouwehoerd, we hebben veel lol. Als de werkzaamheden er op zitten, eten we gezamenlijk nog even een patatje ofzo. Of snert, daar is het nu wel weer voor.’
Rik is het aanspreekpunt op het gebied van natuurbeheer. Hij vertelt over de biodiversiteit en het bijzondere gebied, terwijl Bert het verleden van de Kuzemerkooi doorneemt. Het behoud van de eendenkooi is bijzonder, zo vertelt hij. Overal verdwijnen eendenkooien, die vroeger werden gebruikt om eenden te vangen. Dat gebeurt nu nog heel af en toe, maar vaak om de dieren te kunnen onderzoeken. Op Schiermonnikoog wordt de eendenkooi nog op de traditionele manier gebruikt. De heren zijn er eens wezen kijken. Smakelijke anekdotes over dit bijzondere tripje worden eenvoudig verteld. Het levert nog steeds een glimlach op.
In de coronaperiode was het een drukte van belang bij de Kuzemerkooi. Men ontdekte het verstopte pareltje van het Westerkwartier. ‘Het is mooi dat iedereen dit gebied wist te vinden’, zegt Roel. Overlast hebben ze niet ervaren. ‘Niet meer dan anders. Alleen wat rotzooi’, zegt Joop.
Onder de vrijwilligers bevinden zich zowel agrariërs als natuurliefhebbers. ‘Hier gaat het hand in hand’, lacht Bert. ‘Mooi toch?’
Even later staan we aan de rand van de eendenkooi. De serene rust op deze regenachtige ochtend is heerlijk. Rik wijst. ‘Daar willen we de wand zo inrichten dat ijsvogels hier gaan nestelen’, zegt hij. ‘IJsvogels zijn hier al meerdere keren gesignaleerd. Maar nestjes hebben we nog niet gevonden. Het zou mooi zijn als we de voorwaarden kunnen scheppen voor het nestelen van de vogels.’
We nemen even later een kijkje bij de vleermuisbunker. Speciaal gebouwd voor de beestjes. Een kleine tegenvaller: vorig jaar maakte er slechts één gebruik van de mogelijkheden bij de Kuzemerkooi. ‘Andere jaren waren het er meer.’
Even later staan we bij de recent aangelegde speeltoestellen aan de andere kant van het gebied. Terwijl Gerrit vertelt hoe zij dit alles eigenhandig hebben aangelegd, wordt er stevig door geouwehoerd. Er moet immers gelachen worden, vinden de heren. Een gezellige club, dat spreekt voor zich. Maar ook een club die de handen uit de mouwen steekt. Als er een rekensommetje wordt gemaakt over de manuren die in het project zitten, verschieten de heren bijna van kleur. Dat is niet mis.
De heren zien het als een eer dat ze genomineerd zijn voor de Leefbaarheidsprijs. ‘Daar zijn we zeer wijs mee’, benadrukt Joop. ‘Het is een compliment voor alle vrijwilligers’, voegt Roelof toe. En zo is het.
De rondleiding is klaar en de Ongenode Gast drijfnat. De mannen nemen afscheid van elkaar. Tot over twee weken. Moi.
Wat: rondleiding bij de Kuzemerkooi
Wanneer: vrijdag 30 oktober
Hoe laat: 11:00 uur
