Oud-wethouder Fred stol over politieke carrière, onrust CDA en huidige bezigheden

“Pieter Omtzigt is de man die het feilloos zag, maar dat werd door het CDA de kop ingedrukt”

OLDEHOVE – In januari 2018 maakte Fred Stol bekend niet verder te gaan als wethouder in de destijds nieuw te vormen gemeente Westerkwartier. Stol zat bij zijn aftreden zo’n twaalf jaar in de politiek, waarvan hij ruim acht jaar wethouder (CDA) was in de voormalige gemeente Zuidhorn. In die periode heeft hij veel voor de inwoners van Zuidhorn betekend, maar ook zelf veel geleerd. De oud-wethouder woont inmiddels bijna een jaar op de boerderij in Oldehove, waar hij eveneens opgegroeid is. Na het overlijden van zijn ouders, van wie de boerderij eerst eigendom was, is de oud-wethouder samen met zijn vrouw en kinderen op deze prachtige locatie gaan wonen. Onder het genot van een kop koffie en met een geweldig uitzicht, vertelt Stol over zijn politieke carrière, zijn huidige bezigheden, de perikelen binnen het CDA en de toekomst.

De keukentafel, waaraan ook het huidige gesprek plaatsvindt, is misschien wel de basis van Stol zijn politieke carrière. Aan deze tafel luisterde de oud-wethouder namelijk altijd naar de gesprekken van zijn ouders. Gesprekken over anderen. “Mijn ouderen zeiden altijd dat anderen het niet goed deden”, vertelt Stol. “Ze spraken over mensen, maar niet met mensen. Hierbij kwamen ook de verschillende geloofsovertuigingen in Oldehove aan bod. Ik heb mij altijd afgevraagd waarom de verschillende ‘werelden’ niet met elkaar in gesprek gingen. Vanaf mijn jeugd heb ik daarmee gepuzzeld en gezocht naar antwoorden”. Naarmate Stol ouder werd, kwam hij erachter dat het belangrijk was om dingen samen te doen. Hij kon zich, net als zijn ouders overigens, goed vinden in de standpunten van het CDA. Toen hij stemgerechtigd was, stemde Stol daarom ook jarenlang op deze partij.

Stormachtige politieke carrière
Over een eigen politieke carrière had Stol nooit nagedacht. Toch kwam het, toen hij 36 jaar oud was, op zijn pad. “Eerder al was ik lid geworden van de partij en in 2005 sloot ik aan bij een vergadering van het CDA Zuidhorn. Hier maakte ik kennelijk behoorlijk wat indruk. Ik had veel kennis over politieke zaken, waardoor ik werd gevraagd om raadslid te worden. Dat ben ik gaan doen en daarna ging het vervolgens heel snel. Dit werk vond ik prachtig en het paste perfect bij mij. Als raadslid kon ik mij met de politiek bemoeien. Ik kon zoeken naar antwoorden en ook zelf iets bijdragen aan het verbeteren van de wereld. Ik heb me vanaf dag één keihard ingezet voor de samenleving en ik vrat alles op wat politiek was”, aldus Stol. Dat hij zo met politiek bezig was, is niet in de laatste plaats te danken aan zijn partijgenoten. “Het CDA was echt geweldig”, gaat Stol verder. “Daar waar de partij eerst wat oudere leden had, kwam er in de periode voor de verkiezingen wat jong bloed bij. We hebben destijds zoveel leuke acties gehouden en de sfeer was geweldig”.

In het laatste jaar van Stol zijn eerste periode als raadslid werd hij fractievoorzitter, waarna hij voor de volgende verkiezingen kandidaat-wethouder werd. Aangezien het CDA in die periode altijd de grootste partij werd tijdens de gemeentelijke verkiezingen in Zuidhorn, was het niet vreemd dat hij in 2009 daadwerkelijk wethouder werd én tevens locoburgemeester. “Dat betekende wel dat ik mijn leuke baan als beleidsmedewerker in de voormalige gemeente Ten Boer moest opzeggen, maar daar heb ik nooit spijt van gehad”, vertelt hij. “Het is namelijk de beste baan die ik ooit heb gehad. Dat heeft ook te maken met de politieke cultuur die destijds in de gemeente Zuidhorn heerste. De verschillende besturen konden goed met elkaar overweg en we deden eigenlijk alles samen. Dat paste ook bij mijn persoonlijke intentie. Vooral de tweede periode, met Bert Zwart als burgemeester en Bert Nederveen en Henk Bakker als wethouders, was geweldig. Elke collegevergadering was een feestje. De hele organisatie was fantastisch en dat werd ook door ‘buitenstaanders’ gezien, omdat we als gemeente destijds veel prijzen hebben gewonnen. Er was chemie en dat is ontzettend belangrijk”.

