Ongenode Gast – Haringtraditie Niekerk
Wat: Haringuitreiking
Wanneer: Woensdag 13 april
Waar: Niekerk
Toen de Ongenode Gast ter ore kwam dat er gratis haring werd uitgereikt in Niekerk, wist zij het wel. Ze ging gelijk haar maag achterna richting het dorp. Om klokslag 16.30 uur arriveerden Tymen Bronda en Lieuwe Havinga op paard en wagen bij De Liudgerkerk met de haringen. ‘Jaarlijks komen wij op de woensdag voor Pasen bij elkaar om haring uit te reiken’, vertelt Bronda. ‘Ik bestuur al 25 jaar de wagen. Ik vind het erg leuk om onderdeel uit te mogen maken van de traditie en het hele dorp attent te maken op de uitreiking.’ De man achter het geluid van de bel op de wagen is Lieuwe Havinga. ‘Ik ben mijn hele leven lang al besmet met het paardenvirus. Toen de klokkenluider op leeftijd kwam, vroegen ze of ik zijn taak op de wagen van hem wilde overnemen. Dit doe ik al sinds 2015. Het is een traditie en die moeten we erin houden.’ Mirjam Allersma en haar dochter zijn er dan ook speciaal voor opa Lieuwe. ‘Het is elk jaar de moeite waard om te komen kijken, al kon dat de afgelopen twee jaar niet vanwege corona. Wij zijn hier niet specifiek voor de visjes, maar meer voor het Friese paard en het hele gebeuren. De jeugd vindt het altijd leuk om even te kijken hoe het eraan toe gaat.’
Voorzitter Harry Huisman mag iedereen verwelkomen en daarbij ook nog eens de eerste haring proeven. ‘Na bijna twee jaar wachten mogen we nu eindelijk weer haring uitdelen. Als voorzitter heb ik eigenlijk maar een taak en dat is checken of de haring goed genoeg is voor de bewoners van Niekerk.’ Nou daar komt het eerste visje. Huisman pakt het visje bij de staart, bungelt het in de lucht, hoofd naar achter en neemt een grote hap. De Ongenode Gast krijgt meteen zelf ook trek in een visje. ‘Hij is lekker’, glundert de voorzitter. ‘Hij is dik en mals en volgens mij prima om uit te delen.’ Ook Burgemeester Ard van der Tuuk proeft een haring. ‘Ik zit in het Menno Jelteman bestuur’, vertelt hij. ‘De traditie is in 1476 begonnen.’ Het is inmiddels al de 547e keer dat de haringuitreiking wordt gehouden. Menno Jeltema liet in 1476 een legaat na waarin hij landerijen aan het Pepergasthuis na liet, mits de traditie van de haringuitreiking in stand werd gehouden. ‘Ik vind het erg bijzonder dat wij op dezelfde grond en bij dezelfde kerk staan als de eerste keer in 1472. Het is een sterke traditie. Daarbij brengt het ook vele mensen uit het dorp samen. De kinderen voelen de hele dag al aan dat er wat leuks staat te gebeuren.’ De voorzitter legt verder uit: ‘Er is een stichting opgericht om de wens van Jeltema in ere te houden. Het is een eeuwige verplichting die wij graag volhouden.’ Yvonne Arnst is mee op pad met de burgemeester. ‘Het is een mooi gebruik. Ik hou van traditie en heb dit nog nooit mogen zien. Het is zeker niet vervelend om hier even een visje te halen.’ De Ongenode Gast had het niet beter kunnen verwoorden.
Ondertussen wordt de rij voor De Zaaier steeds groter. Ook Jessica Hummel komt even een kijkje nemen. ‘Ik ben echt een liefhebber van vis. En tja... tegen een gratis harinkje zeg ik geen nee. Daarbij is het erg leuk om de mensen weer even tegen te komen. Iedereen die hier staat ken ik eigenlijk wel. Maar je hebt elkaar toch wat minder gezien door corona. Dat maakt het nu wel weer extra leuk.’ Henriët Veen heeft inmiddels al een visje te pakken gekregen. ‘Hij smaakt goed, een echte lekkere vette haring’, vertelt ze. ‘We zijn vier jaar geleden in Niekerk komen wonen. De afgelopen twee jaar heeft de haringuitreiking niet plaatsgevonden vanwege corona en het eerste jaar waren wij nog druk bezig met verhuizen. Daardoor is het nu de eerste keer dat ik hier ben. En ik vind het geweldig. Ik ben niet de grootste visliefhebber, maar wel een liefhebber van tradities. Voordat ik hier kwam wonen was ik er helemaal niet bekend mee, maar zodra je eenmaal in Niekerk bent leer je de traditie snel kennen. Het was niet moeilijk om uit te vissen.’