Aftreden
Ondanks twee geweldige periodes, maakte Stol in januari 2018 bekend na de verkiezingen te stoppen als wethouder. Een weloverwogen keuze. “In 2017 begon ik daar al over na te denken. Het was bekend dat we in 2019 gingen herindelen met de voormalige gemeenten Grootegast, Marum en Leek en verschillende redenen hebben mij er toe doen besluiten om mij niet meer kandidaat te stellen als wethouder. De belangrijkste reden is misschien wel dat ik twee periodes als wethouder voldoende vond. Ik vind namelijk dat je niet te lang op dezelfde plek moet zitten. Anders ga je jezelf, maar ook anderen, voor de voeten lopen. Ik heb dertien jaar in de politiek gezeten, waarvan bijna negen jaar als wethouder. Dat vond ik lang genoeg. Daarnaast wilde ik wat meer tijd voor mijn gezin, want als wethouder wekte ik soms wel tachtig uur per week. Men heeft vaak het beeld dat wethouders alleen maar een lintje door hoeven te knippen, maar dat is absoluut niet zo. Je bent er echt dag en nacht mee bezig”.

Toen Stol de knoop had doorgehakt om niet meer terug te keren in de politiek, sloot hij aan bij overleggen van zijn voormalige werkgever. “Omdat ik met politiek verlof was vanuit de gemeente Ten Boer, kon ik in principe weer terugkeren binnen de organisatie”, legt de out-wethouder uit. “Echter ging deze gemeente ook herindelen, met de gemeente Groningen, waar ik in januari 2019 in dienst trad”. Gelijk aan het werk ging de oud-wethouder echter niet. Hij kreeg van zijn werkgever de mogelijkheid om drie maanden vakantie te nemen, om op deze manier even bij te komen van zijn politieke carrière. “Ik ben toen drie maanden naar Azië geweest, waar ik op mijn motor heb rondgetrokken door Viëtnam, Thailand en Laos. Hier heb ik echt de tijd van mijn leven gehad. Ik hopte van hostel naar hostel, waar ik veel heb opgetrokken met de lokale bevolking. Hier heb ik echt af kunnen kicken van de politiek. Zo ben ik ook zes dagen in een Boeddhistisch klooster geweest, waar ik niet mocht praten en geen contact met de buitenwereld mocht hebben. Je komt jezelf dan echt tegen, maar het heeft mij zo goed gedaan”.

Op 1 april 2019 begon Stol dan echt aan zijn nieuwe baan bij de gemeente Groningen, waar hij even de tijd nodig had om zijn plekje te zoeken. Zo hield hij zich onder andere bezig met democratische vernieuwing en participatie, op welk gebied de gemeente Groningen voorloper is, en digitale transformatie, waar hij ook in de gemeente Zuidhorn al een voorliefde voor had. Het wennen lukte echter niet, omdat in mei van dat jaar Stol zijn vader kwam te overlijden. Zo’n zeven maanden later stierf ook zijn moeder. “Dat was een behoorlijk heftige periode”, vertelt de oud-wethouder. “Er kwam heel veel op ons af. 2019 was in alle opzichten daarom ook een bijzonder jaar”. Door het overlijden van zijn ouders kwam de boerderij in Oldehove vrij. Eerst had Stol geen behoefte om op deze locatie te wonen, vooral omdat het gezin het in Zuidhorn ook goed had. Toch besloot de familie in 2020 naar Oldehove te verkassen. “Het zou zonde zijn als we de boerderij zouden verkopen”, vertelt hij. “Het is namelijk een prachtige plek”.

Buiten beeld
Na zijn wethouderschap is Stol bewust buiten beeld gebleven en zo staat hij er eigenlijk nog steeds in. “Enerzijds heb ik er geen behoefte aan, maar anderzijds wil ik me ook niet meer bemoeien met de politiek. Gelijk na mijn aftreden heb ik alles losgelaten. Ik wilde mijn opvolger, Hielke Westra, ook niet voor de voeten lopen. Ik vond dat hij zijn eigen weg moest vinden als wethouder. Voor vragen ben ik altijd bereikbaar gebleven, maar op een enkele keer na hebben we verder geen contact gehad”. Ondanks dat Stol zich niet met de (lokale) politiek bemoeit, heeft hij veel respect en waardering voor de huidige bestuurders in de gemeente Westerkwartier. “Als oud-wethouder weet ik als geen ander hoe hard de gemeente werkt. De gemeente maakt het leven voor iedereen elke dag een stukje mooier en voor iedereen binnen de organisatie heb ik dan ook diep respect”.

Puinhoop binnen CDA
Een groot deel van zijn leven heeft Stol het CDA gesteund en de partij in de voormalige gemeente Zuidhorn vertegenwoordigd. Echter is het CDA Stol zijn steun onlangs kwijtgeraakt. “Tijdens de laatste verkiezingen miste ik iets heel belangrijks in het verkiezingsprogramma van het CDA, en dat is het rentmeesterschap. Ik maak me grote zorgen over de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Ik wilde een partij die daarover nadacht, maar bij het CDA had dat kennelijk geen urgentie. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een partij die wél een globale visie op de wereld had”. Lid van de partij was Stol na de verkiezingen nog wel. Op vrijdag 2 april kwam daar echter een einde aan. “Binnen het CDA is het een puinhoop en in de ‘nacht van Rutte’ heb ik de knoop doorgehakt om deze partij niet langer te steunen. Tijdens deze nacht heeft het CDA Mark Rutte gesteund, ten koste van Pieter Omtzigt. Ze hebben hem volledig gepasseerd. Ik had de partij al tweemaal eerder gewaarschuwd in die weken ervoor, maar daar is kennelijk niets mee gedaan. In de nacht van 1 op 2 april heb ik heel slecht geslapen en om 05:00 uur heb ik het bestuur van het CDA gemaild dat ik mijn lidmaatschap wilde opzeggen”.

De onrust binnen het CDA heeft Stol behoorlijk wat gedaan. Volgens hem is de partij teveel rechts geworden en staat de partij niet meer voor dezelfde waarden als een aantal jaren geleden. “Omtzigt was de persoon die het feilloos zag. Hij had het over de inhoud en dat werd door de overige partijleden de kop ingedrukt. Het CDA had in de ‘nacht van Rutte’ de Rutte-doctrine helemaal weg kunnen vagen om de motie, om Rutte weg te sturen, te steunen. Dat hebben ze niet gedaan”. De mail van Stol, waarin hij aangaf zijn lidmaatschap op te zeggen, kwam hard aan binnen het CDA. Diezelfde week nog kreeg hij van het bestuur een telefoontje. “Hierin heb ik nogmaals aangegeven waarom ik er klaar mee ben en heb ik netjes afscheid genomen. Of ik ooit nog terugkeer, weet ik niet. Hiervoor moet de partij eerst de koers veranderen en afscheid nemen van het liberalisme. De wereld draait tegenwoordig steeds meer om geld en met de huidige visie gaat het CDA daarin mee. Het moet alleen maar groter en daarbij staat het individualisme centraal. Daarvan gaat de wereld kapot”.

Zelfvoorzienend leven
Momenteel is Stol, naast zijn werk bij de gemeente Groningen, druk bezig om zijn boerderij in Oldehove te verbouwen. In zijn tuin heeft hij tevens ruimte voor een moestuin, waarmee hij hoopt in de toekomst autarkisch te kunnen leven. “Het lijkt me geweldig als ik volledig zelfvoorzienend kan zijn. Ik weet hoe onze voorouders vroeger leefden en eigenlijk wil ik wel terug naar toen. Vroeger hadden ze helemaal niks en verbouwen ze alles zelf. Het volledig zelfvoorzienend leven is wel een droom van mij. Echter kost dat ook heel veel geld. Of het ooit gaat lukken, weet ik nog niet. We zijn er in ieder geval fanatiek mee bezig”, besluit Stol.